SCR.VN tuyển chọn cho các bạn đọc 5+ mẫu phân tích bài thơ Năm mới chúc nhau ngắn hay nhất, bạn hãy lưu lại ngay để tham khảo khi cần thiết.
Giới Thiệu Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Của Trần Tế Xương
Bài thơ “Năm mới chúc nhau” gồm những lời chúc mừng năm mới, nhưng dưới ngòi bút của Trần Tế Xương, những lời chúc này mang đậm tính châm biếm và mỉa mai. Thông qua những lời chúc, ông phê phán các thói hư tật xấu, sự bất công và những vấn đề xã hội đang diễn ra trong thời kỳ đó. Mỗi lời chúc không chỉ là lời châm biếm mà còn là sự phản ánh sự thực đau lòng, khiến người đọc phải suy ngẫm.
👉 Sau đây là nội dung bài thơ Năm mới chúc nhau.
Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau:
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu.
Phen này ông quyết đi buôn cối,
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.
Lẳng lặng mà nghe nó chúc giàu:
Trăm, nghìn, vạn mớ để vào đâu?
Phen này, ắt hẳn gà ăn bạc,
Đồng rụng, đồng rơi, lọ phải cầu.
Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang:
Đứa thì mua tước, đứa mua quan.
Phen này ông quyết đi buôn lọng,
Vừa bán vừa la cũng đắt hàng.
Lẳng lặng mà nghe nó chúc con:
Sinh năm đẻ bảy được vuông tròn.
Phố phường chật hẹp, người đông đúc,
Bồng bế nhau lên nó ở non.
Bắt chước ai ta chúc mấy lời:
Chúc cho khắp hết ở trong đời.
Vua, quan, sĩ, thứ, người muôn nước,
Sao được cho ra cái giống người.
Bạn đón đọc thêm những mẫu văn 👉 Phân Tích Thương Vợ Của Tú Xương
Ý Nghĩa Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau
Bài thơ “Năm mới chúc nhau” chứa đựng nhiều lời chúc mừng năm mới, nhưng lại sử dụng cách diễn đạt châm biếm, mỉa mai để phê phán những thói hư tật xấu và bất công trong xã hội. Qua những lời chúc, Tú Xương muốn phản ánh một hiện thực xã hội đầy rẫy những vấn đề như tham nhũng, suy đồi đạo đức, và sự nghèo đói của người dân.
Cách Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau
Sau đây là cách phân tích bài thơ Năm mới chúc nhau cho những bạn nào đang cần nhé.
- Đọc hiểu bài thơ.
- Đọc kỹ bài thơ để nắm bắt nội dung, ý nghĩa tổng quát, và cảm xúc mà tác giả muốn truyền tải.
- Tìm hiểu về tác giả và hoàn cảnh sáng tác.
- Phân tích nội dung.
- Nội dung chính: Phân tích từng khổ thơ, từng câu thơ để nắm rõ nội dung và ý nghĩa của chúng. Tìm hiểu những lời chúc của tác giả dành cho mọi người trong dịp năm mới.
- Chủ đề: Những lời chúc mừng năm mới thường mang tính chất châm biếm, phê phán xã hội đương thời, đồng thời thể hiện tâm trạng và suy nghĩ của tác giả.
- Phân tích nghệ thuật.
- Ngôn từ: Xem xét cách sử dụng ngôn ngữ, từ ngữ, hình ảnh của tác giả. Chú ý đến những từ ngữ mang tính chất châm biếm, hài hước.
- Biện pháp tu từ: Tìm hiểu các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, nhân hoá, nói ngược,… mà tác giả sử dụng để tạo nên sự châm biếm, hài hước.
- Cấu trúc: Phân tích cấu trúc của bài thơ, cách sắp xếp các câu, các khổ thơ để thấy được ý đồ của tác giả.
- Âm điệu: Nhận xét về nhịp điệu, vần điệu của bài thơ. Thơ của Trần Tế Xương thường có nhịp điệu nhẹ nhàng, dễ nhớ.
- Đánh giá tư tưởng, thông điệp của bài thơ.
- Tư tưởng: Bài thơ không chỉ dừng lại ở những lời chúc mừng năm mới mà còn thể hiện sự châm biếm, phê phán hiện thực xã hội. Qua những lời chúc, tác giả gửi gắm những suy tư, trăn trở về thời cuộc, về cuộc sống.
- Thông điệp: Thông điệp của bài thơ có thể là lời nhắc nhở về những khó khăn, bất công trong xã hội, đồng thời là mong muốn về một tương lai tốt đẹp hơn.
- Cảm nhận cá nhân.
Chia sẽ bạn trọn bài 💛 Dàn Ý Phân Tích Thương Vợ 💛 Nhiều mẫu
Dàn Ý Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau
SCR.VN hướng dẫn cho những bạn nào chưa biết cách lập dàn ý phân tích bài thơ Năm mới chúc nhau tại bài viết sau đây.
1. Mở bài:
– Giới thiệu về tác giả Tú Xương
– Giới thiệu về nội dung chính của bài thơ Năm mới chúc nhau
– Trích dẫn thơ
2. Thân bài:
– Nêu những đặc điểm nổi bật, phong cách sáng tác của Trần Tú Xương
– Nêu hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ của bài thơ Năm mới chúc nhau
– Giải thích thể loại thơ trào phúng là gì? Tại sao Tú Xương lại chọn thể loại này để sáng tác nên bài thơ Năm mới chúc nhau?
– Phân tích nội dung chính của bài thơ:
+ Bốn câu thơ đầu: Tác giả mỉa mai, chê bai những người trưởng giả học làm sang, ông đã biến tấu, thêm từ ngữ vào câu chúc quen thuộc của nhân dân ta và câu thơ đã đem đến một ý nghĩa hoàn toàn khác.
+ Bốn câu thơ tiếp theo: Châm biếm, lên án, phê phán những thành phần không có tài cán gì nhưng vẫn mua được chức quan cao trong triều. Bốn câu thơ đã thể hiện sự thối nát, kệch cỡm của bọn chúng nơi quan trường.
+ Bốn câu thơ tiếp: Tác giả mỉa mai, giễu cợt cho thái độ của bọn quan lại khi “mừng nhau cái sự giàu” hay “mừng nhau lắm sự sinh con”. Người đọc thất vọng và buồn bã trước khung cảnh hỗn loạn, nhố nhăng và hài hước trước mắt.
+ Bốn câu thơ cuối: Tưởng đâu là những lời chúc Tết bình thường nhưng cuối cùng lại mang ý nghĩa châm biếm, phê phán những thói hư tật xấu đang tồn tại trong xã hội.
3. Kết bài:
– Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm
– Nêu cảm xúc của em sau khi đọc xong tác phẩm. Em rút ra được bài học gì cho riêng bản thân mình?
– Khẳng định vị trí của tác phẩm trong nền văn học Việt Nam và trong trái tim của độc giả.
Bạn xem thêm 5+ mẫu 👉 Phân Tích Thơ Trào Phúng Ngắn Gọn
5+ Bài Văn Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Ngắn Hay
Dưới đây là 5+ bài văn phân tích bài thơ Năm mới chúc nhau ngắn hay nhất mà SCR.VN đã tổng hợp được. Mời bạn tham khảo.
Phân Tích Năm Mới Chúc Nhau Ngắn Gọn
Tú Xương là một trong những tác giả nổi tiếng và tài năng của nền văn học Việt. Những sáng tác của ông có rất nhiều chủ đề đa dạng, và một trong số đó phải kể đến thơ ca Trung đại trào phúng. Bài thơ nổi tiếng nhất của Tú Xương chính là bài thơ Năm mới chúc nhau đã lên án, phê phán những thói hư trong xã hội.
Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu
Phen này ông quyết đi buôn cối
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.
Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang
Đứa thì mua tước đứa mua quan
Phen này ông quyết đi buôn lọng
Vừa chửi, vừa la cũng đắt hàng.
Nó lại mừng nhau cái sự giàu
Trăm nghìn vạn mở để vào đâu
Phen này ắt hẳn gà ăn bạc
Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu.
Nó lại mừng nhau sự lắm con
Sinh năm đẻ bẩy được vuông tròn
Phố phường chật hẹp người đông đúc
Bồng bế nhau lên nó ở non.
Tú Xương là một nhà thơ tài ba của nền văn học Việt Nam, nhắc đến Tú Xương người đọc sẽ nhớ ngay đến phong cách thơ có sự kết hợp tài tình giữa các yếu tố hiện thực, trào phúng và đậm chất trữ tình. Bài thơ Năm mới chúc nhau là một bài thơ đặc biệt của Tú Xương được viết theo thể thơ trào phúng nhằm lên án, phê phán những điều xấu trong xã hội vào năm mới.
Thể thơ trào phúng là cách viết vô cùng độc đáo, lấy tiếng cười để xây dựng tâm tư, tình cảm của con người và rồi từ đó chống lại những điều xấu xa, thoái hoá, lạc hậu trong xã hội. Việc Tú Xương lựa chọn thể thơ này và viết nên bài thơ Năm mới chúc nhau cũng đã cho thấy được tư duy mới lạ, quyết bảo vệ những giá trị tốt đẹp của ông.
Bài thơ mở đầu với bốn câu thơ:
Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu
Phen này ông quyết đi buôn cối
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.
Mùa xuân đến mang theo niềm vui và lời chúc tốt đẹp mà mọi người dành cho nhau. Thế nhưng trong những vần thơ của Tú Xương, ta đã cảm nhận được một góc nhìn khác. Ông “lẳng lặng” mà ngồi nghe bọn “nó” chúc lẫn nhau, chúc nhau “trăm tuổi bạc đầu râu” là một câu chúc mong muốn sức khoẻ, may mắn đến người nghe thế nhưng Tú Xương đã sử dụng từ “nó” để thể hiện sự chán ghét của mình
Cách xưng hô “ông – nó” đã thể hiện lối nói trịch thượng, lố lăng, coi thường người khác của những người có chức, có quyền trong xã hội ngày xưa. Ông bật cười khi nghe bọn chúng chúc nhau, dùng cối giã trầu có nghĩa là không còn răng để nhai trầu nữa, ta cảm nhận được sự thâm thuý và sâu cay trong những vần thơ của ông.
Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang
Đứa thì mua tước đứa mua quan
Phen này ông quyết đi buôn lọng
Vừa chửi, vừa la cũng đắt hàng.
Đồng tiền trong thời kì này có ma lực vô cùng ghê gớm, nó có thể thao túng tất cả và trong đó có chức quan cao quý. Việc mà nhiều người phải cố gắng, ra sức học tập và tu dưỡng nay lại được mua bán một cách dễ dàng. Bốn câu thơ trên đã thể hiện sự thối nát của một thế hệ, sự kệch cỡm của bọn quan lại không có tài nhưng lại dùng tiền để che lấp. “Vừa chửi, vừa la cũng đắt hàng” là một câu thơ đặc biệt đã làm nổi bật rõ rệt thói trơ tráo và vô liêm sỉ của chúng.
Nó lại mừng nhau cái sự giàu
Trăm nghìn vạn mở để vào đâu
Phen này ắt hẳn gà ăn bạc
Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu.
Cách diễn đạt của câu thơ này vô cùng đặc biệt như cách nói khoa trương “trăm nghìn vạn mở”, bọn chung vui mừng và hạnh phúc khi tưởng chừng “phen này ắt hẳn gà ăn bạc” đã thể hiện sự lố lăng, xấu xa trong bản chất con người của chúng.
Nó lại mừng nhau sự lắm con
Sinh năm đẻ bẩy được vuông tròn
Phố phường chật hẹp người đông đúc
Bồng bế nhau lên nó ở non.
Và cuối cùng bọn chúng vui mừng vì “sinh năm đẻ bảy”, thế nhưng lúc này là lúc tiếng cười trào phúng bật ra để làm thấy rõ được sự lộn xộn, ô hợp của lớp người. Tú Xương đã bộc lộ rõ suy nghĩ của mình và lên án những người như thế trong xã hội xưa một cách trực diện và rõ ràng.
Bài thơ là sự vận dụng thành công của những từ ngữ giàu sức gợi hình và gợi tả nhằm mỉa mai những người có tầng lớp cao nhưng không xem ai ra gì trong xã hội xưa. Bài thơ xứng đáng là một trong những bài thơ hay và xuất xắc nhất của Tú Xương.
Gửi đến bạn những mẫu 💚 Phân Tích Bài Thơ Tiến Sĩ Giấy Ngắn 💚 và hay nhất
Viết Bài Văn Phân Tích Năm Mới Chúc Nhau Hay Nhất
Trong truyền thống văn hóa của người Việt, việc chúc nhau vào dịp năm mới là một thói quen đẹp lâu đời, thể hiện sự tôn trọng và lòng tốt của mỗi người đối với người khác. Tuy nhiên, không phải lúc nào những lời chúc ấy cũng mang tính chân thành như chúng ta nghĩ.
Bài thơ “Năm mới chúc nhau” của nhà thơ Trần Tế Xương thực ra không phải là một tác phẩm chúc mừng truyền thống như tiêu đề ngụ ý. Thay vào đó, nó là một sự châm biếm sâu sắc, lồng ghép trong những lời chúc nhau nhưng lại mang tinh thần chế giễu và lời lẽ mỉa mai.
Tác giả đã thông qua việc nêu ra những lời chúc nhau nhưng thực ra là để chỉ trích, là để thể hiện sự phẫn nộ và khinh bỉ. Bằng cách tả lại những lời chúc bằng cách lờ mờ đích danh và sử dụng ngôn từ châm biếm, nhà thơ đã lột tả một thế giới xã hội đầy rẫy những cảm xúc tiêu cực, những thái độ giả tạo và lòng tham vọng vô đáy.
Ví dụ, trong câu thơ “Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau / Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu”, nhà thơ không chỉ giữ lại vẻ ngoài trang trọng của lời chúc mà còn lồng ghép vào đó sự chế nhạo với hình ảnh của những người già đầy vẻ buồn cười và thiếu kiên nhẫn.
Sự châm biếm cũng xuất hiện rõ ràng trong việc đề cập đến việc mua quan bán tước, một thực tế đau lòng của xã hội khi địa vị xã hội được đánh giá bằng tài sản và quyền lực. Nhưng thay vì phê phán trực tiếp, nhà thơ đã dùng lời văn hài hước để miêu tả và bày tỏ sự thất vọng về tình trạng đó.
Bằng cách này, bài thơ không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật có giá trị về mặt văn chương mà còn là một lời phê phán sâu sắc về xã hội và con người. Nó mở ra một cửa sổ để người đọc nhìn thấy những khía cạnh đen tối của cuộc sống xã hội, từ đó khơi gợi ra nhiều cảm xúc và suy ngẫm về bản chất của con người và xã hội mà chúng ta sống.
Tặng bạn học sinh 💛 Sơ Đồ Tư Duy Thương Vợ 💛 Trọn Bộ
Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Ngắn Nhất
Trần Tế Xương là nhà thơ với ngòi bút châm biếm quyết liệt, dữ dội. Thơ của Tế Xương có sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố hiện thực, trào phúng và trữ tình. Bức tranh hiện thực trong thơ Tế Xương là một bức tranh xám xịt, tái hiện lại hiện thực thối nát của xã hội thực dân nửa phong kiến.
Sử dụng giọng văn châm biếm sâu cay, thơ ông đã đả kích bọn thực dân phong kiến, bọn quan làm tay sai cho giặc. Tiếng cười châm biếm ấy được tác giả đưa vào trong bài thơ nổi tiếng “Năm mới chúc nhau”. “Năm mới chúc nhau” qua đôi mắt Trần Tế Xương là những tiếng cười châm biếm chua cay, nực cười và toàn giả dối.
Bài thơ năm mới chúc nhau là những tiếng cười, những lời chế giễu, mang tính châm biếm sâu cay, thể hiện sự khinh ghét của nhà thơ trước bọn người tham lam của xã hội cũ. Tết là dịp đặc biệt đối với người Việt Nam, là nơi để mỗi con người đi xa trở về, là nơi gắn kết sự yêu thương. Tết là dịp ta trao cho nhau những lời chúc, lời mong ước một năm mới bình an thuận hòa. Nhưng đọc tác phẩm “năm mới chúc nhau” của Tế Xương ta lại thấy một hiện thực không phải như vậy
“Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau:
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu”
Năm mới, chúng ta thường trao cho nhau những lời chúc. Chúc nhau sống lâu trăm tuổi là một lời chúc đẹp. Thế nhưng, qua hai câu thơ trên ta lại có cảm nhận khác. Từ láy “lẳng lặng” kết hợp với từ “nó”, “đứa”. Ta nhận ra rằng đó là thái độ châm biếm của nhà thơ đối với bọn chúc.
Chúc nhau trăm tuổi là câu chúc thường được con cháu chúc ông bà, thể hiện thái độ trang trọng, thành kính. Thế nhưng, ở đây Trần Thế Xương lại “chúc bạc đầu râu”, câu thơ như một tiếng cười, lời chế nhạo đầy khôi hài. Bởi người ta chỉ thường chúc nhau trăm tuổi bạc đầu chứ không ai chúc trăm tuổi bạc đầu râu. Chữ “râu” làm mất đi vẻ trang trọng, mang đến một tiếng cười chế nhạo đầy sâu sắc. Thái độ châm biếm của tác giả còn được biểu hiện rõ hơn qua những lời dự định đầy căn cứ của mình:
“Phen này ông quyết đi buôn cối,
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu”
Trần Tế Xương đã tự nhận mình là “ông”, một cách xưng hô đầy trịnh trọng thể hiện thái độ của bậc trên. Cách xưng hô ấy khiến cho những kẻ nhố nhăng, tham lam bị xếp xuống hàng dưới “đứa”, “nó”. Câu thơ đã bộc lộ trực tiếp thái độ khinh rẻ của tác giả đối với bọn quan tham, vì quyền lợi mà bán dân, bán nước. Chẳng có gì tốt đẹp khi “lũ bạc đầu râu” không còn răng để nhai trầu. Trần Thế Xương một lần nữa thể hiện thái độ châm biếm, mỉa mai. Vẫn giọng điệu châm biếm thâm thúy, sâu cay nhà thơ tiếp tục thể hiện tiếng cười đầy mỉa mai bọn Quang trưởng giả học làm sang.
“Lẳng lặng mà nghe nó chúc giàu:
Trăm, nghìn, vạn mớ để vào đâu?
Phen này, ắt hẳn gà ăn bạc,
Đồng rụng, đồng rơi, lọ phải cầu.
Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang:
Đứa thì mua tước, đứa mua quan.
Phen này ông quyết đi buôn lọng,
Vừa bán vừa la cũng đắt hàng”
Từ láy “lẳng lặng” tiếp tục được sử dụng trong câu thơ. Đó là thái độ khinh miệt, giọng điệu đầy châm biếm xã hội thực dân nửa phong kiến lúc bấy giờ. Khao khát được làm quan, được sống một cuộc sống giàu sang là một ước mơ chính đáng. Thế nhưng ở đây bọn quan lại là một thứ hàng hóa được bày ra để mua bán. Đồng tiền có thể mua được mọi chức vị trong xã hội, sẽ chẳng thể tìm ra được những người giỏi thật sự để đưa đất nước đi lên.
Câu thơ “đứa thì mua tước, đứa mua quan” đã diễn tả trực tiếp thực trạng nhố nhăng của bọn quan vô học. Bao sự trơ tráo vô liêm sỉ của chúng đã bị Trần Tế Xương lột trần, vừa chửi vừa la cũng đắt hàng. Trần Tế Xương đã khiến cho người đọc được một phen hả hê, bật cười bởi lũ quan vô học ấy chỉ biết chửi, biết la như những kẻ đầu đường xó chợ. Câu thơ là tiếng cười châm biếm, hài hước mà sâu cay vô cùng.
“Lẳng lặng mà nghe nó chúc con:
Sinh năm đẻ bảy được vuông tròn.
Phố phường chật hẹp, người đông đúc,
Bồng bế nhau lên nó ở non”
Đó là thái độ mỉa mai giễu cợt về sự nhốn nháo của bọn người hợm của. Đọc những câu thơ trên, ta chỉ thấy buồn cười về một hiện thực nhố nhăng đầy lộn xộn của bọn quan trường. Qua những vần thơ trào phúng, ta càng thấm được tiếng cười đầy châm biếm của Trần Tế Xương. Tiếng cười ấy không chỉ “độc” mà còn “thâm”, xoáy sâu vào tâm trí một hiện thực xã hội thời kỳ đó. Nhà thơ không một chút e dè, kiêng nể mà đã mạnh miệng buông thẳng những tiếng chửi đầy ẩn ý, thâm độc dành cho chúng nó.
Tác giả đã sử dụng các phương thức biểu biểu cảm để làm rõ lên những tiếng chửi, lời chế nhạo, mỉa mai sâu cay của mình. Đó là tính chất châm biếm bật ra từ sự mâu thuẫn giữa nội dung và hình thức chúc nhau mà thực ra là để chửi, là để thể hiện sự khinh ghét.
Cùng với đó là giọng điệu thơ vừa dí dỏm, hài hước vừa chế giễu châm biếm đả kích sâu cay. Trần Thế Xương còn sử dụng cách diễn đạt theo kiểu ngoa ngôn kết hợp với các từ ngữ xưng hô hết sức nghệ thuật. Tất cả thể hiện cho phong cách nghệ thuật trào phúng sắc sảo của bậc thầy Trần Tế Xương. “Năm mới chúc nhau” là bài thơ đặc sắc, tiêu biểu cho phong cách thơ Trần Tế Xương.
Thơ viết về những lời chúc tết nhưng thực ra lại là tiếng chửi, là tiếng cười mỉa mai. Qua tác phẩm Trần Tế Xương đã tái hiện lại hiện thực xã hội đen tối, chế giễu khinh ghét lối sống của bọn giàu sang, của bọn quan trường. Qua tác phẩm Tế Xương mang đến một tiếng chuông cảnh tỉnh, phê phán. Nhà thơ thể hiện niềm khao khát được sống trong một xã hội tốt đẹp.
SCR.VN tặng bạn 🍁 Tóm Tắt Thương Vợ ❤️️ 10 Mẫu
Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Của Tú Xương Điểm Cao
Nhắc đến thơ ca Trung đại trào phúng mang đậm tiếng cười sâu cay, độc giả nhớ ngay đến Trần Tế Xương hay còn gọi Tú Xương (1870 – 1907). Là người con quê Vị Xuyên, Nam Định, nhà thơ trào phúng nổi tiếng, có lẽ là nhà thơ trào phúng đặc sắc nhất trong nền văn học của nước nhà.
Tiếng thơ trào lộng, châm biếm, đả kích của Tú Xương sở dĩ được nhiều người yêu thích vì có tính chất trữ tình (trong tiếng cười có nước mắt) khi nhà thơ chứng kiến sự thay đổi, từ thời kì xã hội phong kiến tàn tạ sang thời kì xã hội thực dân lố lăng, dơ dáy, đầy rẫy nghịch cảnh, cảnh và người với những bức tranh cuộc sống những chân dung con người, những quan hệ xã hội đáng cười, đáng chê trách.
Một trong những bài thơ châm biếm, giễu cợt, khinh ghét lối sống lố lăng kệch cỡm của những kẻ giàu sang, hãnh tiến đang nhắm mắt làm ngơ trước cảnh đời nô lệ, dân chúng lầm than đó là thi phẩm “Năm mới chúc nhau” như một tiếng chuông cảnh tỉnh, phê phán mà Tú Xương gióng lên bằng tiếng cười trào lộng, sự đập phá dữ dằn, sự chê trách, sự đả kích phủ nhận triệt để của những vần thơ tả thực hướng vào nhiều đối tượng cụ thể, rất xác thực và nhiều cung bậc phong phú, đa dạng.
Vốn là một người thông minh, sáng dạ nhưng khốn nỗi thi cử bao nhiêu lần cũng không đậu. Nguyên nhân bởi xã hội thời bấy giờ đương buổi rối ren loạn lạc quá, cái tài năng của ông bị vùi dập bởi chế độ thuộc địa nửa phong kiến, bởi việc mua quan bán chức ầm ầm.
Chính vì bất đắc chí trong việc học hành thi cử mà Trần Tế Xương thường trút hết nỗi niềm của mình vào thơ văn, thơ của ông không buồn mà là những tiếng cười mỉa mai châm biếm rất sâu cay, quất vào mặt bọn cường quyền, thực dân những kể chẳng mấy ưa ông và ông cũng ngứa mắt bọn chúng.
Dù chỉ được sống 37 năm ngắn ngủi của cuộc đời, lại sống trong cảnh nghèo khó, xã hội nhiễu nhương, nhưng Tú Xương – một trí thức phong kiến đã có một cái nhìn rất chân thực về cuộc sống thời bấy giờ, thông qua những vần thơ trào phúng tưởng là chơi vui nhưng lại hóa hiện thực sâu sắc.
Như thường lệ, cứ mỗi dịp Tết đến, người ta lại dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp. Họ chúc nhau sống lâu, khỏe mạnh, chúc phát tài, phát lộc, chúc sự no đủ, sang giàu… Vì thế lời chúc, vừa là một mong ước, một nguyện cầu, vừa là một cách thức ứng xử mang tính văn hóa. Ấy thế mà có một số người dường như có ý tách ra, đứng ngoài những lời chúc kia, lẳng lặng nghe rồi bình phẩm, đánh giá và giễu cợt.
Mới chỉ chạm đến nhan đề thơ nghe có vẻ rất đỗi bình thường, năm mới thì những lời chúc tụng nhau vốn dĩ là chuyện rất nên làm, là những gì quen thuộc nhất khi dịp tết đến xuân về. Nhưng vào thơ của Tú Xương, cái lời chúc tết ấy lại có nhiều điều phải suy nghĩ và khi nghĩ ra rồi người ta mới thấy được cái tiếng cười châm biếm thật sâu cay của “bậc thần thơ thánh chữ”
Bước vào những luống thơ ẩn sâu từng câu chữ là tiếng chửi, tiếng mỉa mai những kẻ mà nhà thơ khinh ghét gọi là “nó”. Đọc thơ người ta dễ dàng nhận ra sự mâu thuẫn hài hước giữa nội dung và hình thức, sao nghe câu chúc mà giống câu chửi quá, quả thực là nhà thơ đang chế giễu mấy tên hợm hĩnh lố bịch ấy.
“Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu
Phen này ông quyết đi buôn cối
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.”
Tú Xương tham gia vào bài thơ với vị trí là người thứ ba nghe chuyện, ông rất từ tốn bình tĩnh “Lẳng lặng mà nghe”, để xem cái quân giả tạo, thối nát ấy chúc nhau như thế nào, và rồi ông đưa lại vào thơ bằng một giọng tự sự đầy giễu cợt. Cớ sao đã chúc nhau “trăm tuổi bạc đầu” mà lại còn thêm chữ “râu” chi cho mất đi cái vẻ trang trọng mà thay vào đó là cái sự kém sang rành rành, bởi người ta chúc đầu bạc chứ chẳng ai chúc râu bạc bao giờ.
Đã thế, Tú Xương còn hài hước chêm vào mấy câu tự xưng mình là “ông” xưng người là “thiên hạ”, một giọng thơ rất đanh đá, lại có phần hơi thách thức. Thế hóa ra bọn “nó” già đến bạc cả râu, thì chắc răng cũng chẳng còn đâu nhỉ, Tú cứ buôn cối giã trầu thì chắc sớm mà giàu to thôi. Này thì cái bọn chúc nhau mau già, mau rụng răng, thích chí lắm.
Ấy mới chỉ là những câu thơ mở đầu, ông Tú còn thể hiện cái sự căm ghét thói đời mà tiền đặt lên trên tất cả, đến quan chức mà có tiền mua thì cũng xong:
“Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang
Đứa thì mua tước, đứa mua quan
Phen này ông quyết đi buôn lọng
Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng.”
Tú Xương nghe chúng nó chúc nhau sao sang quá, cái sang của bọn ngu dốt lại thích màu mè, chúng cứ tưởng có cái chức quan mua được bằng những đồng tiền bóng lộn ấy trong cái xã hội nửa nạc nửa mỡ này là “sang” lắm, ngon lắm. Nhưng chúng nào có biết được chúng chỉ như đang làm trò hề trong mắt Tú, những kẻ đã kém cỏi từ tâm hồn đến trí tuệ ấy thì cho dù có đắp bao nhiêu phục trang lộng lẫy, hay mũ cánh chuồn úp đầu cũng chẳng khiến người ta nể nang cho được.
Bởi chúng chỉ giống như mấy con khỉ thích giả làm người bằng mấy bộ đồ đi vay đi mượn, hoặc đi mua được. Qủa thực có mấy ai thèm, trừ lũ trưởng giả thích làm sang, thích tự bôi vẽ cái vẻ sang trọng quyền quý hài hước lên khuôn mặt bại hoại của chính bản thân mình.
Câu thơ chốt hạ “Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng” của Tú Xương thật khiến cho người đọc được hả hê, phải bật cười bởi cái lũ kém sang ấy nào có biết đến việc ăn nói điềm tĩnh tử tế của bậc nho gia, chúng chỉ biết chửi, biết la như những kẻ đầu đường xó chợ. Thật hài hước sâu cay quá. Ôi đã nhiều quan chức đến thế, thì Tú ta buôn lọng cũng khối tiền. Sống lâu và sống sang là nội dung của hai lời chúc đầu. Nhưng qua hai lời chúc ấy lại thấy tất cả sự nhếch nhác, bệ rạc của bọn người này. Đã thế nhà thơ còn bồi thêm cho chúng những cú đòn ê ẩm liên tiếp.
Nếu như hai lời chúc đầu là chúc sống lâu và sống sang thì hai khổ thơ tiếp cùng chúc nhau “cái sự giàu” và “sự lắm con”.
“Nó lại mừng nhau cái sự giàu
Trăm nghìn vạn mớ để vào đâu
Phen này ắt hẳn gà ăn bạc
Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu.
Nó lại mừng nhau sự lắm con
Sinh năm đẻ bẩy được vuông tròn
Phố phường chật hẹp người đông đúc
Bồng bế nhau lên nó ở non.”
Nhà thơ chế giễu mấy cái mừng, mừng sự giàu, mừng lắm con nhiều cháu. Tiền bạc mà vào miệng của Tú thì cũng như “mớ” rau dưa, lộn xộn, để gà cũng ăn được. Rồi thì con cháu nhà quan lại mà cũng “sinh năm đẻ bảy” chẳng khác mấy đám ô hợp. Ôi, theo cái dự đoán của Tú thì phen này chúng nó đẻ lắm chỉ để ăn sao cho cốt hết số tiền bẩn thỉu do bọn ông cha hám tiền của chúng làm ra. Riết rồi cái lũ sâu bọ ấy đông đúc quá, phố phường cũng chẳng kham nổi lại phải bồng bế nhau lên núi mà ở thôi, chứ nơi nào chứa cho hết cái lũ chỉ quen bịp bợm của người dân nghèo khó.
Thái độ châm biếm của nhà thơ thể hiện ngay ở việc lặp lại các cụm từ “nó lại, “cái sự giàu” và “sự lắm con”. Cách diễn đạt theo kiểu ngoa ngôn như “trăm ngàn vạn mớ” “sinh năm đẻ bảy” cũng là nhằm thể hiện thái độ mỉa mai, giễu cợt về sự ô hợp, lộn xộn của lũ người hợm của. Và cùng như hai khô thơ trên, cứ sau mỗi lời bọn chúng chúc nhau, Tú Xương lại nêu lời bình luận cùa chính mình.
Qua những lời bình luận ấy mà nhà thư thể hiện rõ hơn thái độ và tình cảm của ông. Không hiểu sao dọc nhừng lời dự đoán của nhà thơ về bọn đông con, lắm của, nào là “Phen này ắt hẳn gà ăn bạc – Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu” hoặc “Phố phường chật hẹp người đông đúc – Bồng bế nhau lên nó ở non”, người đọc chỉ thấy buồn cười về một hiện thực nhố nhăng, một hiện thực đậm màu hài hước.
Giống như Hồ Xuân Hương và các nhà thơ đậm chất hiện thực dân gian khác. Mở đầu cho chủ nghĩa hiện thực trong thơ ca của Tú Xương bằng nghệ thuật trào phúng với con mắt rất tinh, rất sâu, nhìn vào đâu là bắt chộp được cái điển hình nhất. Chất trào phúng hoà vào vần thơ một cách tự nhiên, mang nhiều sắc điệu vừa bông đùa hóm hỉnh, vừa chua chát, xót xa.
Năm mới chúc nhau là một trong những bài thơ đặc sắc, tiêu biểu cho khuynh hướng và nguồn mạch châm biếm trào phúng của nhà thơ Trần Tế Xương. Đó là những lời “chúc Tết” hết sức độc đáo dưới một hình thức cũng hết sức độc đáo: chúc mà thực ra là chửi, là châm hiếm. Tuy là chửi mà vẫn thành thơ, và lại là thơ hay.
Bài thơ là sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố hiện thực, trào phúng và châm biếm được truyền tải bằng thể thơ thất ngôn Đường luật, cách diễn đạt theo kiểu ngoa ngôn Tú Xương tỏ ra là một nghệ sĩ bậc thầy ở một cái Tâm lớn tràn đầy yêu thương, cảm thông vị tha, nhưng đầy thâm sâu, có mỉa mai, chua chát, nói như thơ hiện đại của Xuân Diệu “yêu và căm hay đợt sóng dâng trào”, có đau đớn, xót xa nhưng dường như được nuốt vào trong để nghĩ suy nghiền ngẫm.
Trang thơ khép lại mà tiếng chuông cảnh tỉnh, phê phán ấy, thái độ thẳng thắn ấy, xét đến cùng, bắt nguồn từ một khao khát nhân bản: làm sao để cho cuộc đời được tốt đẹp hơn, làm sao phải xóa sạch kiểu chúc Tết khác “giống người” mà chắc chắn, hơn một lần Tú Xương đã phải đau lòng chứng kiến.
Đọc thơ của Tú Xương, người ta thấy hiện lên rõ mồn một cái hiện thực oái oăm, hài hước của lũ người nhố nhăng trong cái xã hội tạp nham đủ thứ người, thứ chuyện, tưởng như đùa. Qua đó, người ta cũng thấy được cái cảnh cơ cực, khổ sở của nhân dân thời bấy giờ, phải chịu sống dưới sự chèn ép của bọn người ô hợp, tức lắm, ghét lắm, mà không thể làm gì được.
Tú Xương là người bản lĩnh, ông tuy bất đắc chí tại đường công danh nhưng thơ, văn của ông luôn đem lại một cái nhìn thật sâu sắc về hiện thực xã hội lúc đó, cũng phần nào xả được cái nỗi uất ức bị kìm kẹp dưới chế độ nửa phong kiến của nhân dân ta. Những tiếng cười chế giễu như thứ vũ khí đâm thẳng vào mặt bọn cầm quyền ngu si, mà chúng tuy cay cú cũng chẳng thể làm gì được.
Bài thơ mang lại cho bạn đọc một tình cảm hả hê, sung sướng, bõ hờn, bõ tức. Nó cũng gợi lên nhiều cảm hứng khiến người đọc dễ “nhại” và muốn “nhại” theo cái giọng điệu trào phúng châm biếm của ông mỗi khi gặp cảnh chướng tai gai mắt ở đời. Vì vậy mà có người đã “bắt chước” làm thêm mấy câu thơ nối tiếp vào bài thơ trên, đọc lên nghe chẳng khác gì của chính nhà thơ, đây chính là bằng chứng hùng hồn về sức sống của hài thơ.
Bắt chước ai ta chúc mấy lời
Chúc cho khắp hết cả trên đời
Vua quan sĩ thứ người muôn nước
Sao được cho ra cái giống người.
Tham khảo ngay những mẫu 💛 Phân Tích Lẽ Ghét Thương Ngắn Gọn 💛 hay nhất
Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Của Tú Xương Dài
Trần Tế Xương, hay còn được biết đến với tên gọi Tú Xương, là một tâm hồn sáng dạ, thông minh, nhưng sống trong cảnh đời thi cử nhiều lần không thành. Xã hội loạn lạc, bị chìm đắm trong chế độ thuộc địa và tham nhũng quan chức là nguyên nhân khiến tài năng của ông bị lụi tàn. Thành công trong việc phê phán tầng lớp quan lại và thực dân cướp nước, Trần Tế Xương dành trọn tâm huyết vào thơ văn.
Thơ của ông không buồn, mà lại là những tiếng cười châm biếm sâu cay, như một roi mây đánh vào mặt bọn cường quyền, thực dân mà ông không ưa. Dù cuộc đời ông chỉ kéo dài 37 năm, sống trong đau khổ và nghèo đói, nhưng Trần Tế Xương, một trí thức phong kiến, đã để lại cái nhìn chân thực về cuộc sống thời kỳ đó qua những bài thơ trào phúng, nơi ông giả vờ chơi vui nhưng lại chứa đựng những tình huống đau thương. Trong số đó, bài thơ Năm mới chúc nhau nổi tiếng không chỉ là lời chúc mừng mà còn là bức tranh châm biếm và căm ghét của tác giả đối với những đối tượng mà ông chỉ trích.
Nhan đề của bài thơ nghe có vẻ bình thường, với những lời chúc tụng nhau vào dịp năm mới. Tuy nhiên, qua tay của Tú Xương, những lời chúc tết ấy trở nên sắc bén và châm biếm, chứ không phải là niềm vui tự nhiên. Những dòng thơ này giống như là lời chửi mắng, những lời mỉa mai đối với những người mà nhà thơ căm ghét, gọi chúng là ‘nó’. Sự mâu thuẫn hài hước giữa nội dung và hình thức thể hiện rõ, khi người đọc dễ dàng nhận ra rằng câu chúc tết mang đầy tinh thần chửi rủa, mỉa mai. Ông chế giễu một cách tinh tế những người kém sang và hợm hĩnh mà ông không tôn trọng.
‘Nghe nói chúc nhau lẳng lặng
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu
Phen này ông quyết đi buôn cối
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.’
Tú Xương tham gia vào bài thơ với tư cách là người thứ ba, lặng lẽ lắng nghe chuyện xung quanh. Ông thể hiện sự từ tốn và bình tĩnh qua câu ‘Lẳng lặng mà nghe’, để quan sát cách những người khác chúc nhau như thế nào. Ông đưa vào thơ với giọng tự sự, tràn đầy sự giễu cợt. Việc chúc nhau ‘trăm tuổi bạc đầu’ lại được thêm chữ ‘râu’, tạo nên một sự mất trang trọng và châm biếm, vì ai cũng biết rằng chỉ chúc đầu bạc là đủ.
Tú Xương còn thêm vào đó những câu tự xưng là ‘ông’ và xưng người khác là ‘thiên hạ’, tạo nên một giọng thơ đanh đá và thách thức. Ông mỉa mai rằng nếu những người chúc nhau bạc râu đã già đến nỗi thế, thì chắc rằng răng của họ cũng không còn. Tú Xương khéo léo châm biếm những người chúc nhau nhanh già, mất răng, như là một trò đùa hài hước.
Chẳng qua, những dòng thơ đầu tiên của Âý chỉ là những lời mở đầu, nhưng Tú đã biểu đạt sự căm ghét đối với thói đời, nơi tiền bạc được đặt lên trên tất cả, kể cả đối với quan chức mà chỉ cần có tiền là có thể mua được mọi thứ.
‘Lẳng lặng mà nghe, chúng nó chúc sang
Đứa thì mua tước, đứa mua quan
Phen này, tôi quyết đi buôn lọng
Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng.’
Tú Xương nghe chúng nó chúc nhau, sao mà sang quá, cái sang của những kẻ ngu dốt lại thích màu mè. Chúng tưởng có chức quan mua bằng những đồng tiền bóng lộn trong cái xã hội nửa nạc nửa mỡ này là điều ‘sang’ lắm, ‘ngon’ lắm. Nhưng chúng nào có biết được rằng họ chỉ như đang làm trò hề trong mắt Tú, những kẻ kém cỏi từ tâm hồn đến trí tuệ.
Cho dù có đắp bao nhiêu phục trang lộng lẫy, hay đội mũ cánh chuồn úp đầu, cũng chẳng khiến người ta nể nang. Bởi chúng chỉ giống như mấy con khỉ thích giả làm người bằng những bộ đồ đi vay mượn hoặc đi mua được. Quả thực, có ai thèm, trừ lũ trưởng giả thích làm sang, tự bôi vẽ vẻ sang trọng quyền quý hài hước lên khuôn mặt bại hoại của chính bản thân mình.
Câu thơ chốt hạ ‘Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng’ của Tú Xương khiến người đọc phải hả hê, phải bật cười vì lũ kém sang ấy chẳng biết đến việc ăn nói điềm tĩnh, tử tế như bậc nho gia. Chúng chỉ biết chửi, la như mấy kẻ đầu đường xó chợ. Thật hài hước sâu cay quá. Ôi, đã nhiều quan chức đến thế, thì Tú ta buôn lọng cũng thu được khối tiền!
‘Họ lại mừng nhau cái sự giàu
Trăm nghìn vạn mớ để vào đâu
Phen này chắc hẳn gà ăn bạc
Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu.
Họ lại mừng nhau sự lắm con
Sinh năm đẻ bẩy được vuông tròn
Phố phường chật hẹp, người đông đúc
Bồng bế nhau lên nó ở non.’
Tú hết chế giễu bằng cách chúc sống lâu, sống sang, lại quay ra chế giễu những lời mừng, như mừng sự giàu, mừng nhiều con cháu. Tiền bạc khi vào miệng của Tú, giống như ‘mớ’ rau dưa, lộn xộn, để gà cũng ăn được. Rồi thì con cháu nhà quan lại mà cũng ‘sinh năm đẻ bảy’ không khác mấy đám ô hợp. Ôi, theo dự đoán của Tú, lần này chúng nó đẻ nhiều chỉ để ăn hết số tiền bẩn thỉu mà ông cha hám tiền của chúng sản xuất. Cả lũ sâu bọ ấy đã đông đúc quá, phố phường không kham nổi lại phải bồng bế nhau lên núi mà ở thôi, chứ nơi nào chứa cho hết cái lũ chỉ biết bịp bợm của người dân nghèo khó.
Đọc thơ của Tú Xương, người ta thấy rõ cái hiện thực oái oăm, hài hước của lũ người nhố nhăng trong cái xã hội tạp nham đủ thứ người, thứ chuyện, tưởng như đùa. Qua đó, ta cũng nhìn thấy cái cảnh cực khổ, khổ sở của nhân dân thời bấy giờ, phải sống dưới sự chèn ép của bọn ô hợp, tức lắm, ghét lắm, mà không thể làm gì.
Tú Xương là người bản lĩnh, bất đắc chí tại đường công danh, thơ, văn của ông luôn đem lại cái nhìn sâu sắc về hiện thực xã hội lúc đó, xả được nỗi uất ức bị kìm kẹp dưới chế độ nửa phong kiến. Những tiếng cười chế giễu như vũ khí đâm thẳng vào mặt bọn cầm quyền ngu si, chúng tuy cay cú nhưng không thể làm gì được.
Hướng Dẫn Bạn Cách Nhận 🌼 Thẻ Cào Miễn Phí 🌼 Nhận Thẻ Cào Free Mới Nhất