Tìm Hiểu Lí Lẽ Là Gì, Lí Lẽ Trong Văn Nghị Luận Là Gì ? 9+ Ví Dụ, Dẫn Chứng Cụ Thể Nhất Giúp Bạn Đọc Dễ Hình Dung Cho Các Trường Hợp Cụ Thể.
Lí Lẽ Là Gì ?
Lí lẽ là những lời nói hoặc viết có tính logic, được sử dụng để khẳng định, phủ định hoặc giải thích một vấn đề nào đó. Lí lẽ thường được dùng để kiểm tra tính hợp lý, tính chính xác, hoặc tính đúng đắn của một ý kiến, một vấn đề, hoặc một lập luận.
Đặc điểm của lí lẽ:
- Tính logic: Lí lẽ phải có sự suy luận và giải thích rõ ràng, có mục đích thuyết phục hoặc bác bỏ một ý kiến nào đó.
- Căn cứ: Lí lẽ thường dựa trên các bằng chứng, dữ liệu hoặc tài liệu hỗ trợ để làm căn cứ cho lập luận.
- Tính thuyết phục: Lí lẽ cần phải sắc bén, lập luận chặt chẽ và giọng văn đanh thép để thuyết phục người đọc hoặc người nghe
- Ứng dụng: Lí lẽ được sử dụng rộng rãi trong các bài văn nghị luận, các cuộc tranh luận, và các tình huống cần giải quyết vấn đề.
Ví dụ, trong một bài văn nghị luận, lí lẽ có thể được sử dụng để thuyết phục người đọc về một quan điểm cụ thể bằng cách đưa ra các dẫn chứng và lập luận hợp lý.
Lí Lẽ Trong Văn Nghị Luận Là Gì ?
Lí lẽ trong văn nghị luận là những lập luận, suy luận có tính logic và rõ ràng, được sử dụng để thuyết phục hoặc bác bỏ một ý kiến, quan điểm nào đó. Lí lẽ giúp làm sáng tỏ và củng cố cho luận điểm chính của bài văn.
Vai trò của lí lẽ trong văn nghị luận:
- Làm sáng tỏ luận điểm: Lí lẽ giúp giải thích và làm rõ các luận điểm chính của bài văn, giúp người đọc hiểu rõ hơn về quan điểm của người viết.
- Tăng tính thuyết phục: Lí lẽ sắc bén và dẫn chứng đáng tin cậy giúp bài văn trở nên thuyết phục hơn, lôi cuốn người đọc theo ý kiến và tâm huyết của người viết.
- Giải thích và bảo vệ quan điểm: Lí lẽ giúp người viết bảo vệ quan điểm của mình trước những ý kiến phản đối, đồng thời giải thích rõ ràng các khía cạnh của vấn đề.
Trong một bài văn nghị luận về việc bảo vệ môi trường, lí lẽ có thể bao gồm:
- Lí lẽ về tác động của ô nhiễm môi trường: “Ô nhiễm môi trường gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người.”
- Dẫn chứng cụ thể: “Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 7 triệu người chết do các bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí.”
Xem những gợi ý mà cách làm bài văn nghị luận về lý lẽ chia sẻ cho bạn ngay sau đây:
- Lí lẽ trong nghị luận thường phải đan xen biểu cảm, phải làm sáng tỏ cho luận điểm và tránh dài dòng, khó hiểu.
- Lí lẽ và dẫn chứng là bản chất của văn nghị luận. Lí lẽ phải sắc bén; lập luận phải chặt chẽ, giọng văn đanh thép hùng hồn. Có lúc là lời gan ruột, tâm huyết.
Lí lẽ, dẫn chứng là yếu tố quan trọng giúp bài văn nghị luận hoàn chỉnh hơn.
Nếu như lí lẽ của bài văn nghị luận thể hiện ở hệ thống luận điểm thì lập luận là cách thức trình bày lí lẽ. Nên đặc điểm của văn nghị luận là lập luận.
Xem thêm 🌸 Dẫn Chứng Là Gì, Tác Dụng Của Dẫn Chứng 🌸 hữu ích!
Lí Lẽ Và Dẫn Chứng Là Gì
Để hiểu rõ hơn về lí lẽ và dẫn chứng là gì? bạn có thể tham khảo thông tin dưới đây:
- Lí lẽ là những đạo lí, lí lẽ phải được thừa nhận, nêu ra là được đồng tình. Dẫn chứng là sự vật, sự việc, nhân chứng, bằng chứng để chứng minh làm sáng tỏ, xác nhận cho luận điểm. Dẫn chứng đưa ra phải xác thực, tiêu biểu, đáng tin và không thể bác bỏ. Lí lẽ và dẫn chứng phải đáng tin cậy mới làm cho luận cứ vững chắc.
- Lí lẽ dẫn chứng dùng để thuyết phục người đọc. Thường đặt ở trọng tâm thân bài nếu luận luận ở đầu bài văn và lí lẽ ấy sẽ làm rõ luận điểm hoặc nếu luận điểm ở cuối bài ta cũng có thể đặt lí lẽ ở trọng tâm sau đó qua dẫn chứng ấy kết luận luận điểm. Còn nếu theo kiểu song hành – tức là vừa nêu luận điểm vừa giải thích song hành nên ta cho lí lẽ đan xen với luận điểm.
Vai Trò Của Lí Lẽ
Một số vai trò của lí lẽ trong văn lập luận, giải thích mà bạn nên biết đã được trình bày ở dưới, xem ngay nhé!
- Lí lẽ sắc bén giúp văn bản trở nên thuyết phục với người đọc
- Giúp tăng thêm hiệu quả, sức thuyết phục cho luận điểm chính
- Lôi cuốn người đọc theo ý kiến và tâm huyết của người viết
- Giải thích được những phần mà người đọc thường không hiểu
- Giúp câu văn và bài văn trở nên hay và thú vị
- Lí lẽ chính xác sẽ khiến người đọc có niềm tin hơn
Gợi ý chủ đề 🌸 Phủ Định Biện Chứng Là Gì, Đặc Điểm 🌸 và 7 ví dụ cụ thể!
9+ Những Ví Dụ Về Lí Lẽ Hay Nhất
Dưới đây là các mẫu tiêu biểu về lí lẽ hay và dễ hiểu mà bạn nên biết:
Ví Dụ Về Lí Lẽ Chi Tiết
- Giả sử rằng bạn đang xem xét mua một chiếc ô tô. Bạn đã nghiên cứu và tìm hiểu về hai mẫu xe khác nhau: Xe A và Xe B. Bạn đã thu thập thông tin về chất lượng, hiệu suất, tiết kiệm nhiên liệu và giá cả của cả hai mẫu xe. Lý lẽ sẽ giúp bạn đưa ra quyết định thông minh dựa trên các thông tin bạn đã thu thập được.
- Lí lẽ:
- Sự tiết kiệm nhiên liệu: Bạn tìm hiểu và biết rằng Xe A tiêu thụ ít nhiên liệu hơn Xe B. Điều này có ý nghĩa rằng Xe A sẽ giúp bạn tiết kiệm tiền xăng trong thời gian dài sử dụng.
- Chất lượng: Bạn đã đọc các đánh giá và thấy rằng Xe A nhận được nhiều đánh giá tích cực hơn Xe B trong việc chất lượng, độ bền và độ tin cậy. Điều này cho thấy Xe A có thể tồn tại lâu dài và ít gặp sự cố hơn Xe B.
- Giá cả: Bạn so sánh giá cả của cả hai mẫu xe và nhận thấy rằng Xe A có giá thấp hơn Xe B. Điều này có thể đồng nghĩa với việc bạn có thể tiết kiệm một khoản tiền đáng kể nếu bạn chọn Xe A.
- Dựa trên các thông tin trên, bạn có thể áp dụng lý lẽ để đưa ra quyết định lựa chọn Xe A. Lý lẽ của bạn là rằng Xe A tiết kiệm nhiên liệu, có chất lượng tốt hơn và có giá cả hợp lý hơn Xe B. Do đó, lựa chọn Xe A sẽ là quyết định hợp lý dựa trên lý lẽ và các dữ kiện thu thập được.
Ví Dụ Về Lí Lẽ Ngắn Gọn
- Khi bạn muốn mua một chiếc xe máy mới, bạn có thể dùng lý lẽ để thuyết phục bố mẹ cho phép bạn mua.
- Lý lẽ: Bạn có thể nói rằng chiếc xe máy mới sẽ giúp bạn di chuyển thuận tiện hơn, tiết kiệm thời gian và chi phí, an toàn hơn và phù hợp với phong cách của bạn.
Ví Dụ Về Lí Lẽ Hay
- Khi bạn muốn chọn một nghề nghiệp cho mình, bạn có thể dùng lý lẽ để giải thích cho bản thân và người khác vì sao bạn chọn nghề đó.
- Lí lẽ: Bạn có thể nói rằng nghề đó là niềm đam mê của bạn, là ước mơ từ nhỏ của bạn, là nghề có thu nhập cao và cơ hội phát triển tốt, là nghề có ý nghĩa với xã hội và con người.
Ví Dụ Về Lí Lẽ Đặc Sắc
- Khi bạn muốn bảo vệ một quan điểm của mình trước sự phản đối của người khác, bạn có thể dùng lý lẽ để bác bỏ những ý kiến trái chiều.
- Lí lẽ: Bạn có thể nói rằng quan điểm của bạn được dựa trên những sự thật, những bằng chứng và những lập luận chặt chẽ, trong khi quan điểm của người khác chỉ là những định kiến, những suy đoán và những cảm tính.
Ví Dụ Về Lí Lẽ Ấn Tượng
- Nếu chúng ta muốn giảm ô nhiễm không khí, chúng ta có thể dùng lý lẽ để nói lên những việc cần làm để giảm khí thải ra môi trường.
- Lí lẽ: chúng ta cần thay đổi các phương tiện di chuyển sang các loại xe chạy bằng điện hoặc sử dụng nhiên liệu sạch hơn.
10+ Ví dụ về 🌸 Biện Chứng Là Gì, Phương Pháp Biện Chứng Là Gì 🌸 Xem ngay nhé!
Ví Dụ Về Lí Lẽ Trong Bài Vẻ Đẹp Của Bài Thơ Tiếng Gà Trưa
- Ý kiến: Khổ thơ cuối cùng hay nhất, cảm động nhất, nó chứa đựng những tình cảm thiêng liêng cao quý, sâu sắc và chân thành của tác giả và cũng là của anh chiến sĩ đang trên con đường hành quân. “Cháu chiến đấu hôm nay…. Ô trứng hồng tuổi thơ”
- -> Lí lẽ và bằng chứng: Không nén lại được tình cảm yêu quý và biết ơn đối với bà anh chiến sĩ thốt lên tiếng gọi thật cảm động, làm cho lời nói độc thoại bên trong thể hiện như lời đối thoại sống động. Việc lặp lại nhiều lần từ Vì ở đầu các dòng thơ góp phần biểu hiện ý chí chiến đấu mạnh mẽ vì Tổ quốc, vì nhân dân, trong đó bao gồm cả những người thân yêu trong gia đình mình, mà ở đây ghi đậm dấu ấn là người bà yêu quý với bao kỉ niệm êm đềm của tuổi thơ.
- Ý kiến: Những câu tả có kết cấu sóng đôi và lặp từ vựng đều mở đầu bằng từ này, là từ để chỉ và để lưu ý người nghe tưởng tượng.
- -> Lí lẽ và bằng chứng: Việc đảo khắp mình lên trước hoa đốm trắng làm cho bức tranh gà mái mơ nên đẹp lộng lấy. Việc dùng so sánh Lông óng như máu nắng cho bức tranh gà mái vàng trở nên đẹp rực rỡ.
Ví Dụ Lí Lẽ Trong Bài Vì Sao Chúng Ta Phải Đối Xử Thân Thiện Với Động Vật
- Dẫn chứng: Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy , lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đảm của thôn quê.
- -> Lí lẽ: Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao.
- Dẫn chứng: Đứng nhìn lũ kiến “hành quân” tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi…
- -> Lí lẽ: Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
- Dẫn chứng: Lũ trẻ con thường bị thu hút bởi lũ khỉ tinh nghịch, thông minh. Nhìn cảnh khỉ mẹ cho con búm bóc chuối bằng những ngón tay khéo léo, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi: Sao chúng có thể giống con người đến vậy? Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người.
- -> Lí lẽ: Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật.
Tuyển tập 🌸 1001 Dẫn Chứng Nghị Luận Xã Hội Mới Nhất 🌸 tham khảo ngay!
Ví Dụ Về Lí Lẽ Trong Bài Tinh Thần Yêu Nước Của Nhân Dân Ta
- Ý kiến: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước
- Dẫn chứng: Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung…Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc.
- -> Lí lẽ: Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta.
- Dẫn chứng: Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ những kiều bào ở nước ngoài đến những đồng bào ở vùng bị tạm chiếm…đều giống nhau nơi nồng nàn yêu nước.
- -> Lí lẽ: Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước.
- Dẫn chứng: Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê…trong rương, trong hòm. Nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
- -> Lí lẽ: Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý.
Ví Dụ Về Lí Lẽ Trong Bài Đất Rừng Phương Nam
- Dẫn chứng: ba ba to bằng cái nia, kì đà lớn hơn chiếc thuyền tam bản, cá sấu phải 12 trai tráng lực lưỡng mới khiêng nổi.
- -> Lí lẽ: Trong Đất rừng phương Nam, ông chỉ sử dụng một phần rất nhỏ vốn sống phong phú đó mà đã làm người đọc đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác.
- Dẫn chứng: “Ông không nhiều lời, đôi khi chỉ vài ba nét: những lời nói ngọt nhạt, cái túi tiền tham đen, căng phồng, bóng mỡ của dì Tư Béo; cái áo vắt vai và những câu đối thoại ngật ngưỡng, hài hước, dở tỉnh, dở say của lão Ba Ngủ”.
- -> Lí lẽ: “Cùng với thiên nhiên được Đoàn Giỏi vẽ với những màu sắc lộng lẫy, cuồn cuộn, tràn trề sức sống là những con người Nam Bộ với những nét sắc sảo lạ lùng.”
- Dẫn chứng: “Bởi phương Nam mới khai phá, đất hoang, rừng rậm, chim trời cá nước mênh mông, làm sao người nông dân lại chịu cảnh như anh Pha, chị Dậu,… Họ có nhiều tự do hơn, trước kẻ thù (hai chân và bốn chân), họ chống trả quyết liệt. Với bạn bè giai cấp, họ gắn bó thủy chung. Họ hào hiệp, phóng khoáng kiểu Lương Sơn Bạc.”
- -> Lí lẽ: “loại tiểu thuyết Tàu vốn rất được phổ cập ở Nam Bộ. Hình thức mà cũng là nội dung”.
Đọc thêm 🌸 Gia Đình Văn Hóa Là Gì, Tiêu Chí, Ý Nghĩa 🌸 những ví dụ tiêu biểu!