Phân Tích Bến Quê ❤️️ 24+ Bài Văn Mẫu Ngắn Gọn Hay Nhất ✅ Tham Khảo Tuyển Tập Những Bài Viết Nghị Luận Văn Học Đặc Sắc Về Truyện Ngắn Bến Quê.
Cách Phân Tích Bến Quê
Hướng dẫn cách phân tích Bến quê chi tiết dưới đây sẽ giúp các em học sinh có những định hướng cụ thể khi phân tích truyện ngắn Bến quê.
👉 Bước 1: Tìm hiểu khái quát về tác giả và tác phẩm
- Nguyễn Minh Châu với ngòi bút, viết về những âm vang chiến trận, bao quát cả những vấn đề dân sự qua cảm hứng của một người lính đầy trải nghiệm.
- Truyện Bến quê gửi gắm những suy nghĩ, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời, thức tỉnh mọi người sự trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, gần gũi của gia đình, quê hương
👉 Bước 2: Phân tích chi tiết truyện ngắn Bến quê.
1.Phân tích cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Nhĩ về vẻ đẹp thiên nhiên nơi bến quê:
- Vào buổi chiều đầu thu, qua khung cửa sổ Nhĩ nhận ra vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên quê hương
- Những bông hoa bằng lăng cuối mùa đậm hơn
- Vòm trời thu như cao hơn
- Đặc biệt nhất là vẻ đẹp trù phú của bãi bồi
- Mỗi cảnh vật đều mang nét đẹp riêng rất đỗi quen thuộc và bình dị. Nhĩ xúc động trước vẻ đẹp thân thương của xứ sở quê hương
2.Phân tích cảm xúc của Nhĩ về người vợ trong tác phẩm Bến quê:
- Những ngày cuối đời nằm trên giường bệnh Nhĩ mới cảm nhận được vẻ đẹp của Liên- người vợ của anh
- Liên phải chịu bao vất vả, lo toan. Anh xót xa vô cùng khi thấy Liên mặc tấm áo vá, đó là một vẻ đẹp bình dị, mộc mạc chân thành
- Liên đã tần tảo, hi sinh thầm lặng suốt đời vì chồng con, vì gia đình
- Dù đã trở thành người đàn bà thành thị nhưng Liên vẫn vẹn nguyên những vẻ đẹp tâm hồn trong sáng
- Cuối đời, Nhĩ mới nhận ra và thấm thía tình cảm gia đình bởi anh đã nhận ra gia đình mãi mãi là ấm áp, hạnh phúc và là nơi nương tựa vững chắc nhất
3.Phân tích cảm xúc và suy nghĩ về khát vọng bình dị cuối đời của nhân vật Nhĩ trong truyện Bến quê:
- Khi nhận ra vẻ đẹp của bãi bồi bên sông là lúc Nhĩ bừng lên một niềm khao khát cháy bỏng vô cùng là được đặt chân lên bãi bồi đó
- Khát vọng ấy tuy rất bình dị nhưng lại trở nên đặc biệt trong hoàn cảnh của anh lúc này – đó là một điều vô vọng => thể hiện sự thức tỉnh xót xa của Nhĩ
- Từ việc nhờ đứa con trai không thành cùng với quãng đời tuổi trẻ của mình, Nhĩ đã nghiệm ra một quy luật có tính chất phổ biến của đời người
- Hành động cố thu người “giơ tay khoát khoát” như muốn thức tỉnh mọi người: hãy mau thoát ra những cái chùng chình, vòng vèo trên đời để hướng tới những giá trị đích thực của cuộc sống
- Nhà văn đã gửi gắm vào nhân vật Nhĩ những triết lí, tư tưởng cốt lõi của cuộc đời con người: hãy trân trọng những giá trị bình dị nhất trong cuộc sống, quê hương và xứ sở.
👉 Bước 3: Khẳng định lại những thành công về nghệ thuật và nội dung:
- Tình huống truyện xây dựng đặc biệt, xây dựng nhân vật tư tưởng, miêu tả nhân vật chi tiết, sáng tạo nhiều hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng.
- Qua đó gợi cho người đọc những suy nghĩ về con người và cuộc đời, những cái đẹp đôi khi lại là những thứ bình dị nhất mà chúng ta vô tình chưa thể nhận ra.
Cùng với phân tích truyện ngắn Bến quê, tiếp tục đón đọc 🌳 Tóm Tắt Bến Quê 🌳 15 Bài Mẫu Tóm Tắt Truyện Ngắn Gọn Hay
Lập Dàn Ý Phân Tích Bến Quê
Lập dàn ý phân tích Bến quê là một bước rất quan trọng trong quá trình làm bài. Tham khảo mẫu dàn bài phân tích Bến quê dưới đây:
1) Mở bài phân tích Bến quê:
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Minh Châu và phong cách sáng tác giàu triết lý sống của ông.
- Giới thiệu nội dung cần phân tích – truyện ngắn Bến quê.
2) Thân bài phân tích Bến quê:
a. Tóm tắt nội dung truyện ngắn Bến quê:
Nhĩ là một con người từng trải và có địa vị, đi rộng biết nhiều “Suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất”, anh đã từng in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ. Có thể nói bao cảnh đẹp những nơi phồn hoa đô hội gần xa, những miếng ngon nơi đất khách quê người, anh đã được thưởng thức, nhưng những cảnh đẹp gần gũi, những con người tình nghĩa thân thuộc nơi quê hương cho đến ngày tháng năm ốm đau trên gường bệnh khi sắp từ giã cõi đời anh mới cảm thấy một cách sâu sắc, cảm động.
b. Phân tích chi tiết tác phẩm Bến quê:
-Phân tích những suy nghĩ, trải nghiệm của nhân vật Nhĩ qua cảnh vật nơi bến quê:
- Qua cửa sổ nhà mình Nhĩ cảm nhận được trong tiết trời lập thu vẻ đẹp của hoa bằng lăng “đậm sắc hơn”. Sông Hồng “màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra”, bãi bồi phù sa lâu đời ở bên kia sông dưới những tia nắng sớm đầu thu đang phô ra “một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non…” và bầu trời, vòm trời quê nhà “như cao hơn”
- Nhìn qua cửa sổ nhà mình, Nhĩ xúc động trước vẻ đẹp của quê hương mà trước đây anh đã ít nhìn thấy và cảm thấy, phải chăng vì cuộc sống bận rộn, tất tả ngược xuôi hay bởi tại vô tình mà quên lãng
- Nhắc nhở người đọc phải biết gắn bó, trân trọng những cảnh vật quê hương vì những cái đó là là máu thịt là tâm hồn của mỗi chúng ta.
-Phân tích tình cảm và sự quan tâm của vợ con với Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê:
- Liên, vợ Nhĩ tần tảo, giàu đức hi sinh khiến Nhĩ cảm động “Anh cứ yên tâm. Vất vả tốn kém đến bao nhiêu em và các con cũng chăm lo cho anh được” “tiếng bước chân rón rén quen thuộc” của người vợ hiền thảo trên “những bậc gỗ mòn lõm” và “lần đầu tiên anh thấy Liên mặc tấm áo vá” Nhĩ đã ân hận vì sự vô tình của mình với vợ. Nhĩ hiểu ra rằng: Gia đình là điểm tựa vững chắc nhất của cuộc đời mỗi con người.
- Tuấn là đứa con thứ hai của Nhĩ. Nhĩ đã sai con đi sang bên kia sông “qua đò đặt chân lên bờ bên kia, đi chơi loanh quanh rồi ngồi xuống nghỉ chân ở đâu đó một lát, rồi về”. Nhĩ muốn con trai thay mặt mình qua sông, để ngắm nhìn cảnh vật thân quen, bình dị mà suốt cuộc đời Nhĩ đã lãng quên.
- Tuấn “đang sà vào một đám người chơi phá cờ thế trên hè phố” mà quên mất việc bố nhờ, khiến Nhĩ nghĩ một cách buồn bã “con người ta trên đường đời khó tránh khỏi những điều vòng vèo hoặc chùng chình” để đến chậm hoặc không đạt được mục đích của cuộc đời.
-Phân tích quan hệ của Nhĩ với những người hàng xóm trong truyện ngắn Bến quê:
- Bọn trẻ: “Cả bọn trẻ xúm vào, chúng giúp anh đặt một bàn tay lên bậu cửa sổ, kê cao dưới mông anh bằng cả một chiếc chăn gập lại rồi sau đó mới bê cái chồng gối đặt sau lưng”
- Ông cụ giáo Khuyến “Đã thành lệ, buổi sáng nào ông cụ già hàng xóm đi xếp hàng mua báo về cũng ghé vào hỏi thăm sức khỏe của Nhĩ”
- Đó là một sự giúp đỡ vô tư, trong sáng, giàu cảm thông chia sẻ, giản dị, chân thực.
c. Phân tích đặc sắc nghệ thuật trong truyện ngắn Bến Quê:
- Miêu tả tâm lý tinh tế
- Cách xây dựng tình huống nghịch lý.
- Trần thuật theo dòng tâm trạng của nhân vật.
3) Kết bài phân tích Bến quê:
- Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
- Nêu cảm nhận của bản thân.
Gửi đến bạn 🍃 Sơ Đồ Tư Duy Những Ngôi Sao Xa Xôi 🍃 14 Mẫu Vẽ Tóm Tắt
Phân Tích Truyện Bến Quê Của Nguyễn Minh Châu – Mẫu 1
Truyện ngắn Bến quê là một trong những tác phẩm trọng tâm trong chương trình Ngữ văn lớp 9, để phân tích tác phẩm, tham khảo bài văn mẫu phân tích truyện Bến quê của Nguyễn Minh Châu đặc sắc dưới đây:
Một tác phẩm văn học xuất sắc là một tác phẩm hướng đến những chân giá trị cao đẹp ở đời. Một tác phẩm hay phải chạm đến những rung cảm về cái đẹp, những cảm xúc thật và mang tầm tư tưởng lớn. Truyện ngắn Bến quê là một tác phẩm thành công của nhà văn Nguyễn Minh Châu, không chỉ lôi cuốn người đọc bởi tình huống sáng tạo, cốt truyện đơn giản nhưng hấp dẫn mà truyện còn mang đến những tư tưởng thấm đẫm triết lí trong cuộc đời mỗi con người.
Một tình huống đầy éo le đã xảy ra với Nhĩ, cuộc đời Nhĩ đã đi nhiều nơi trên thế giới nhưng những ngày cuối cùng vì mắc căn bệnh hiểm nghèo ông buộc phải chôn chân mình trên giường bệnh. Cũng từ đây, ông nhận ra giá trị đích thực của cuộc sống không phải là những mộng ước xa vời, viễn vông, không phải là những thứ xa xôi hay những điều to lớn. Mà hạnh phúc chính bắt nguồn từ những điều đơn giản, bình dị trong cuộc sống, những thứ quanh ta mới là điều đẹp đẽ và đáng trân trọng.
Lúc trên giường bệnh, ông mới thấu hiểu hết những vất vả cực nhọc của Liên- người vợ của mình. Ông chưa bao giờ thấy thương Liên như lúc này. Một người vợ tần tảo, chịu thương chịu khó, chăm lo cho Nhĩ từng li từng tí. Nhìn đôi bàn tay gầy guộc của vợ, mảnh áo vá Liên mặc Nhĩ càng chưa xót hơn bao giờ hết.
“Suốt đời anh chỉ làm em khổ tâm…mà em vẫn cứ nín thinh.
Có hề sao đâu, miễn anh sống là được, luôn luôn có mặt anh, tiếng nói của anh trong ngôi nhà này…”
Liên – một cô gái thành phố, lấy Nhĩ về quê mà vẫn mang trong mình nét tần tảo, sự chịu đựng và đức hi sinh cao cả. Từng bước chân nhẫn nại, từng lời nói nhẹ nhàng và chịu đựng đủ để biết Liên đã yêu anh biết nhường nào, anh hiểu hết. Dường như, sau những mệt mỏi của cuộc hành trình tìm kiếm những khao khát của tuổi trẻ thì cuối cùng, gia đình vợ và con chính là điểm tựa duy nhất cho những ngày cuối đời của Nhĩ.
Nhĩ là một người từng bay những chuyến bay với khoảng cách cả nửa vòng trái đất. Vậy mà giờ đây, lại không thể nhấc nổi mình cho vài bước chân đơn giản. Ngồi trong tấm phản nhìn ra ngoài cửa sổ, Nhĩ thấy những bông bằng lăng tím đến màu đỏ nhạt của con sông Hồng, vòm trời cao và bãi bồi bên kia sông, tất cả dường như rất đỗi gần gũi nhưng với Nhĩ lại quá xa lạ.
Trong mắt Nhĩ bây giờ, cảnh vật buổi sáng cuối thu đẹp hơn, trong hơn và hấp dẫn lạ kì, nó mang một vẻ đẹp rất riêng mà chỉ mình Nhĩ mới thấy, chỉ mình Nhĩ mới có những cảm xúc như thế. Một vẻ đẹp mà sau bao nhiêu năm cho đến bấy giờ Nhĩ mới nhận ra nó, khát khao và đam mê nó, chính điều đó đã thôi thúc ước muốn được đặt chân lên bãi bồi bên kia song của Nhĩ.
Cách nhìn nhận đó giúp ta thấy được trong tâm hồn nhân vật Nhĩ là một niềm tha thiết với cuộc sống, một sự rung động trước vẻ đẹp thân thuộc của thiên nhiên quê hương mình.
Không thể dịch chuyển bản thân mình trên giường bệnh, Nhĩ phải nhờ sự giúp đỡ của những đứa trẻ con hàng xóm và người thân của mình. Điều Nhĩ khao khát bây giờ là được sang bãi bồi bên kia sông nhưng Nhĩ lại không thể thực hiện được mà gửi gắm nguyện vọng ấy vào đứa con của mình.
Nhưng chính đứa con lại mải mê sa vào đám chơi phá cờ trên hè phố của lũ trẻ mà để lỡ mất chuyến đò duy nhất trong ngày. Dù Nhĩ đã nôn nóng, thúc giục nhưng chính những cám dỗ xung quanh, những ham thích của tuổi nhỏ mà cuối cùng Nhĩ chẳng thể thực hiện được ước mơ tưởng chừng đơn giản như thế.
Bến quê đã thành công trong việc xây dựng những hình ảnh giàu tính biểu tượng. Hình ảnh bãi bồi bên kia sông mang ý nghĩa biểu trưng cho những vẻ đẹp giản dị, gần gũi của quê hương đối với mỗi người mà ở đó chúng ta cần trân trọng, hướng về và gìn giữ. Hình ảnh những bó hoa bằng lăng cuối mùa, màu sông Hồng nhạt dần hay tiếng sạt lở bờ đất gợi lên những bất trắc của cuộc đời con người mà Nhĩ là hiện thân cho những gập ghềnh, chông chênh cho sự sống mong manh đó.
Hành động Nhĩ đưa tay khoát khoát như đang giục giã cậu con trai đi cho kịp chuyến đò nhằm thức tỉnh mọi người về những điều vòng vèo, chùng chình, những khó khăn, cám dỗ của cuộc sống để hướng tới những chân giá trị bền vững. Từ đó, tác phẩm đã mang lại cho người đọc những chiều sâu triết lí chiêm nghiệm đầy sâu sắc. “Con người ta trên đường đời thật khó tránh khỏi những điều vòng vèo hoặc chùng chình”.
Trong cuộc sống, đôi khi có những điều bất ngờ xảy ra mà ngoài tầm kiểm soát của chúng ta. Những điều bất thường và những nghịch lí đó mang đến cho chúng ta nhiều điều mà vốn dĩ ta chưa thể nắm bắt hay kiểm soát. Khi đã từng trải hoặc vào một lúc nào đó bạn chợt nhận ra giá trị đích thực thì lúc đó bạn đã không còn khả năng để thực hiện. Bởi vậy, ngày lúc này, chúng ta nên biết trân trọng những điều gần gũi, tốt đẹp và bình dị quanh ta.
Những điều đó, đôi khi vì một vài lí do hay những chật vật của cuộc sống mà chúng ta vô tình bỏ qua, không trân trọng hay thậm chí thờ ơ với nó. Nhưng cuối cùng, những chân giá trị lại đến từ đó. Và hơn hết, điều quý giá nhất trong cuộc đời mỗi con người là quê hương, là gia đình, đó là những chỗ dựa bền vững nhất cho chúng ta.
Gợi ý 🍃 Cảm Nhận Về 3 Cô Gái Thanh Niên Xung Phong Trong Những Ngôi Sao Xa Xôi 🍃 Bài Văn Đặc Sắc
Phân Tích Tác Phẩm Bến Quê Hay Nhất – Mẫu 2
Chia sẻ dưới đây bài văn mẫu phân tích tác phẩm Bến quê hay nhất được chọn lọc để các em học sinh cùng tham khảo.
Nguyễn Minh Châu là cây bút xuất sắc nhất của văn học Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Ông đã để lại cho văn học nước nhà một sự nghiệp thơ văn khá đồ sộ như : Bức tranh, Dấu chân người lính, Mảnh trăng cuối rừng… Đây là thời kỳ nhà văn đang “đi tìm những hạt ngọc ẩn dấu trong bề sâu tâm hồn của con người” thời kỳ mà con người Việt Nam dường như chỉ sống trong lý tưởng và sống bằng lý tưởng.
Nhưng khi đất nước hòa bình, anh đã rất nhạy cảm và nhìn ra được những thay đổi của con người, những cuộc đời trĩu nặng đau thương nhưng nồng nàn khắc khoải với cuộc sống. Đọc “ Bến quê” của Nguyễn Minh Châu đã để lại cho người đọc những ấn tượng sâu đậm.
Tác phẩm được tạo nên bởi cốt truyện thật đơn giản nhưng cũng rất đặc biệt. Tác giả đặt nhân vật của mình vào một căn bệnh hiểm nghèo – đó là bị liệt toàn thân, không thể di chuyển được dù chỉ là nhích người trên giường bệnh. Và anh làm một công việc để có điều kiện đi khắp nơi trên trái đất không xót một xó xỉnh nào. Một cách xây dựng rất tinh tế, ngay mở đầu câu chuyện đã thu hút bạn đọc phải tò mò đọc tiếp những tình huống, chi tiết của truyện.
Nhưng đâu chỉ dừng lại là tình huống trớ trêu ấy mà nhà văn xây dựng lên tình huống khác cũng đầy nghịch lý. Khi Nhĩ phát hiện thấy vẻ đẹp lạ lùng của bãi bồi bên kia sông, ngay phía trước cửa sổ nhà anh, nhưng anh biết rằng mình sẽ không bao giờ được đặt chân lên mảnh đất ấy cho dù nó ở rất gần anh, Nhĩ đã nhờ cậu con trai thực hiện giúp mình cái điều khao khát ấy, nhưng rồi cậu ta lại xa vào một đám chơi cờ trên hè phố và làm lỡ chuyến đò sang sông duy nhất trong ngày.
Tạo ra một chuỗi những nghịch lý như trên, tác giả muốn lưu ý người đọc đi đến nhận thức về cuộc đời : đời người chứa nhiều những bất thường, những nghịch lý rất ngẫu nhiên, không ai nói trước và khó tránh được sự vòng vèo đó.
Truyện mở đầu với hình ảnh, Nhĩ từ khung cửa sống của căn phòng đã nhìn thấy những cảnh vật vô cùng tươi đẹp và tràn trề sức sống. Từ gần tới xa Nhĩ nhận thấy : bông hoa bằng lăng tím, con sông Hồng như rộng ra, vòm trời như cao hơn, bãi bồi bên kia sông sao mà gần gũi thế…Một sự cảm nhận bình dị nhưng qua con mắt của một người đã từng đi khắp nơi nay bị bệnh thì lại khác.
Phải chăng, có như vậy tác phẩm mới diễn tả hết được những triết lý của cuộc đời và làm hiện lên một không gian có chiều sâu và chiều rộng. Không gian vẫn như xưa mà Nhĩ cảm thấy mới mẻ và giàu đẹp vô cùng. Qua đó tác phẩm muốn rút ra một triết lý cho cuộc đời : quê hương là máu thịt, là tâm hồn của chúng ta, hãy đừng vô tình mà phải biết gắn bó và trân trọng.
Trong mỗi chúng ta ai cũng biết rằng: gia đình, người thân là chỗ dựa tinh thần quan trọng nhất của cuộc đời ta. Đặc biệt đối với nhân vật Nhĩ thì Liên vợ anh là người chăm sóc, quan tâm đến anh nhiều nhất. Nhìn vợ bước xuống cầu thang anh đã xót xa “ suốt cả một đời người đàn bà trên những bậc gỗ mòn lõm” , nhớ đến vợ anh thời con gái còn mặc áo nâu chít khăn mỏ quạ nay đã là một phụ nữa thị thành mà cuộc đời nào có khấm khá gì.
Cái nghèo đã không che giấu được của cả gia đình, khi Nhĩ nhìn thấy “ Liên đang mặc áo vá”, cảm nhận “những ngón tay gầy guộc âu yếm vuốt ve bên vai”. Và Nhĩ nhận ra tất cả tình yêu, sự tần tảo, đức hy sinh thầm lặng của người vợ.
Chính trong những ngày cuối đời, nhân vật mới thực sự thấu hiểu lòng biết ơn sâu sắc người vợ của mình“cũng như cánh bãi bồi đang nằm phơi phới bên kia, tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên vẹn những nét tần tảo và chịu đựng hy sinh từ bao đời nay và cũng chính nhờ có điều đó mà sau nhiều ngày tháng bôn tẩu, tìm kiếm… Nhĩ đã tìm thấy được nơi nương tựa là gia đình trong những ngày này.”
Sang được bờ bên kia sông với Nhĩ vừa là ước mơ vừa là suy ngẫm về cuộc đời. Hình ảnh con sông Hồng phải chăng là ranh giới giữa cái thực và cái mộng mà chiếc cầu nối là con đò qua lại mỗi ngày chỉ có một chuyến. Nhĩ đã nhờ đứa con trai – niềm hy vọng của vợ chồng anh thực hiện ước mơ ấy. Nhưng đứa con trai đã không hiểu được khát khao của người cha, nên làm một cách miễn cưỡng và rồi lại bị thu hút vào trò chơi hấp dẫn ngay bên hè đường “sà vào đám người chơi phá cờ thế bên hè”, để rồi làm lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày.
Hình ảnh đứa con, hình ảnh của ước vọng từ “ cái mũ cói rộng vành và chiếc sơ mi màu trứng sáo” cứ chập chờn, khi là đứa con, khi là chính nhân vật. Từ hoàn cảnh của mình, từ đứa con trai Nhĩ đã chiêm nghiệm được cái quy luật phổ biến của đời người “con người ta trên con đường đời thật khó tránh được những cái vòng vèo hoặc chùng chình”. Nên anh cũng không trách đứa con trai của mình. Còn với đám trẻ con và ông giáo Khuyến, Nhĩ cũng đã nhận ra tình làng nghĩa xóm vô cùng ấm áp và cần thiết cho con người.
Miền đất bãi bồi bên kia sông cũng gợi trong Nhĩ bao suy ngẫm về cuộc đời thực. Cuộc đời thực ấy đối lập với sự cầu kỳ mà cần đến sự giản dị.Nhưng để hiểu được ý nghĩa của cuộc đời, người ta phải có con mắt xanh”, phải “in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ mới nhìn thấy hết sự giàu có lẫn mọi vẻ đẹp của một cái bãi bồi sông Hồng ngay bờ bên kia”.
Cái nghịch lý ấy không triết luận dài dòng mà nằm ngay trong tâm trạng giày vò “ mà lời lẽ không bao giờ giải thích hết giữa say mê và ân hận đau đớn”. Nhưng chặng đường đến với cuộc đời mỗi người lại chọn cho mình một cách riêng, và chặng đường ấy như cuộc chạy tiếp sức từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Có thể nói truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu chứa đựng những suy ngẫm, những trải nghiệm sâu sắc của tác giả về con người và cuộc đời. Con người cần phải tự ý thức để nhận ra và trân trong những vẻ đẹp bình dị nhưng thiêng liêng bền vững của cuộc sống, của quê hương gia đình.
Bên cạnh đó tác giả rất thành cồn ở cách xây dựng tình huống, nhân vật đặc sắc hấp dẫn. Ông như một ngôi sao vút qua bâu trời sáng lòa rồi tan biến vào cõi vĩnh hằng. Nhưng với di sản văn học của ông để lại cho đời, đặc biệt là truyện ngắn trên cũng đáng cho chúng ta tự hào.
Xem nhiều hơn 🌹 Cảm Nghĩ Của Em Về Nhân Vật Phương Định 🌹 15 Bài Suy Nghĩ Hay
Bài Văn Phân Tích Bến Quê Ngắn Gọn – Mẫu 3
Bài văn phân tích Bến quê ngắn gọn dưới đây sẽ giúp các em học sinh tham khảo những ý văn súc tích và cô đọng nội dung.
Nguyễn Minh Châu là một cây bút văn xuôi rất xuất sắc của văn học Việt Nam hiện đại. Trước năm 1975, với những tác phẩm như Dấu chân người lính, Mảnh trăng cuối rừng, Cửa sông mang tính chất sử thi, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện hình ảnh những con người tràn ngập cảm hứng lãng mạn, tươi tắn, trẻ trung.
Nhưng khi chiến tranh đã đi qua, anh đã nhìn ra được sự đổi thay của con người, những đời người nặng trĩu đau thương nhưng vẫn nồng nàn với cuộc sống. Nhà văn đã khám phá thế giới nội tâm ở mỗi con người trong những tình huống đầy nghịch lý. Bến quê – một truyện ngắn trong tập truyện cùng tên được xuất bản năm 1985 đã thể hiện điều đó.
Câu chuyện viết về số phận của Nhĩ, một người đàn ông đã từng được đi nhiều nơi, “đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất” nhưng lại quên cái vẻ đẹp bình dị và gần gũi nhất với mình đó là cái bãi bồi bên kia sông ngay trước cửa sổ nhà mình, nơi anh chưa một lần đặt chân đến. Khi Nhĩ bị liệt toàn thân, đối diện với cái chết, Nhĩ cảm thấy bãi bồi ấy thật ý nghĩa.
Một sáng mùa thu, khi hướng cái nhìn ra xa, anh bắt gặp bãi bồi bên kia sông Hồng, lòng trỗi dậy khát vọng được sang bên đó. Nhưng bệnh tật đã buộc chặt anh vào chiếc giường nhỏ bé, Nhĩ muốn nhích tới cửa sổ mà khó khăn như phải đi hết cả vòng trái đất. Thật là nghịch lý đáng buồn. Bãi bồi ở quê hương người vợ của anh thật gần mà anh không thể nào đến được.
Anh đã bỏ mất cơ hội của đời người, để rồi khi nhận ra thì đã muộn. Khát vọng cũng chỉ là khát vọng. Nhĩ chỉ còn hi vọng cậu con trai sẽ thay mình đi qua bên ấy, nhưng cậu con trai không đồng cảm với bố, nó sa vào một đám chơi cờ thế và để lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày.
Chính ở những ngày cuối đời, anh mới thực sự trân trọng cái bãi bồi ở quê hương, xứ sở, mới cảm nhận được vẻ đẹp của dòng sông Hồng uốn lượn, bầu trời cao rộng, bãi cát phẳng lì, những hàng cây bằng lăng tím nở hoa duyên dáng. Đó là những cảnh vật rất gần gũi nhưng lại rất mới mẻ đối với Nhĩ, nó là vẻ đẹp của cuộc sống, vẻ đẹp bình dị của quê hương xứ sở mà Nhĩ có cảm giác như đã lãng quên trong cuộc đời. Khi nhận ra vẻ đẹp ấy thì anh không thể làm gì được nữa. Anh chỉ biết khát khao.
Có thể nói nghệ thuật xây dựng hình ảnh mang tính biểu tượng của nhà văn đã giúp chúng ta hiểu sâu hơn về tâm lí nhân vật, khám phá nhiều điều trong tâm hồn một con người đang tàn tạ vì bệnh tật. Cũng ở những ngày cuối đời này, Nhĩ mới nhận ra cái tần tảo của vợ. Lần đầu tiên Nhĩ để ý thấy Liền đang mặc tấm áo vây cảm nhận những ngón tay gầy guộc âu yếm vuốt ve bên vai và Nhĩ đã nhận ra tất cả tình yêu thương, sự thầm lặng yêu thương của vợ.
Nhĩ đã thực sự biết ơn vợ, thấu hiểu tấm chân tình của vợ, nhưng khi hiểu ra thì sự sống của anh chẳng còn bao lâu nữa. Nhĩ cảm thấy mình quá vô tình với vợ, cũng như vô tình lãng quên vẻ đẹp của bãi bồi quê hương. Có lẽ khi còn trẻ, Nhĩ đã lao vào những ham muốn xa vời, từng trải trong cuộc đời nên thấm thía những buồn vui và cay đắng. Điều nghịch lí hơn nữa là hình ảnh tuyệt vọng của Nhĩ.
Niềm hi vọng duy nhất là nhờ cậu con trai giúp anh thỏa niềm mong ước cuối cùng, nhưng cậu con trai lại thực hiện một cách miễn cưỡng và còn bị cuốn hút vào trò chơi phá cờ thế trên đường. Có lẽ con trai chẳng thấy được vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông, không thấy được cái đáng yêu của quê nhà nên mới chùng chình, vòng vèo như thế.
Hành động của cậu con trai phải chăng là hành động của Nhĩ ngày nào. Chính vì vậy Nhĩ đã suy ngẫm, nghĩ ra một triết lý sâu xa. Nhĩ chiêm nghiệm được cái qui luật phổ biến của đời người: Con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái vòng vèo hoặc chùng chình.
Anh không trách đứa con trai bởi nó giống anh ngày trước. Anh chỉ biết ân hận, xót xa và tuyệt vọng. Xót xa vì khi còn trẻ không gắn bó với quê hương, gắn bó với gia đình, để đến khi cuối đời anh mới nhận ra quê hương và gia đình rất quan trọng đối với anh. Anh hiểu ra những giá trị bền vững, những vẻ đẹp bình dị của cuộc đời thật ý nghĩa mà anh đã lãng quên.
Anh đã hướng tới những giá trị đích thực, hướng tới cái thực tại đầy ý nghĩa ở quanh mình. Đáng lí ra chính Nhĩ phải phát hiện từ sớm để gắn bó với quê hương, gia đình và người thân, gắn bó để cuộc đời Nhĩ có ý nghĩa hơn. Nhĩ cần thấy cái bến quê đáng yêu ở thời điểm sớm hơn để cuối cuộc đời không thấy tiếc.
Bến quê đã thành công nổi bật ở sự miêu tả tinh tế tâm lí và cảm nghĩ của nhân vật, thành công trong bút pháp xây dựng nhiều hình ảnh giàu tính biểu tượng, đặt nhân vật vào những tình huống đầy nghịch lí để khắc họa tính cách, tư tưởng của con người, cũng như thể hiện triết lí về cuộc đời. Tác phẩm mang phong cách hiện đại, thể hiện những chiêm nghiệm, trăn trở của một nhà văn nặng lòng với cuộc sống mới sau chiến tranh. Tác phẩm đã minh chứng cho sự đổi thay của một thời kì văn học mới, văn học hiện đại Việt Nam.
Bến quê thức tỉnh mọi người ở sự trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị; gần gũi của gia đình và của quê hương. Rút ra bài học cuộc sống từ nhân vật Nhĩ, ta hãy sống cho thật ý nghĩa, đừng láng phí thời gian, đừng lãng phí tuổi trẻ. Hãy sống và cống hiến, sống có mục đích, có lí tưởng tốt đẹp.
Mời bạn tham khảo 🌠 Phân Tích Mây Và Sóng 🌠 15 Bài Văn Mẫu Ngắn Hay Nhất
Phân Tích Bài Truyện Ngắn Bến Quê Ngắn Nhất – Mẫu 4
Tham khảo bài văn mẫu phân tích bài truyện ngắn Bến quê ngắn nhất dưới đây để nhanh chóng ôn tập cho bài viết trên lớp.
Nguyễn Minh Châu là một cây bút nổi tiếng với những truyện ngắn ẩn chứa những tìm tòi quan trọng về tư tưởng và nghệ thuật góp phần đổi mới văn học nước nhà những năm 80 của thế kỉ XX đến nay. Truyện ngắn “Bến quê” trích trong tập truyện cùng tên của ông chứa đựng những suy ngẫm, trải đời, hơn cả đó là triết lý sống về con người và cuộc đời, thức tỉnh trong người đọc biết trân trọng giá trị cuộc sống và những vẻ đẹp bình dị.
Xây dựng nhân vật Nhĩ và đặt anh vào hoàn cảnh đặc biệt, tác giả đã rất thành công trong việc thể hiện quan điểm cũng như suy ngẫm của mình về triết lý cuộc sống. Nhân vật Nhĩ là điểm nhìn của truyện ngắn, câu chuyện được kể theo cái nhìn và tâm trạng, suy nghĩ và cảm nhận của nhân vật; cũng chính anh là người đã thức tỉnh, nhận ra triết lý sống đời người.
Nhân vật Nhĩ từng làm công việc được đi khắp đó đây, đặt chân tới khắp mọi miền xa lạ, ngắm biết bao cảnh đẹp trên thế giới thế nhưng khi cuối đời lại mắc phải căn bệnh hiểm nghèo, gắn chặt thân mình với giường bệnh không thể tự đi lại và sinh hoạt. Khi nằm trên giường bệnh ở những năm tháng cuối đời, anh mới có cơ hội nhìn thấy và nhận ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông, nơi đó có một vẻ đẹp gần gũi, bình dị và quen thuộc ấy vậy mà cả đời anh lại chưa từng đặt chân sang, cũng chẳng còn cơ hội để thực hiện điều đó.
Đó chính là một nghịch lý dễ thấy của cuộc đời, có thể bôn ba khắp muôn nẻo, tìm kiếm cái đẹp ở nơi xa xôi nhưng lại để lỡ nơi gần gũi nhất, nơi quê hương gắn bó. Khi Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông cũng chính là lúc anh cảm thấy xót xa, day dứt và nuối tiếc nhất, cũng chỉ khi nằm trên giường bệnh mọi sinh hoạt phụ thuộc hoàn toàn vào vợ con Nhĩ mới nhận ra vẻ đẹp tần tảo, hy sinh thầm lặng và lòng vị tha của vợ.
Anh nhận ra mình đã lãng quên, vô tâm với vợ, nhận ra mình đã bỏ lỡ những vẻ đẹp đáng quý của cuộc đời, anh cũng nhận ra rằng, chỉ có trải qua cuộc sống mới nhận ra được cái đẹp của những thứ bình dị trong cuộc sống. Con người ta thường mải miết tìm kiếm và chạy theo những cái mới mẻ, xa lạ mà dễ dàng quên đi những thứ gần gũi, bình dị ngay bên cạnh.
Khi nhận ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông, Nhĩ khao khát cháy bỏng được một lần đặt chân lên đó nhưng chính anh cũng biết điều đó là không thể, anh nhờ con trai của mình thực hiện điều đó nhưng chính trong việc nhờ ấy anh lại nhận ra một triết lí rằng: “con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình”.
Thằng bé cũng giống như anh hồi trẻ, chưa nhìn thấy gì đáng hấp dẫn ở bên kia sông, vả lại nó bị cuốn hút bởi những ván cờ thế trên hè phố, giống như anh “đã từng chơi phá cờ thế trên nhiều hè phố, thật là không dứt ra được”. Đó chính là những cái vòng vèo, chùng chình cản trở trên đường đời mỗi người, anh đã trải qua những cái vòng vèo và chùng chình đó, là người từng trải nên anh cảm nhận được sự giàu có và vẻ đẹp của bãi bồi.
Sự thức tỉnh trong Nhĩ chính là sự thức tỉnh về giá trị hạnh phúc gia đình, cuộc đời của mỗi con người dù có trải qua bao nhiêu phong ba bão táp cũng chỉ có gia đình là bến đỗ bình yên và an toàn nhất, là nơi nương tựa duy nhất và vững chắc nhất.
Qua truyện ngắn “Bến quê”, ta cảm nhận được ý nghĩa triết lý đời người mà tác giả Nguyễn Minh Châu gửi gắm, quả thực trong cuộc đời mỗi người, không ai lại không gặp phải những cái gọi là “vòng vèo, chùng chình” đó chính là cám dỗ, mê hoặc của cuộc đời. Con người ta vừa phải biết trân trọng những thứ giá trị của cuộc sống vừa phải thật mạnh mẽ, sáng suốt và tỉnh táo để vượt qua những cám dỗ đó, đặt chân tới những giá trị tươi đẹp của cuộc sống.
Hướng Dẫn Cách Nhận 🌼 Thẻ Cào Miễn Phí 🌼 Nhận Thẻ Cào Free Mới Nhất
Phân Tích Bến Quê Chi Tiết – Mẫu 5
Bài văn phân tích Bến quê chi tiết dưới đây sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích dành cho các em học sinh.
Nhà thơ Đỗ Trung Quân từng có một định nghĩa bằng thơ rất hay về quê hương:
“Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay…”
Thực vậy, trên thế gian này có bao nhiêu con người thì có bây nhiêu cách định nghĩa khác nhau về quê hương. Nhưng hiểu một cách chung nhất, quê hương là điểm đến của tâm linh, điểm về của mọi xáo trộn tâm hồn và là nơi để ta có thể nương tựa sau những vấp ngã, khó khăn trên đường đời. Bởi đơn giản quê hương chính là nơi lưu giữ những kỉ niệm ngọt ngào và là nơi luôn tồn tại những tấm lòng giàu tình yêu thương, sẵn sàng dang rộng vòng tay để đón chúng ta vào lòng.
Cũng nhận ra được điều đó, Nguyễn Minh Châu – một nhà văn luôn có những suy ngẫm, chiêm nghiệm sâu sắc về con người và cuộc đời đã viết lên truyện ngắn “Bến quê” (1985) nhằm thức tỉnh người đọc biết nhận ra và biết trân trọng những vẻ đẹp gần gũi, bình dị, vững bền và quý giá của gia đình, quê hương.
Truyện được kể theo ngôi thứ ba nhưng toàn bộ diễn biến câu chuyện được nhìn qua lăng kính tâm trạng, suy nghĩ của nhân vật Nhĩ với một hoàn cảnh đặc biệt: sắp giã từ cuộc đời. Vì thế, làm cho dòng trần thuật chuyển hóa thành dòng độc thoại nội tâm với những suy ngẫm, triết lí khái quát về con người và cuộc đời của Nhĩ. Từ đó, giúp cho câu chuyện trở nên chân thực, sinh động, đồng thời toàn bộ tư tưởng, chủ đề của truyện được truyền tải một cách dễ dàng, tự nhiên, gần gũi và sâu sắc.
Trước hết, truyện ngắn “Bến quê” đã được nhà văn tạo dựng bằng một tình huống truyện độc đáo mang đầy những nghịch lí, éo le. Nhĩ – một con người đã từng chu du đi khắp nơi trên trái đất với bất kể xó xỉnh nào anh cũng đã từng đặt chân tới nhưng đến phút giây cuối đời anh lại phải cột chặt thân mình bên giường bệnh.
Và khi phải bó mình trên chiếc giường chật hẹp, không đi lại được anh mới chợt nhận ra vẻ đẹp giàu có của bãi bồi bên kia sông Hồng – nơi mà anh chưa từng đặt chân đến và vẻ đẹp tâm hồn của người vợ nhưng tiếc thay đã quá muộn màng. Tạo ra một tình huống nghịch lí ấy, tác giả muốn hướng tới một nhận thức mang tính chiêm nghiệm: cuộc sống và số phận con người chứa đầy những điều bất thường, nghịch lí, ngẫu nhiên, vượt ra ngoài những dự định và ước muốn, cả những hiểu biết và toan tính của con người.
Do không thể trực tiếp thực hiện được khát vọng đi tới “miền đất mơ ước” ấy, nên Nhĩ đã nhờ vả đứa con trai thay mình đặt chân lên bãi bồi bên kia sông. Nhưng cậu bé đã không hiểu được ý cha nên nó chịu đi một cách miễn cưỡng và rồi bị cuốn vào trò chơi phá cờ thế bên dọc đường, có thể làm lỡ mất chuyến đò duy nhất trong ngày. Anh nhớ lại thời trai trẻ của mình cũng ham chơi như thế, vả lại nó cũng chưa nhận ra sự hấp dẫn bên kia sông, nên anh không hề trách cậu bé.
Từ đó, anh rút ra một triết lí có tính chất tổng kết, chiêm nghiệm về qui luật của cuộc đời con người: “Con người ta trên đường đời khó tránh khỏi những điều vòng vèo hoặc chùng chình”. Nhĩ một con người của thời đại mới chỉ biết chạy theo những ước vọng xa vời mà lãng quên đi những vẻ đẹp bình dị, thân quen mà mình đang có.
Để rồi khi vấp ngã, khi phải sắp chia xa với cuộc sống này vĩnh viễn thì anh mới chịu nhận ra quê hương, gia đình, người vợ mới là bến đậu, là nơi nương tựa bình yên và vững chắc nhất cho con người sau hành trình đi xa trở về. Mặc dù nhận thức của Nhĩ dẫu có chút muộn màng nhưng dù sao anh cũng đã kịp nhận ra trước sự sai lầm của mình, giúp anh cảm thấy thanh thản, nhẹ nhàng.
Cuối truyện, nhà văn miêu tả chân dung và hành động của Nhĩ với vẻ không bình thường: “mặt mũi Nhĩ đỏ rựng một cách khác thường, hai con mắt long lanh chứa một nỗi say mê đầy đau khổ, cả mười đầu ngón tay Nhĩ đang bấu chặt vào cái bậu cửa sổ, những ngón tay vừa bấu chặt vừa run lẩy bẩy. Anh đang cố thu nhặt hết mọi chút sức lực cuối cùng còn sót lại để đu mình nhô người ra ngoài, giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát khoát y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó”.
Hành động đó của Nhĩ thể hiện sự nôn nóng, thức giục con trai hãy mau mau đi đi không lại lỡ mất chuyến đò. Hay đó chính là điều mà tác giả muốn gửi gắm cho chúng ta đừng để mất thời gian vô ích cho những cái “chùng chình”, “vòng vèo” trên đường đời mà hãy hướng tới những giá trị đích thực, giản dị, bền vững quanh ta.
Trong truyện, Nguyễn Minh Châu đã xây dựng rất nhiều những hình ảnh, chi tiết mang tính biểu tượng, có sức chứa đựng khái quát về tư tưởng, chủ đề của truyện với hai lớp nghĩa: tả thực và tượng trưng. Mở đầu truyện là hình ảnh thiên nhiên rất đẹp, thơ mộng với bãi bồi bên kia sông Hồng của tiết trời đầu thu trong buổi sớm bình minh. Đó chính là vẻ đẹp đời sống bình dị, thân thuộc, gần gũi quanh ta như bãi bồi, bến sông mà mở rộng ra là quê hương, làng xóm.
Những bông hoa bằng lăng cuối mùa còn sót lại trên cành xòe nở ra một màu tím thẫm; tiếng đất đá lở bên bờ sông, những cơn lũ đầu nguồn đổ về lúc gần sáng… có ý nghĩa biểu tượng cho sự sống của Nhĩ rất mong manh, lóe lên rồi vụt tắt trong những ngày cuối cùng của cuộc đời….Hình ảnh đứa con trai sà vào trò chơi phá cờ thế trên dọc đường biểu tượng cho sự “chùng chình”, “vòng vèo” trong cuộc sống mà con người khó có thể tránh khỏi, rứt ra được….
Có thể nói, với truyện ngắn “Bến quê”, Nguyễn Minh Châu đã sử dựng ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật thật tinh tế, thấm đượm tinh thần nhân đạo. Nếu như các nhà văn xưa, khi đặt nhân vật trong hoàn cảnh phải đối diện giữa sự sống và cái chết thường hướng tới sức mạnh tinh thần, ý chí nghị lực để vươn lên, chiến thắng nỗi sợ hãi thông thường hay biểu trưng cho sự hi sinh lớn lao, cao cả, thiêng liêng như “Chiếc lá cuối cùng” của O Hen – ri, “Tình yêu cuộc sống” của Giắc Lân – đơn …
Nguyễn Minh Châu lại không đi theo cái lối mòn ấy mà lại lựa chọn và xây dựng lên một tình huống khác lạ, độc đáo: đặt nhân vật vào hoàn cảnh sắp từ giã cõi đời để hướng tới sự chiêm nghiệm triết lí về con người và cuộc đời. Bởi khi con người từng trải đang sống nốt những giây phút ít ỏi còn lại của mình thì mới đủ chín chắn và trưởng thành để có thể đưa ra những bài học có tính chất tổng kết một cách sâu sắc về cuộc đời con người được.
Cách tư duy đó của nhà văn từ đó cũng giúp cho câu chuyện không chỉ tự nhiên mà còn trở nên thuyết phục, giàu tính nhân văn, nhân đạo hơn. Hay nói cách khác là nhà văn không trực tiếp giao giảng, áp đặt chân lí vào người đọc mà ngược lại thông qua một cuộc đời, một số phận con người để tự rút ra những suy ngẫm của riêng mình nhưng đó lại là suy nghĩ chung, phù hợp với tất cả mọi người.
Vì vậy, tuy nhân vật Nhĩ là nhân vật tư tưởng nhưng đã không bị biến thành “cái loa phát thanh” cứng nhắc cho tác giả mà ngược lại số phận, hoàn cảnh của nhân vật lại là “công cụ” đắc lực hợp tình hợp lí để truyền tải tư tưởng của Nguyễn Minh Châu.
Tóm lại, truyện ngắn “Bến quê” rất tiêu biểu cho nghệ thuật trần thuật của nhà văn Nguyễn Minh Châu, có sự kết hợp khéo léo giữa tự sự, trữ tình và triết lí. Đồng thời cho thấy tài năng dựng truyện tự nhiên, hợp lí, cách miêu tả tâm lí nhân vật độc đáo, thể hiện được những suy ngẫm của nhân vật, kết hợp với những hình ảnh, chi tiết giàu ý nghĩa biểu tượng.
Từ đó, làm nổi bật tư tưởng, chủ đề mà tác giả gửi gắm. Khép lại “Bến quê” cũng như biết bao nhiêu những trang văn khác của Nguyễn Minh Châu, người đọc nhận ra những điều gửi gắm của nhà văn: con người cần phải nhìn lại mình, cần biết trân trọng những giá trị vững bền, bình dị của gia đình và quê hương mà ta đang có.
Bên cạnh phân tích truyện ngắn Bến quê, gợi ý cho bạn 🌳 Phân Tích Bài Thơ Nói Với Con 🌳 14 Bài Văn Mẫu Hay Nhất
Phân Tích Bến Quê Nâng Cao – Mẫu 6
Đón đọc bài văn mẫu phân tích Bến quê nâng cao dưới đây với những nội dung nghị luận văn học đặc sắc.
“Văn học là nhân học”- có lẽ vì thế mà những tác phẩm văn học chân chính luôn lay động được lòng người. Truyện ngắn Bến quê của nhà văn Nguyễn Minh Châu là một tác phẩm như thế. Trong truyện ngắn này, Nguyễn Minh Châu- nhà văn luôn “đi tìm hạt ngọc ẩn sâu trong tâm hồn con người” – đã chuyển tải những chiêm nghiệm, suy nghĩ sâu sắc về con người và về cuộc đời.
Nhân vật Nhĩ là nhân vật chính của tác phẩm, trong những ngày cuối đời mình, anh nhận ra vẻ đẹp của quê hương và giá trị của gia đình, đồng thời cũng chua xót nhận ra ước muốn được đặt chân lên bãi bồi quê hương của mình sẽ không bao giờ thực hiện được nữa. Những nỗi niềm, những tiếng thương trong truyện ngắn Bến quê đều chứa đựng sự trăn trở, nuối tiếc đó, đều muốn nhắn nhủ con người đừng thờ ơ với những gì gần gũi mà thiêng liêng và quý giá của mình.
Nỗi niềm của nhân vật Nhĩ được Nguyễn Minh Châu miêu tả trong một tình huống truyện rất đặc biệt, chứa đựng nhiều nghịch lý. Tình huống, hoàn cảnh đó căn bản là quá khứ và hiện tại của Nhĩ. Quá khứ: Nhĩ làm một công việc có điều kiện đi đến hầu hết mọi nơi trên trái đất, những nơi có vẻ đẹp và bao điều kỳ thú. Hiện tại: Nhĩ bị bệnh hiểm nghèo, bị liệt toàn thân, mọi sinh hoạt và cử động của anh đều phải nhờ vào vợ con, và cả mấy đứa trẻ hàng xóm.
Tình huống trở nên nghịch lí là: Khi còn khỏe mạnh, Nhĩ chưa từng đặt chân đến bãi bồi bên kia sông của quê hương anh. Anh từng ngắm nhiều vẻ đẹp trên thế giới, nhưng lại không biết rằng quê hương mới là nơi đẹp nhất. Đến khi căn bệnh nặng làm cho anh nằm liệt một chỗ, thì hoàn cảnh đó lại giúp anh chiêm nghiệm, ngắm nhìn và phát hiện ra vẻ đẹp tuyệt vời này, nhưng anh không còn đủ sức để đặt chân đến, chỉ có thể khát khao một cách vô vọng. Nỗi niềm đó thật xót xa làm sao…
Nỗi niềm xúc động mà Nguyễn Minh Châu thể hiện trong bến quê chính là tình yêu quê hương sâu thẳm của Nhĩ, nó đau đáu trong những ngày cuối đời của anh. Qua khung cửa ngôi nhà nhỏ bên sông, Nhĩ nhận ra rằng trời sắp lập thu, “hoa bằng lăng đậm sắc hơn”, đó là một vẻ đẹp bình dị của cuộc sống mà có lẽ những người khác xung quanh Nhĩ không cảm nhận thấm thía bằng anh, bởi căn bệnh hiểm nghèo giúp cho Nhĩ đắm mình trong những suy nghĩ nội tâm và tận hưởng sắc mà của phong cảnh thiên nhiên.
Ngắm kỹ dòng sông quê nhà, Nhĩ còn nhận thấy sông Hồng đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra và vòm trời như cao hơn. Anh còn tỉ mỉ quan sát thấy những tia nắng sớm từ từ di chuyển, vùng phù sa phô ra một màu vàng thau xen màu xanh non. Có thể nói trong truyện Bến quê, ngòi bút miêu tả của Nguyễn Minh Châu đã đạt đến đỉnh cao, khi vẽ lên bức tranh phong cảnh một vùng đồng bằng ven sông Hồng với cảnh tượng thiên nhiên gần gũi, quen thuộc mà lại tuyệt đẹp và rất giàu sức sống.
Cảnh tượng kỳ diệu đó dội vào trong tâm hồn của Nhĩ, làm bùng lên một khao khát được đặt chân qua bãi bồi bên kia sông quê anh, nơi mà lúc này Nhĩ cho là đẹp nhất, tuyệt vời nhất, hơn mọi nơi trên thế giới mà anh tửng đặt chân đến.
Thế đấy, người đàn ông tưởng rằng mình đã chiêm ngưỡng được những cảnh tượng đẹp nhất, lại phát hiện ra cái đẹp ở một nơi quen thuộc mà mình chưa từng đặt chân lên, và có lẽ sẽ không bao giờ đặt chân đến được. Nỗi niềm này là sự chua xót, cũng là sự thức tỉnh trong tâm hồn một con người từng trải, và thấm thía giá trị của thời gian trong chính phút giây này.
Nỗi niềm, cũng là tiếng thương kỳ diệu mà Nguyễn Minh Châu thể hiện trong tác phẩm còn là những chiêm nghiệm và phát hiện của Nhĩ trong cuộc sống gia đình. Khi còn trẻ, khỏe, Nhĩ bị lôi cuốn bởi những chân trời mới mẻ, nhiều màu sắc, có lẽ vì vậy, anh chưa hiểu hết cái quý giá của mái ấm gia đình, đơn sơ nhưng bền vững. Cũng chính vì rơi vào tình huống ốm nặng, phải nương tựa vào gia đình những ngày cuối của cuộc đời, mà Nhĩ có dịp ngắm nhìn Liên, người vợ anh gắn bó suốt bao nhiêu năm dài.
Lần đầu tiên, Nhĩ nhìn thấy Liên, vợ anh mặc áo vá. Hình ảnh này cũng không có gì lạ lùng, nhưng nó lại toát lên thật nhiều niềm thương yêu và xót xa trong lòng Nhĩ. Xa cách gia đình bao lâu để đến những vùng đất lạ, khi trở về gia đình, Nhĩ vẫn nhận thấy nguyên vẹn những nét tần tảo và chịu đựng, hi sinh của Liên. Anh tìm được nơi nương tựa là gia đình trong những ngày kiệt quệ vì bệnh tật.
Đó chính là giá trị đích thực của mái ấm gia đình mà trong những ngày khỏe mạnh, thành đạt, có thể Nhĩ vô tình chưa để ý đến. Nhĩ nhận ra giá trị tốt đẹp đó với lòng biết ơn sâu sắc dành cho vợ, cho gia đình, và cho cả những người hàng xóm tốt bụng. Mỗi một con người đều có những tình thương quý giá đó bên mình, nhưng để thấm thía hết giá trị của nó không phải dễ, và có khi người ta nhận ra được giá trị đó cũng chính là lúc con đường đời đã sắp đến điểm cuối như Nhĩ.
Sự xúc động của truyện Bến quê không nằm ở bi kịch của một người đau ốm, tuyệt vọng vì cái chết trước mặt, mà nó lại nằm ở sự thức tỉnh con người về những chân lý cuộc sống. Nhà văn muốn chuyển tải thông điệp: con người ta, trên đường đời, khó tránh khỏi những điều vòng vèo và chùng chình. Rồi bỏ lỡ những điều ý nghĩa nhất.
Nhĩ muốn thức tỉnh mọi người về những điều đó, để con người khỏi sa vào những điều vòng vèo ấy, và biết hướng tới những giá trị gần gũi nhưng đích thực, bền vững trong cuộc sống. Đó có thể là sự trân trọng quê hương và gia đình mình, có thể là sự nhận biết về những điều thực sự quý giá nhất của mỗi con người.
Ở cuối câu chuyện, tác giả Nguyên Minh Châu miêu tả chân dung và cử chỉ của Nhĩ thật khác thường: “mặt mũi Nhĩ đỏ rựng, hai mắt long lanh, hai bàn tay bấu chặt vào bậu cửa và run rẩy. Anh đang cố thu nhặt hết chút sức lực cuối cùng để đu mình nhô người ra ngoài, giơ một cánh tay làm ra vẻ ra hiệu cho một người nào ngoài đó”. Chi tiết này giúp cho chúng ta thấy được diễn biến tâm trạng Nhĩ.
Trước giây phút rời xa cuộc đời, Nhĩ muốn thức tỉnh con trai anh nói riêng, thức tỉnh mọi người nói chung về những cái vòng vèo, chùng chình mà chúng ta đang sa vào trên đường đời, để ta có thể dứt ra khỏi chúng, để hướng tới những giá trị đích thực, giản dị và bền vững thật sự trong cuộc đời.
Người con trai đang bị cuốn hút vào bàn cờ thế trên vỉa hè kia chưa biết được rằng, vì lỡ chuyến đó cuối sang sông, mà anh có thể bỏ lỡ dịp để đặt chân lên một vùng bãi bồi tuyệt đẹp của quê hương, bỏ lỡ cơ hội giúp cho người cha đau ốm thực hiện ước mơ cuối cùng của mình.
Và có lẽ con người chúng ta khó mà tránh được những điều chùng chình, vòng vèo trong cuộc sống của bản thân ta. Nhĩ hiểu rõ người con trai của mình, vì bản thân anh đã trải qua những điều đó. Những niềm nuối tiếc và sự xót xa của mỗi người thôi thúc chúng ta cố gắng sống tốt, trân trọng và nâng niu những giá trị thân thương của quê hương và gia đình, để không phải ân hận vì mình đã bỏ lỡ.
Với ngòi bút viết truyện giàu tính trữ tình, nhịp điệu câu chuyện chậm và suy tư, cốt truyện xây dựng khá đơn giản, Nguyễn Minh Châu đã khắc họa Nhĩ là một nhân vật tư tưởng, đặt Nhĩ trong tình huống đối lập, thể hiện tâm trạng anh bằng nhiều hình ảnh giàu tính biểu tượng.
Qua đó, những nỗi niềm, những tiếng thương của câu chuyện làm cho ta xúc động sâu xa. Bởi mỗi chúng ta đều có những hạnh phúc, những giá trị đích thực trong cuộc sống của mình. Tác phẩm nhắn nhủ ta thêm yêu quê hương, gia đình mình, và cố gắng trân trọng tất cả những điều bình dị mà quý giá đó, không bỏ lỡ để rồi xót xa nuối tiếc khôn nguôi…
Tiếp theo phân tích truyện ngắn Bến quê, xem nhiều hơn 🌹 Cảm Nhận Bài Thơ Nói Với Con 🌹 16 Bài Cảm Nghĩ Hay Nhất
Phân Tích Bến Quê Học Sinh Giỏi – Mẫu 7
Tham khảo bài văn phân tích Bến quê học sinh giỏi dưới đây để trau dồi cho mình những ý văn hay.
Bến quê là truyện ngắn được lấy làm tên chung cho tập truyện của nhà văn quân đội Nguyễn Minh Châu (1930 – 1989), xuất bản năm 1985. Ở tác phẩm này, ngòi bút của nhà văn hướng vào những sự việc tưởng chừng nhỏ nhặt, tầm thường, để thông qua đó phát hiện ra chiều sâu của đời sống tinh thần với bao nhiêu quy luật và nghịch lí, vượt ra khỏi tầm nhìn, tầm suy nghĩ hạn hẹp trước đây của tác giả nói riêng và mọi người nói chung.
Truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu chứa đựng những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời, thức tỉnh mọi người sự trân trọng vẻ đẹp và giá trị của những điều bình dị, gần gũi của gia đình, quê hương. Triết lí trong Bến quê sâu sắc, mang tính trải nghiệm, có ý nghĩa tổng kết của một con người sắp giá từ cuộc sống.
Cốt truyện được xây dựng trên một tình huống chứa đựng mâu thuẫn. Nhân vật chính là anh Nhĩ, người đã từng đi khắp nơi trên thế giới, nhưng cuối đời lại bị cột chặt vào giường bởi một căn bệnh hiểm nghèo. Nhưng cũng chính vào thời điểm ấy, Nhĩ đã phát hiện ra vùng đất bên kia sông, nơi bến quê quen thuộc một vẻ đẹp mộc mạc mà vô cùng quyến rũ.
Cũng như mãi cho đến lúc nằm liệt giường, nhận sự săn sóc từng miếng ăn, ngụm nước của vợ con, Nhĩ mới cảm nhận được nỗi vất vả, sự tần tảo, tình yêu và đức hi sinh thầm lặng của người vợ hiền. Nhĩ khao khát được một lần đặt chân lên bờ bãi bên kia sông, cái miền đất gần gũi nhưng đã trở nên xa vời đối với anh. Anh đã suy ngẫm và chiêm nghiệm ra cái quy luật đầy nghịch lí của đời người: Con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình.
Nhân vật Nhĩ rơi vào một hoàn cảnh đặc biệt là bị liệt toàn thân. Căn bệnh hiểm nghèo ấy khiến anh hầu như không thể tự di chuyển, dù chỉ là nhúc nhích đôi chút trên giường. Mọi sinh hoạt của anh đều phải nhờ vào sự giúp đỡ của người khác, mà chủ yếu là chị Liên, vợ anh.
Trong nhiều tác phẩm, các nhà văn hay đặt nhân vật vào hoàn cảnh giáp ranh giữa sự sống và cái chết và khai thác tình huống ấy để nói về khát vọng sống và sức sống mạnh mẽ của con người, về lòng nhân ái, sự hi sinh cao thượng… Nhưng ở truyện này, nhà văn Nguyễn Minh Châu không khai thác theo hướng đó mà lại chiêm nghiệm, suy ngẫm để rút ra triết lí về đời người.
Kịch tính của truyện nằm ở cái điều trớ trêu là suốt mấy chục năm công tác, Nhĩ đã có điều kiện đặt chân đến hầu như khắp mọi nơi trên thế giới. Ấy thế mà những năm cuối đời, căn bệnh bại liệt quái ác lại buộc chặt anh vào giường và hành hạ anh suốt mấy năm trời.
Vào một buổi sáng, Nhĩ muốn nhích người đến gần bên cửa sổ. Anh phải nhờ đám trẻ hàng xóm giúp đỡ. Tình huống nghịch lí ấy lại dẫn đến một tình huống thứ hai trong truyện cũng không kém phần nghịch lí: Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp lạ lùng của bãi bồi bên kia sông ngay phía trước cửa sổ nhưng anh biết rằng mình sẽ không bao giờ có thể được đặt chân lên mảnh đất ấy, dù nó ở rất gần.
Nhĩ đã nhờ cậu con trai thực hiện giúp mình điều khao khát đó, nhưng rồi cậu ta lại sa vào một đám chơi phá cờ thế trên hè phố và có thể sẽ để lỡ mất chuyến đò ngang duy nhất trong ngày. Tạo ra một chuỗi những tình huống nghịch lí như trên, tác giả muốn người đọc lưu ý đến một vấn đề của cuộc đời: cuộc sống và số phận con người chứa đầy những điều bất thường, ngẫu nhiên, vượt ra ngoài dự định, ước muốn và cả những tính toán cố sẵn.
Nhưng ý nghĩa của tình huống trong truyện Bến què không dừng ở dó mà nó còn mồ ra một nội dung triêt lí mang tính tổng kết những trải nghiệm của cả đời người, qua suy ngẫm của nhân vật Nhĩ: Con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình… Cũng như sự giàu có lẫn vẻ đẹp gần gũi của bãi bồi bên kia sông hay phẩm chất của người vợ tần tảo, giàu tình yêu và đức hi sinh thì phải đến lúc này, khi sắp giã biệt cuộc đời, Nhĩ mới thấu hiểu và cảm nhận thấm thía.
Vẻ đẹp của thiên nhiên trong một buổi sáng đầu thu được miêu tả qua cái nhìn và cảm xúc tinh tế của nhân vật Nhĩ. Cảnh vật được miêu tả theo tầm nhìn của Nhĩ từ gần đến xa, tạo thành một không gian có chiều sâu, chiều rộng. Đầu tiên, anh nhìn thấy những bông bằng lăng tím ngay phía ngoài cửa sổ, rồi đến con sông Hồng với màu nước đỏ nhạt và sau cùng là bãi bồi bên kia sông.
Cảnh vật thiên nhiên hiện ra với vẻ đẹp vô cùng quyến rũ : Bên kia những cây bằng lăng, tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng một màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra. Vòm trời cũng như cao hơn. Những tia nắng sớm đang từ từ di chuyển từ mặt nước lên những khoảng bờ bãi bên kia sông, và cả một vùng phù sa lâu đời của bãi bồi ở bèn kia sông Hồng lúc này đang phô ra trước khuôn cửa sổ của gian gác nhà Nhĩ một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non – những màu sắc thân thuộc quá như da thịt, hơi thở của đất màu mỡ…
Không gian và những cảnh sắc ấy vốn quen thuộc, gần gũi, nhưng hầu như rất mới mẻ đối với Nhĩ. Tưởng chừng như lần đầu tiên trong đời, anh cảm nhận được vẻ đẹp phong phú của nó. Từ hoàn cảnh cụ thể của mình, Nhĩ đã quan sát, suy ngẫm để rút ra quy luật giống như một nghịch lí của đời người.
Nhĩ bị bệnh đã lâu ngày. Mọi sự, anh đều phải trông cậy vào vợ con. Trong buổi sáng hôm đó, Nhĩ đã linh cảm rằng thời gian của đời mình không còn bao lâu nữa: Nhĩ khó nhọc nâng một cánh tay lên khẽ ẩy cái bát miến trên tay Liên ra. Anh ngửa mặt như một đứa trẻ để cho thằng Tuấn cầm chiếc khăn bồng tẩm nước ấm khẽ lau miệng, cằm và hai bên má cho mình. Rồi anh hỏi vợ : Đêm qua lúc gần sáng em cô nghe thấy tiếng gì không?…
Hôm nay đã là ngày mấy rồi em nhỉ? Chị Liên dường như cũng đã cảm nhận được tình cảnh và tâm trạng của chồng nên lảng tránh trả lời những câu hỏi của anh.
Anh Nhĩ nghĩ về chị Liên thật cảm động. Lần đầu tiên, anh để ý thấy vợ mình mặc tấm áo vá. Những ngón tay gầy guộc của chị âu yếm vuốt ve vai anh và Nhĩ nhận ra tất cả tình yêu thương, sự tần tảo và đức hi sinh thầm lặng của vợ. Nhĩ nói với vợ: Suốt đời anh chỉ làm em khổ tâm… mà em vẫn nín thinh. Chị Liên trả lời: Có hề gì đâu… Miễn là anh sống, luôn luôn có mặt anh, tiếng nói của anh trong gian nhà này.
Chính trong những ngày cuối đời, Nhĩ mới thực sự thấu hiểu và biết ơn sâu sắc người vợ hiền thục, đảm đang:…, cũng như cảnh bãi bồi đang nằm phơi mình bên kia, tâm hồn Liến vẫn giữ nguyền vẹn những nét tần tảo và chịu đựng hi sinh từ bao đời xưa, và cũng chính nhờ có điều đó mà sau nhiều ngày tháng bôn tẩu, tìm kiếm… Nhĩ đã tìm thấy được nơi nương tựa là gia đình trong những ngày này.
Vào buổi sáng hôm ấy, khi nhận ra vẻ đẹp bình dị, gần gũi của cảnh vật qua ô cửa sổ, đồng thời cũng hiểu rằng mình sắp phải giã biệt cõi đời, trong tâm thức Nhĩ bừng dậy một khát khao vô vọng là được đặt chân một lần lên cái bãi bồi bên kia sông. Điều ước muốn ấy chính là sự thức tỉnh về những giá trị bền vững của những điều bình thường và sâu sắc của cuộc sống thường bị người ta bỏ qua hoặc lãng quên, nhất là thời còn trẻ, khi những ham muốn xa vời, hão huyền đang lôi cuốn con người tìm đến.
Sự thức tỉnh này chỉ đến với người ta ở cái tuổi đã từng trải, với Nhĩ thì đó là thời gian cuối đời, lại phải nằm liệt trên giường bệnh. Bởi thế sự thức tỉnh của anh xen lẫn niềm ân hận, xót xa: Họa chăng chỉ có anh đã từng trải, đã từng in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ mới nhìn thấy hết sự giàu có lẫn mọi vẻ đẹp của một cái bãi bồi sông Hồng ngay bờ bên kia.
Nhĩ đã nhờ con trai thay mình đi sang bên kia sông, đặt chân lên bãi phù sa màu mỡ ấy. Nhưng anh lại gặp thêm một nghịch lí nữa là đứa con không hiểu được ước muốn tha thiết của cha nên làm theo một cách miễn cưỡng và rồi lại bị cuốn hút vào trò chơi phá cờ thể rất hấp dẫn mà nó gặp trên đường đi, để rồi cố thể sẽ lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày. Anh Nhĩ không trách con, bởi vì nó đã thấy có gì đáng hấp dẫn ở bên kia sông đâu. Nó cũng giông hệt như anh mấy mươi năm về trước.
Cuối truyện, tác giả tả khi thấy con đò ngang vừa chạm mũi vào bờ đất bên này, Nhĩ đã thu hết tàn lực dồn vào một cử chỉ có vẻ kì quặc: Anh đang cố thu nhặt hết mọi chút sức lực cuối cùng còn sót lại để đu mình nhô người ra ngoài, giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát khoát như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó.
Hành động này của Nhĩ có thể hiểu là anh đang nôn nóng thúc giục cậu con trai hãy mau mau xuống bến kẻo lỡ đò, nhưng hình ảnh này còn có ý nghĩa sâu xa hơn. Đó là ý muôn thức tỉnh mọi người về những cái vòng vèo, chùng chình mà chúng ta đang sa vào trên đường đời, hãy cố gắng dứt ra khỏi nó để hướng tới những giá trị đích thực, bền vững vốn rất giản dị, gần gũi của cuộc đời xung quanh ta.
Nhân vật Nhĩ là nhân vật tư tưởng, một loại nhân vật xuất hiện khá nhiều trong sáng tác của Nguyễn Minh Châu giai đoạn sau 1975. Nhà văn đã gửi gắm qua nhân vật này nhiều điều mà ông quan sát, suy ngẫm, triết lí về cuộc đời và con người. Nhưng nhân vật không bị biến thành cái loa phát ngôn cho tác giả. Những chiêm nghiệm, triết lí của ông đã được chuyển hóa nhuần nhuyễn vào đời sống nội tâm của nhân vật, với diễn biến tâm trạng tinh tế dưới sự tác động của hoàn cảnh bất thường.
Trong truyện Bến quê, hầu như mọi hình ảnh đều mang hai lớp nghĩa: nghĩa thực và nghĩa biểu tượng. Hai lớp nghĩa này gắn bó thống nhất, khiến cho các hình ảnh không bị tước đi giá trị tạo hình và sức gợi cảm để chỉ đơn thuần là hình ảnh ước lệ. Ý nghĩa biểu tượng được gợi ra từ hình ảnh thực, nhưng phải đặt nó vào trong cả hệ thống hình ảnh và nó chỉ có thể toát lên ý nghĩa khi đối chiếu với chủ đề của tác phẩm.
Hình ảnh bãi bồi, bến sông và toàn bộ khung cảnh thiên nhiên được miêu tả trong truyện cũng mang ý nghĩa khái quát, tượng trưng. Đó là vẻ đẹp dung dị, tự nhiên của đời sông thể hiện qua những sự vật gần gũi, thân thuộc như một bến đò, một dòng sông, một bãi bồi,… nói rộng ra là quê hương, xứ sở.
Nhiều hình ảnh và chi tiết khác trong truyện cũng chứa đựng ý nghĩa biểu tượng khá rõ: Những bông hoa bằng lăng cuối mùa màu sắc như đậm hơn; tiếng những tảng đất lở ở bờ sông bên này, khi cơn lũ đầu nguồn dồn về, đã đổ ụp vào cả trong giấc ngủ của Nhĩ lúc gần sáng. Hai chi tiết này gợi cho người đọc ý nghĩ là sự sống của nhân vật Nhĩ đã ở vào những ngày cuối cùng.
Đứa con trai của Nhĩ sa vào một đám chơi phá cờ thế trên lề đường là chi tiết giống như điều mà Nhĩ gọi là sự chùng chình, vòng vèo mà trên đường đời, người ta khó lòng tránh khỏi…
Hành động và cử chỉ của Nhĩ ở cuối truyện cũng mang ý nghĩa biểu tượng. Bằng việc đặt nhân vật vào tình huống có tính nghịch lí, truyện Bến quê phát hiện một điều có tính quy luật: trong cuộc đời, con người thường khó tránh khỏi những diều vòng vèo, chùng chình, đồng thời thức tỉnh về những giá trị và vẻ đẹp đích thực của đời sống ở những điều quen thuộc, bình thường mà bền vững muôn đời.
Qua cảnh ngộ và tâm trạng của nhân vật Nhĩ, chúng ta cảm nhận dược ý nghĩa triết lí về cuộc đời con người mà nhà văn dặt ra trong tác phẩm: Hãy cố gắng tìm hiểu và cảm nhận những vẻ đẹp bình dị mà quý giá ẩn chứa trong những gì quen thuộc, gần gũi nhất của gia đình và quê hương.
Truyện được kể theo cái nhìn và tâm trạng của nhân vật Nhĩ, trong một cảnh ngộ đặc biệt. Giọng trầm tư, suy ngẫm của một người từng trải, cùng với giọng xúc động, đượm buồn, có cả sự ân hận và xót xa của một người nhìn vào hiện tại và quá khứ của mình ở cái thời điểm biết mình sắp phải từ giã cuộc đời. Những đoạn tả hàng cây bằng lăng, con sông, bờ bãi bên kia sông là những đoạn vãn rất hay. Tác giả đã miêu tả những sắc thái khác nhau của vẻ đẹp thiên nhiên bằng tính từ chỉ màu sắc và những đường nét tạo hình rất gợi cảm.
Bến quê là một truyện ngắn xuất sắc, chứa đựng những chiêm nghiệm, triết lí sâu sắc về đời người. Những cảm xúc tinh nhạy đã được tác giả thể hiện bằng lời vãn hàm súc, giản dị và những hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng nhưng dễ hiểu.
Ngoài phân tích truyện ngắn Bến quê, chia sẻ thêm cùng bạn 🍀 Nghị Luận Về Bài Thơ Sang Thu 🍀 15 Bài Văn Ngắn Hay
Phân Tích Tình Huống Truyện Bến Quê – Mẫu 8
Tham khảo bài văn phân tích tình huống truyện Bến quê dưới đây giúp các em học sinh đi sâu phân tích nghệ thuật dựng truyện trong tác phẩm.
Là cây bút luôn miệt mài trên hành trình khám phá những chiêm nghiệm sâu sắc và mới mẻ của cuộc sống nhân sinh, tác giả Nguyễn Minh Châu đã không ngừng đưa vào tác phẩm của mình những triết lí độc đáo. Điều này đã được thể hiện rõ thông qua tác phẩm “Bến quê”. Tác giả đã xây dựng thành công kiểu nhân vật tư tưởng, chuyển hóa những triết lí vào dòng nội tâm của nhân vật hết sức tự nhiên thông qua việc tạo dựng hệ thống các chuỗi nghịch lí.
Trước hết, để thể hiện những chiêm nghiệm sâu sắc, tác giả đã xây dựng một tình huống truyện mang tính nghịch lí và trở thành phương tiện hữu hiệu để nhà văn thể hiện chiều sâu triết lí, tư tưởng. Nhĩ – nhân vật trung tâm của thiên truyện “Bến quê”vốn là con người từng đặt chân đến nhiều mảnh đất khác nhau: “Suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất” nhưng suốt một năm qua, anh lại bị căn bệnh liệt toàn thân hành hạ.
Những gì anh có thể làm lúc này là tự nhích người di chuyển vài chục phân trên tấm nệm, còn tất cả sinh hoạt đều nhờ vào đôi bàn tay chăm sóc của người vợ. Chính anh cũng đã từng suy ngẫm và nhận ra bi kịch đầy ngang trái đang diễn ra: “Nhĩ thấy hoàn cảnh của mình thật buồn cười, y như một đứa bé mới đẻ đang toe toét cười với tất cả, tận hưởng sự chăm sóc và chơi với”. Như vậy, nghịch lí diễn ra trong cuộc đời Nhĩ chính là tình huống, bối cảnh để tác giả Nguyễn Minh Châu tiếp tục tạo dựng chuỗi sự kiện chứa đựng sự mâu thuẫn.
Trong những ngày nằm trên giường bệnh, Nhĩ có cơ hội để chiêm nghiệm và suy ngẫm về những năm tháng đã qua của cuộc đời. Vào những ngày của cuối cuộc đời, trong Nhĩ mới xuất hiện tình cảm dành cho quê hương qua cái nhìn gần gũi, trìu mến: “Cả một vùng phù sa lâu đời của bãi bồi bên kia sông Hồng, lúc này đang phô ra trước khuôn cửa sổ của gian gác nhà Nhĩ một thứ màu vàng thau xen lẫn với vàng non – những sắc màu quen thuộc quá như da thịt, hơi thở của đất màu mỡ”.
Một người từng in dấu chân lên khắp năm châu như Nhĩ lại chưa từng đặt chân lên mảnh đất bên kia sông. Trong cuộc đời mình, anh từng chiêm ngưỡng, vui thú thưởng ngoạn biết bao điều mới lạ từ những miền đất xa xôi nhưng chưa bao giờ nhận ra vẻ đẹp của mảnh đất vốn rất quen thuộc.
Lần đầu tiên, anh khám phá nét đẹp bên trong lớp vỏ gần gũi, bình dị của cảnh vật giữa quê hương bằng đôi mắt say sưa chiêm ngưỡng. Nhưng khi phát hiện ra vẻ đẹp đến kì lạ đó cũng là lúc Nhĩ nhận ra anh chỉ có thể ngắm nhìn nó qua khung cửa sổ và mảnh đất thân thuộc giờ đây mãi mãi là miền đất xa xôi.
Dù mơ ước, khao khát mãnh liệt nhưng anh không thể đặt đôi chân của mình lên bãi bồi ngay trước mắt. Anh gửi gắm mong muốn hi vọng Tuấn – con trai anh sẽ thay anh đặt chân lên bãi bồi bên kia sông Hồng. Nhưng nghịch lí tiếp tục diễn ra khi con trai anh không thể hiểu được những nỗi niềm thầm kín ẩn chứa bên trong mong muốn tưởng chừng như đơn giản và có phần kì lạ của người cha. Tuấn thực hiện một cách miễn cưỡng và nhanh chóng sa vào cuộc vui của đám phá cờ thế ven đường.
Qua những sự kiện, chi tiết chứa đầy nghịch lí, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã gửi gắm những suy ngẫm mang tính triết lí về cuộc sống nhân sinh. Nhân vật được đặt trong bối cảnh éo le nhưng chính tình huống truyện độc đáo đó là chất xúc tác để đánh thức tình yêu quê hương trong dòng nội tâm của nhân vật. Bãi đất quen thuộc bên kia sông – bến bờ mà Nhĩ chưa từng đặt chân đến chính là hình tượng mang ý nghĩa ẩn dụ về những gì đơn sơ, bình dị, gần gũi, gắn bó nhưng bị con người lãng quên.
Nghịch lí mà nhà văn tạo dựng còn góp phần tô đậm khao khát mãnh liệt tìm đến những giá trị bị lãng quên bởi những nông nổi, bồng bột của tuổi trẻ, đồng thời thể hiện nhận thức muộn màng xen lẫn nỗi xót xa và sự ân hận, nuối tiếc của lòng người. Đồng thời, bối cảnh đó còn góp phần giúp nhân vật chiêm nghiệm triết lí: “con người khó tránh khỏi cái điều vòng vèo hoặc chùng chình”.
Như vậy, tác giả đã xây dựng thành công hình tượng nhân vật trung tâm xoay quanh những chuỗi nghịch lí để gửi gắm những trải nghiệm, chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc đời, tạo nên dư âm về triết lí của cuộc sống nhân sinh có giá trị đối với mọi thời đại. Qua đó, chúng ta có thể thấy được những khám phá mới mẻ và cái nhìn từng trải chắc chắn của nhà văn Nguyễn Minh Châu – một cây bút luôn miệt mài trên con đường sáng tạo nghệ thuật.
Gợi ý cho bạn ☔ Phân Tích Bài Thơ Sang Thu Của Hữu Thỉnh ☔ 15 Bài Hay
Phân Tích Truyện Ngắn Bến Quê Lớp 9 – Mẫu 9
Bài văn phân tích truyện ngắn Bến quê lớp 9 dưới đây sẽ là nội dung tham khảo cần thiết dành cho các em học sinh.
Cuộc sống của con người vốn chỉ có một lần, nên ai cũng khao khát nắm bắt được những giá trị đích thực của nó, để không phải nuối tiếc ân hận khi dòng thời gian trôi đi, con người bị vuột mất những điều quý giá không lấy lại được. Nhà văn Nguyễn Minh Châu vốn là cây bút tiên phong của văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới, ông đã chuyển tải những chiêm nghiệm đó về cuộc sống trong tác phẩm Bến quê của mình.
Với việc miêu tả biến chuyển trong tâm trạng của nhân vật Nhĩ, người đàn ông bị bệnh hiểm nghèo, sống những ngày tháng cuối đời trong ngôi nhà ven sông Hồng, nhà văn muốn thức tỉnh con người phải biết trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, gần gũi của gia đình, quê hương.
Truyện Bến quê kể về nhân vật chính là Nhĩ, vốn là người đàn ông từng đi khắp nơi trên thế giới, ngắm nhìn nhiều vẻ đẹp mới lạ và lôi cuốn. Về sau, anh mắc bệnh hiểm nghèo, bị liệt toàn thân, và anh tìm thấy nơi nương tựa cuối cùng trong những ngày đau ốm đó chính là mái ấm gia đình của mình.
Có thể nói cảm nhận đầu tiên của truyện Bến quê là cách nhà văn xây dựng tình huống truyện vô cùng đặc sắc. Tình huống truyện ngắn là hoàn cảnh mà tác giả đặt nhân vật vào để nhân vật bộc lộ tính cách và tư tưởng của mình. Truyện ngắn Bến quê đặt Nhĩ vào hoàn cảnh ngặt nghèo và đầy nghịch lý. Đó là sự khác nhau giữa quá khứ và hiện tại của Nhĩ.
Hiện nay, Nhĩ đang bị bệnh hiểm nghèo, anh chỉ có thể nằm liệt trên giường “để vợ bón cho từng thìa thức ăn”. Đến nỗi, mỗi lần muốn di chuyển, Nhĩ phải “thu hết tàn lực lết dần, lết dần trên chiếc phản gỗ. Nhấc mình ra được bên ngoài phiến nệm nằm, anh tưởng mình vừa bay được nửa vòng trái đất”. Từng cử động nhỏ của anh cũng cần có sự giúp sức của người khác.
Bi kịch của bệnh tật ấy càng buồn hơn, khi Nhĩ từng được coi là người đàn ông thành đạt. Mà theo miêu tả của Nguyễn Minh Châu, anh đã được đi khắp nơi trên trái đất, thấy được nhiều phong cảnh tuyệt đẹp. Đó là bi kịch của Nhĩ nhưng nó cũng giúp anh có được nhiều chiêm nghiệm về đời sống.
Bởi khi ốm đau, anh có thời gian và sự suy tưởng sâu hơn những nghịch lý cuộc đời. Đặt nhân vật trong hoàn cảnh như vậy, nhà văn không phải muốn nhấn mạnh tính bi kịch hay sự đau đớn của Nhĩ, mà ông muốn làm cho chủ đề tư tưởng của tác phẩm được thể hiện mộc cách hợp lý và thuyết phục nhất.
Không phải chỉ xây dựng tình huống truyện đặc sắc, mà Nguyễn Minh Châu đã đem đến cho chúng ta những trang viết tuyệt hay, tuyệt đẹp về cảnh sắc thiên nhiên của một vùng đất ven sông Hồng. Đó là bức tranh quê được nhìn qua lăng kính của Nhĩ, một con người chỉ còn được sống những ngày ngắn ngủi cuối đời.
Qua khung cửa ngôi nhà nhỏ bên sông, Nhĩ nhận ra rằng trời sắp lập thu, hoa bằng lăng đậm sắc hơn, đó là một vẻ đẹp bình dị của cuộc sống mà có lẽ những người khác xung quanh Nhĩ không cảm nhận thấm thía bằng anh. Khi những ngày tháng của cuộc đời đang dần rút ngắn lại, khi đêm đêm, tiếng đất lở như ập vào giấc ngủ của anh, dự báo về cái chết và sự chấm dứt, thì có lẽ nguyện vọng được thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống trong Nhĩ càng thôi thúc mãnh liệt hơn.
Vẻ đẹp của đất trời với những màu sắc vừa bình dị, vừa lộng lẫy được Nguyễn Minh Châu nhìn qua đôi mắt Nhĩ bỗng trở nên sống động lạ kỳ. Nhĩ yêu da diết “một vùng phù sa lâu đời của sông Hồng đang phô ra trước khuôn cửa sổ gian gác nhà Nhĩ những màu sắc thân thuộc quá như da thịt, hơi thở của đất màu mỡ.”. Thật đẹp đẽ và nên thơ làm sao, những chi tiết cảnh vật không hề xa lạ, rất quen thuộc mà lại lôi cuốn hồn người.
Cách viết của nhà văn giúp ta thấy được tình yêu quê hương và sự rung động của Nhĩ trước cái đẹp. Chắc rằng Nhĩ vốn là người yêu cái đẹp, và luôn mong mỏi khám phá thưởng thức vẻ đẹp ấy. Anh chợt nhận ra cái bãi bồi bên kia sông là nơi đẹp quá, đẹp nhất, nhưng với hoàn cảnh bây giờ, anh làm sao có thể đến được nơi ấy mà thưởng thức cái đẹp của nó. Lời văn như pha lẫn chua xót: “Suốt đời, Nhĩ đã từng đi khắp đó đây vậy mà cái bờ bên kia sông Hồng tưởng như gần gũi nhưng lại xa lắc xa lơ bởi anh chưa đặt chân đến đó bao giờ”.
Những nơi Nhĩ từng đến hẳn cũng rất đẹp, nhưng cũng không đẹp bằng vẻ đẹp thiên nhiên của bãi bồi này. Nhà văn đã miêu tả cái vẻ đẹp thiên nhiên xen lẫn niềm xót xa thương cảm dành cho Nhĩ, và dành cho rất nhiều người như anh. Giá trị nhân đạo của tác phẩm trở nên thấm thía, xúc động lòng người.
Đến với truyện ngắn Bến quê, cảm nhận của người đọc sẽ càng thấm thía khi giá trị của gia đình được ngợi ca và đề cao một cách giản dị, tự nhiên. Lúc thành đạt, Nhĩ rời xa gia đình đi đến nhiều nơi. Khi đau ốm, Nhĩ quay về nương tựa bên những người thân. Nhà văn miêu tả hình ảnh vợ con chăm sóc Nhĩ: “Anh ngửa mặt như một đứa trẻ để cho thằng con lau mặt”, vợ anh “Chị đưa những ngón tay gầy guộc âu yếm vuốt ve chồng, rồi an ủi”.
Thật là những cử chỉ ân cần, thương yêu dành cho người cha, người chồng đau ốm. Hình ảnh này làm toát lên thật nhiều niềm thương yêu và xót xa trong lòng Nhĩ. Có thể nói, vẻ đẹp hiền dịu và đầy thương yêu của người vợ và sự săn sóc của đứa con đã bộc lộ ra một cách bình dị, chẳng chút hào nhoáng, nhưng đó lại là vẻ đẹp chân thực và xúc độngnhất mà Nhĩ cảm thấy được trong những ngày này. Nhĩ từng xa cách gia đình nhiều năm để đến những vùng đất lạ.
Và bây giờ, cuối đời, khi trở về gia đình, Nhĩ nhận thấy những yêu thương vẫn c òn nguyên vẹn. Sự tần tảo chịu thương chịu khó của Liên hay lòng hiếu thảo của con trai là những điều quý giá nhất mà Nhĩ c ó được.
Cảm nhận thấm thía sự ấm áp của mái gia đình là một niềm hạnh phúc, niềm an ủi cho một con người như Nhĩ, nhưng nó cũng mở ra những suy tư da diết cho mỗi chúng ta: chẳng lẽ chỉ khi “gối mỏi chân chồn”, khi đau đớn bệnh tật, con người quay về mái nhà xưa thì mới có thể thấy được giá trị của hạnh phúc gia đình ư? Tại sao chúng ta không tìm cách hiểu rõ hơn, sớm hơn, để trân trọng nhiều hơn đối với những người thương yêu của ta?
Nguyễn Minh Châu còn dành những dòng cảm động để khắc họa hình ảnh những đứa trẻ hàng xóm, hay ông giáo Khuyến, luôn đến thăm Nhĩ, giúp đỡ anh ân cần khi anh muốn, trò chuyện và tâm sự với anh về những chuyện đời sống. Đó là vẻ đẹp “hàng xóm tối lửa, tắt đèn có nhau”. Nó khiến cho chúng ta thêm xúc động và yêu mến cuộc sống của vùng quê ven sông này, và ở nhiều nơi khác trên mảnh đất quê hương…
Thế đấy, đọc truyện Bến quê, người đọc không phải chỉ cảm thông với Nhĩ, mà còn hiểu được những thông điệp mà nhà văn muốn truyền đến cho con người. Cuộc sống của chúng ta thì ngắn ngủi, và mỗi người cũng chỉ được sống một lần, nhưng chúng ta thường bị lôi kéo bởi những cái vòng vèo, chùng chình. Giống như người con trai của Nhĩ sa vào trò chơi phá cờ thế, mà quên giúp cha thực hiện ước muốn cuối cùng là đặt chân qua bãi bồi bên kia sông.
Con người chưa từng trải thì khó mà hiểu hết đâu là những giá trị đời thường nhưng quý báu. Và từ đó, họ có thể bỏ lỡ cơ hội nắm bắt chúng, trân trọng những giá trị đó. Khi Nhĩ nhận ra điều đó, anh khao khát mãnh liệt muốn thức tỉnh con trai của mình, và thức tỉnh mọi người, “mặt mũi Nhĩ đỏ rựng, hai mắt long lanh, hai bàn tay bấu chặt vào bậu cửa và run rẩy.
Anh đang cố thu nhặt hết chút sức lực cuối cùng để đu mình nhô người ra ngoài, giơ một cánh tay làm ra vẻ ra hiệu cho một người nào ngoài đó”. Phải chăng Nhĩ ra hiệu cho đứa con trai rằng đừng sa vào những điều chùng chình mà bỏ lỡ cơ hội nắm bắt vẻ đẹp quê hương, trân trọng tình thương gia đình. Nhĩ thấm thía được điều đó bởi anh đã trải qua và đi đến những ngày cuối đời. Và người con trai của anh chính là hình ảnh Nhĩ những ngày trẻ tuổi bồng bột và có phần chưa sâu sắc.
Ngòi bút của Nguyễn Minh Châu thường giàu suy tư, mang màu sắc triết lý sâu sắc như thế đấy. Với một tình huống truyện đặc sắc, cách miêu tả kết hợp tự sự và trữ tình tài hoa, ông đã tạo nên một thiên truyện xuất sắc của văn học hiện đại Việt Nam. Truyện Bến quê là một tác phẩm đúc kết những chiêm nghiệm về cuộc sống và con người.
Truyện cũng gieo vào lòng người đọc tình yêu quê hương, gia đình. Gấp lại trang sách, chúng ta tư lự hơn, và có thể nhìn thấy một cách sâu xa hơn về những vẻ đẹp của con người và cuộc sống quanh mình. Mà bình thường có thể vì quá bận rộn, ta chưa để ý nhiều đến…
Không chỉ có phân tích truyện ngắn Bến quê, gửi tặng bạn 💕 Phân Tích Bài Thơ Viếng Lăng Bác 💕 18 Bài Đặc Sắc Nhất
Phân Tích Bài Bến Quê Facebook – Mẫu 10
Chia sẻ dưới đây bài văn phân tích bài Bến quê facebook giúp các em học sinh có thêm gợi ý làm bài phong phú, từ đó đạt kết quả cao cho bài viết phân tích truyện ngắn Bến quê trong bài kiểm tra sắp tới.
Truyện Bến quê thấm một nỗi buồn và tình thương khi ta bắt gặp một nhân vật ốm đau bệnh tật nằm liệt giường. Nhĩ là người chồng, người cha, người láng giềng, người bạn bị bệnh đã nặng, không có thể đi lại được nữa, muốn ngồi dậy cũng phải có người nâng đỡ; có lúc anh phải “thu hết tàn lực” mới “lết dần lết dần” ra khỏi phiến nệm nằm, mà anh cảm thấy “như mình vừa bay được một nửa vòng Trái Đất “. Ốm nặng liệt giường đã nhiều tháng ngày, cơ thể anh bị tàn phá nặng nề “phiến lưng đã có nhiều mảng da thịt vừa chai cứng, vừa lở loét”.
Truyện Bến quê ghi lại những gì nhìn, nghe thấy, những suy ngẫm và mơ ước, những mối quan hệ của Nhĩ khi nằm trên giường bệnh, qua 4 cảnh: Nhĩ được Liên săn sóc; Nhĩ sai thằng Tuấn đi sang bên kia sông; Nhĩ được các cháu nhỏ (Huệ, Vân, Tam, Hùng…) đến nương nhẹ, lót chăn, kê gối cho anh; ông giáo Khuyến chống gậy đi qua tạt vào hỏi thăm Nhĩ.
Cốt truyện của Bến quê rất bình dị, “bằng phẳng” nhưng lại mang hàm nghĩa triết lí sâu sắc. Qua nhân vật Nhĩ, một bệnh nhân “sắp từ giã cõi đời”, Nguyễn Minh Châu nói lên những suy ngẫm về con người, về cuộc đời và cách sống, thức tỉnh, khơi dậy ở đồng loại hãy biết nâng niu, trân trọng những vẻ đẹp, những giá trị bình dị, gần gũi, quen thuộc của cuộc sống, của quê hương.
Nhĩ là một con người từng trải và có địa vị, đi rộng biết nhiều: “Suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên Trái Đất”; “anh đã từng in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ… mới 2 năm trước đây, anh còn đi công tác sang một nước bên Mĩ La-tinh.
Có thể nói, bao cảnh đẹp những nơi phồn hoa đô hội gần xa, những miếng ngon nơi đất khách quê người, anh đều được thường thức, được hưởng thụ. Nhưng những cảnh đẹp gần gũi, những con người tình nghĩa thân thuộc, thân yêu nơi quê hương cho đến những tháng ngày ốm đau nằm trên giường bệnh khi sắp từ giã cõi đời, anh mới cảm thấy một cách sâu sắc, cảm động.
Hoa bằng lăng quê kiểng có gì là đẹp? Lúc mới nở “màu sắc đã nhạt nhạt”. Vòm trời và con sông Hồng, bờ bãi, bến đò… có gì xa lạ đối với nhiều người trong chúng ta, nhất là đối với Nhĩ, khi nhà anh ở gần dòng sông ấy. Sớm nay, Nhĩ vừa ngồi để cho vợ bón từng thìa thức ăn vừa nghĩ: Anh cảm thấy hoa bằng lăng trong tiết lập thu đẹp hơn, “đậm sắc hơn”.
Sông Hồng “màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra”. Bãi bồi phù sa lâu đời ở bên kia sông Hồng dưới những tia nắng sớm đầu thu đang phô ra “một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non – những màu sắc thân thuộc quá như da thịt, hơi thở của đất màu mỡ”. Và bầu trời, vòm trời quê nhà “như cao hơn”.
Nhìn qua cửa sổ ngôi nhà mình, Nhĩ xúc động trước những cảnh đẹp bình dị của quê nhà. Tại sao trước đây, anh ít nhìn thấy, cảm thấy? Phải chăng vì cuộc sống bận rộn tất tả ngược xuôi? Hay tại bởi vô tình? Qua đoạn miêu tả thiên nhiên ở phần đầu truyện, Nguyễn Minh Châu muốn nhắc khẽ mọi người đừng vô tình mà phải biết gắn bó, trân trọng cảnh vật quê hương xứ sở vì những cái đó là máu thịt, là tâm hồn của mỗi chúng ta.
Phải biết phát hiện ra vẻ đẹp bình dị, thân thuộc của quê nhà để nâng niu, yêu quý. Bị ốm đau nằm liệt giường đã lâu ngày, được vợ con săn sóc, trong lòng anh nảy nở bao ý nghĩ, bao tình cảm đàm thắm, sâu nặng, thiết tha. Nghe Liên nói: “Anh cứ yên tâm. Vất vả, tốn kém đến bao nhiêu em với các con cũng chăm lo cho anh được”, thì Nhĩ “lân đầu tiên để ý thấy Liên đang mặc tấm áo vá”. Hình ảnh người vợ tần tảo, giàu đức hi sinh làm cho Nhĩ cảm động, thoáng ân hận về sự vô tình của mình: “Suốt đời anh chi làm em khổ tâm… mà em vẫn nín thinh “.
Chưa bao giờ mà Nhĩ nghe rõ thế, những tiếng bình dị thân thương: tiếng vợ đi lại dọn dẹp và dặn dò con…, Liên hãm nước thuốc và tiếng nước rót ra lẫn mùi thuốc bắc bay vào nhà, “tiếng bước chân rón rén quen thuộc” của người vợ hiền thảo trên “những bậu gỗ mòn lõm”. Đó là tiếng lòng, tiếng thân thương, không phải lúc nào Nhĩ cũng nghe được, Nhĩ cũng cảm được!
Tuấn là đứa con trai thứ hai của vợ chồng Nhĩ và Liên. Một năm nay vắng nhà. Tuấn đi học xa, tận một thành phố phía Nam và vừa mới trở về đêm qua. Bố ốm nặng, Tuấn về thăm bố, thăm mẹ và thăm nhà? Nằm trên giường bệnh ngắm con Nhĩ xúc động “thấy càng lớn thằng con anh càng có nhiều nét giống anh”.
Nhĩ sai con đi sang bên kia sông “qua đò đặt chân lên bờ bên kia, đi chơi loanh quanh., một lát rồi về”. Với Tuấn thì đó là “cái việc gì lạ thế” mà bố sai làm, khi cậu đang mải mê xem cuốn truyện dịch. Đứa con trai chưa hiểu được “cãi điều ham muốn cuối cùng” của đời bố, mà Nhĩ muốn nói ra. Nhĩ muốn đứa con trai thân thương thay mặt mình đi dạo bước qua sông, để ngắm nhìn những cảnh vật thân quen, bình dị mà hầu như suốt cuộc đời bố đã lãng quên.
Qua khung cửa sổ ngôi nhà, Nhĩ dõi theo hình bóng đứa con đội cái mũ cói vành rộng, mặc chiếc áo sơ mi màu trứng sáo, cắp cuốn sách bên nách “đang sà vào một đám người chơi phá cờ thế trên hè phố”. Cái say mê của con bây giờ cũng giống như cái say mê của bố ngày xưa: “Suốt đời Nhĩ cũng đã từng chơi phá cờ thế trên nhiều hè phố, thật là không dứt ra được”. Nhĩ trầm ngâm suy nghĩ, lo lắng vẩn vơ “Không khéo thằng con trai anh lại trễ mất một chuyến đò trong ngày”.
Những trò chơi phá cờ thế, những việc làm vô vị nhạt nhẽo sẽ làm tốn mất bao thời gian, bao tâm trí, bao sức lực… Những trò chơi ấy, viêc làm ấy sẽ làm cho tuổi trẻ của nhiều người “trễ mất chuyến đò trong ngày”, sẽ làm chậm bước, làm lỡ nhịp một thời trai trẻ. Bằng kinh nghiệm xương máu của mình, “Nhĩ nghĩ một cách buồn bã, con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình, và lại nó đã thấy có gì đáng hấp dẫn ở bên kia sông đâu?”.
Ý nghĩ ấy mang hàm nghĩa một triết lí nhân sinh sâu sắc về đường đời và mục tiêu cuộc sống. Người xưa có nói: “Thế lộ nan” (Lý Bạch), “người ta đi mãi mà thành đường” (Lỗ Tấn) v.v… Con đường trong tâm thức của Nhĩ là “vòng vèo”, là “chùng chình”, vì nhiều người bị lạc đường, lạc hướng, thiếu trí tuệ, không bền chí, hay nản lòng. Tuổi trẻ và thời gian bị lãng phí. Tâm hồn nông cạn, sống thiếu lí tưởng, không có mục tiêu tầm nhìn hạn hẹp, sao không khỏi vòng vèo, chùng chình, và sẽ không bao giờ tin thấy cái “hấp dẫn” ở phía trước trên đường đời.
Cuộc sống và cảnh vật ở quanh ta, ở quê ta rất đẹp rất đáng yêu, đó là “sự giàu có lẫn mọi vẻ đẹp”, thậm chí cả “những nét tiêu sơ”, nhưng phải trải nghiệm, phải sống hết mình mới có thể khám phá, mới có thể phát hiện, mới tìm thấy. Và còn phải có một tấm lòng gắn bó yêu thương.
Có người do tài trí, thời cơ, vận may mà thành đạt. Có người sớm phát hiện ra sự lạc hướng, lạc đường mà điều chỉnh, mà khắc phục. Có nhiều người, rất nhiều người đi suốt hành trình cuộc đời mới nhận ra cái vòng vèo, cái chùng chình, sự lạc đường, lạc hướng của mình, nhưng quỹ thời gian đã vung phí, đã gần đất xa trời…
Đời người đầy bi kịch, vì thế, một con người như Nhĩ “đã từng in gót chân khắp mọi chân trời”, mãi đến lúc nằm liệt trên giường bệnh, trong những “điều riêng mới khám phá” anh cảm thấy “như một niềm say mê pha lẫn với nỗi ân hận đau đớn” mà “lời lẽ không bao giờ giải thích hết”.
Cuộc đời là một ẩn số, đường đời là một bài toán khó, nên “không bao giờ giải thích hết”. Thế lộ nan, hành lộ nan là như vậy. Vì thế, phải có trí tuệ, có chí khí, giàu lòng kiên nhẫn, sống có lí tưởng đẹp, mới bớt được rủi ro, mới tránh được vòng vèo, chùng chình, thất bại.
Những cảm nhận, những suy nghĩ của Nhĩ về Liên thật sâu sắc, đầy ân tình ân nghĩa. Từ một cô gái chân quê “mặc áo nâu chít khăn mỏ quạ” rồi thành “một người đàn bà thị thành “.Thế nhưng “tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên vẹn những nét tần tảo và chịu đựng hi sinh từ bao đời xưa “. Nhĩ đã trải qua những ngày tháng “bôn tẩu, tìm kiếm “, nếm trải bao ngọt bùi, cay đắng, Nhĩ “đã tìm thấy được nơi nương tựa là gia đình”, là vợ con mình. Với Nhĩ, gia đình là bến đậu, bến tình thương, bến hạnh phúc.
Cảnh những đứa trẻ (Huệ, Vân, Tam, Hùng) xinh tươi, ngoan ngoãn, nghe Nhĩ gọi, chúng ríu rít chạy lên, xúm vào, nương nhẹ giúp anh xê dịch từ mép tấm nệm ra mép tấm phản, lấy gối đặt sau lưng Nhĩ, làm cho anh như trẻ lại “toét miệng cười với tất cả, tận hưởng sự thích thú được chăm sóc và chơi với”. Hạnh phúc đâu phải cái gì cao siêu, mà rất bình dị, rất nho nhỏ, có khi chỉ là một ánh mắt, một nụ cười trẻ thơ, một bàn tay nhỏ bé “chua lòm mùi nước dưa”,…
Hình ảnh ông cụ giáo Khuyến sáng nào đi qua cũng tạt vào thăm Nhĩ là một hình ảnh ân tình ân nghĩa nuôi dưỡng tâm hồn. Một câu hỏi thăm về sức khỏe, một lời an ủi, động viên ân cần: “Hôm nay ông Nhĩ có vẻ khỏe ra nhỉ?”. Còn gì cao quý hơn, ấm áp hơn, tình nghĩa hơn? Được sống trong tình yêu thương của đồng loại mới thật hạnh phúc. Và đó là sắc màu ý vị trong cuộc đời mỗi chúng ta, là “bến quê”của tâm hồn mỗi chúng ta.
Cụ Khuyến hốt hoảng khi phát hiện ra mặt mũi Nhĩ “đỏ rựng một cách khác thường”, hai mắt thì “long lanh chứa một mê say đầy đau khổ”, và mười đầu ngón tay Nhĩ “đang bấu chặt vào cái bậu cửa sổ, những ngón tay vừa bấu chặt vừa run lẩy bẩy”,… Đó là “chút sức lực cuối cùng còn sót lại… “của Nhĩ. Nhĩ sắp ra đi. Con đò chở khách trên sông Hồng cập bến, mang ý nghĩa biểu tượng, con đò sẽ đưa Nhi tới cõi hư không của một kiếp người…
Bến quê là một truyện ngắn thấm đẫm ý vị triết lí về con người và cuộc đời. Những năm cuối đời, Nguyễn Minh Châu đã trải qua nhiều tháng ngày đau ốm. Bến quê ít nhiều mang tính tự truyện và dự báo nên rất chân thật chân thành.
Bài học về tình yêu và lẽ sống được đặt ra một cách cảm động. Có gì hạnh phúc hơn khi được sống trong tình thương với gia đình, quê hương. Phải biết nâng niu, trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, thân thuộc của cuộc sống, của quê hương. Như thế mới thật sự hạnh phúc. Đó là tiếng lòng trang trải của Nguyễn Minh Châu.
Đọc nhiều hơn với 🔥 Cảm Nhận Của Em Về Bài Thơ Viếng Lăng Bác 🔥 16 Bài Cảm Nghĩ Hay
Phân Tích Nhân Vật Nhĩ Trong Truyện Ngắn Bến Quê – Mẫu 11
Tham khảo bài phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê dưới đây để phân tích sâu sắc hơn về hình tượng nhân vật này trong tác phẩm Bến quê.
Cuộc sống muôn màu muôn vẻ đã tạo nên trong con người khao khát được khám phá những gì mới mẻ, lạ lẫm. Bởi vậy, nhiều khi con người cứ dấn thân và mơ ước đến được một miền đất xa xôi nào đó mà quên đi những giá trị gần gũi, thân thương. Như một bài học nhẹ nhàng nhưng thấm thía về tình người, tình đời, Nguyễn Minh Châu đã xây dựng thành công nhân vật Nhĩ. Một con người của “mọi chân trời” nhưng tới cuối đời vẫn chưa đến được bãi bồi đối diện mình – nơi thuộc về quê hương, xứ sở.
Toàn bộ câu chuyện xoay quanh nhân vật Nhĩ trong những ngày cuối đời. Chuỗi nghịch lý bắt đầu chính trong những ngày ấy. Bị cột chặt trên giường bệnh, Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp lạ lùng của bãi bồi bên kia sông. Cảnh vật nơi ấy đẹp như thơ như hoa: Những bông bằng lăng cuối mùa thưa thớt nhưng đậm sắc, con sông Hồng màu đỏ nhạt, ánh nắng sớm, vùng phù sa lâu đời của bãi bồi bên kia sông… Những cảnh sắc vốn quen thuộc gần gũi nhưng dường như rất mới mẻ đối với anh.
Chính vào lúc nhận ra vẻ đẹp và sự giàu có của Bến quê cũng là lúc Nhĩ hiểu ra một cách đau xót, bởi một người “đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên Trái Đất” lại chưa từng đặt chân lên “cái bờ bên kia sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà mình”. Căn bệnh liệt gắn chặt Nhĩ vào giường bệnh. Mọi sinh hoạt của anh trông cả vào sự chăm sóc của vợ con. Sáng hôm ấy, bằng trực giác, anh nhận ra thời gian của mình chẳng còn bao lâu nữa, anh mới cảm nhận thấm thía về người vợ của mình.
Nhĩ để ý “thấy Liên mặc áo vá”, “những ngón tay gầy guộc âu yếm vuốt ve bên vai anh”, anh nói với vợ những lời xót xa, ân hận: “Suốt đời anh chỉ làm em khổ tâm”. Giờ đây Nhĩ mới thực sự thấu hiểu và biết ơn vợ sâu sắc bởi “tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên vẹn những nét tảo tần và chịu đựng hy sinh từ bao đời xưa và cũng chính nhờ điều đó, mà sau nhiều tháng ngày bôn tẩu tìm kiếm, Nhĩ đã tìm thấy được nơi nương tựa là gia đình trong những ngày này”.
Nhĩ – con người của một thời huy hoàng, cho đến khi không còn khả năng đi lại mới phát hiện ra vẻ đẹp của Bến quê cũng như sự tảo tần và đức hy sinh của vợ. Trước khi ốm anh chỉ biết đến những chân trời xa ngát với những công việc cao sang mà thờ ơ, vô tình với tất cả những gì gần gũi xung quanh, kể cả người vợ suốt một đời yêu thương và tận tụy. Sự thấu hiểu muộn màng trong những ngày cuối đời dù sao cũng đem lại cho anh sự bình yên, tin cậy sau cả một đời bôn tẩu, kiếm tìm.
Song nghịch lý của câu chuyện không chỉ có thế. Cũng trong buổi sáng hôm ấy, khi nhận ra vẻ đẹp qua ô cửa sổ, Nhĩ bừng dậy nỗi khát khao cháy lòng và vô vọng là một lần được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông. Khát khao đó mang ý nghĩa sâu sắc bởi đó chính là sự thức tỉnh về những giá trị bền vững, bình dị mà sâu xa của cuộc sống, những giá trị dễ bị ta vô tình, bỏ qua và quên lãng nhất là lúc còn trẻ khi những khát vọng xa vời vẫy gọi, cuốn người ta đi. Sự nhận thức này chỉ đến được với ta khi đã từng trải.
Với Nhĩ, đó là lúc cuối đời khi phải nằm liệt trên giường bệnh. Vì thế đó là sự thức tỉnh pha lẫn niềm ân hận xót xa: “Họa chăng chỉ có anh đã từng trải, đã từng in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ mới nhìn thấy hết mọi sự giàu có lẫn vẻ đẹp của bãi bồi sông Hồng ngay bờ bên kia cả trong những nét tiêu sơ và cái điều riêng anh khám phá thấy giống như một niềm say mê pha lẫn nỗi ân hận đau đớn”. Với anh, bây giờ đó thực sự là miền đất xa lắc vì Nhĩ “lực bất tòng tâm”.
Không thể tự làm điều mình khao khát, Nhĩ nhờ con trai thay mình sang sông, đặt chân lên bãi phù sa màu mỡ. Oái oăm thay, đứa con không hiểu ước muốn của cha, đã đi một cách miễn cưỡng và bị cuốn vào trò chơi phá cờ thế trên hè phố. Cậu con trai có thể lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày. Từ đó Nhĩ nghiệm ra một qui luật khá phổ biến của đời người “Con người ta trên đường đời thật khó tránh được những điều vòng vèo hoặc chùng chình”. Anh không trách con vì “nó đã thấy gì hấp dẫn bên kia sông đâu”.
Ở cuối truyện, khi Nhĩ tưởng tượng chính mình như một nhà thám hiểm đang chậm rãi đặt từng bước chân lên mặt đất dấp dính phù sa. Nhĩ xúc động mạnh, chân dung anh khác thường “mặt mũi đỏ rựng, hai mắt long lanh chứa một nỗi say mê đầy đau khổ”. Khi con đò sắp chạm vào bờ đất bên này, Nhĩ thu hết tàn lực, đu người lên cửa sổ, giơ cánh tay gầy guộc “khoát khoát y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó”.
Phải chăng anh đang nôn nóng thúc giục con trai hãy mau hơn kẻo lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày? Và dường như nó còn có ý nghĩa khái quát hơn: Muốn thức tỉnh mọi người vượt lên những cái vòng vèo hoặc chùng chình trên đường đời để hướng tới những giá trị đích thực vốn rất gần gũi bình dị mà bền vững!
Bằng cách tạo dựng chuỗi nghịch lý để nhân vật tự nhận thức, suy ngẫm và cách xây dựng nhiều hình ảnh, chi tiết mang ý nghĩa biểu tượng tác giả đã tạo nên ý nghĩa sâu xa cho tác phẩm. Ngòi bút miêu tả thiên nhiên đẹp, tinh tế, giọng văn thầm trầm ẩn chứa những chiêm nghiệm, suy ngẫm của tác giả đã góp phần không nhỏ tạo nên những ấn tượng riêng cho tác phẩm.
Những dòng cuối cùng của Bến quê khép lại nhưng dư âm từ những trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về cuộc đời và con người dường như vẫn còn lan tỏa đâu đây, thức tỉnh trong ta sự trân trọng vẻ đẹp về những gì bình dị, gần gũi của gia đình, quê hương, xứ sở.
Tác giả tạo ra hoàn cảnh đối nghịch: nhân vật Nhĩ là người từng trải từng đi khắp thế giới nhưng cuối đời lại bị bó buộc nơi giường bệnh trong khoảng thời gian đó, anh đã nhìn ngắm được những vẻ đẹp mà không nơi nào khác trên thế gian mà anh cảm thấy được.
Đó chính là quê hương anh với những bông hoa bằng lăng tím nhợt nhạt, những bãi bồi phù sa, những con người thôn quê chân chất thật thà giàu lòng nhân ái, gia đình thân yêu với người vợ sớm hôm tần tảo vì chồng, đứa con trai ngoan hiền hiếu thảo, những cô cậu bé ngây thơ tốt bụng, và đặc biệt là cái bến quê quá đỗi thân thuộc mà anh chưa bao giờ đặt chân đến trong cuộc sống đừng nên vì những thứ vật chất xa vời mà bỏ quên những giá trị tinh thần hết sức giản dị nhưng ẩn chứa những ý nghĩa vô cùng lớn lao.
Đó chính là lời khuyên chân thành tác giả muốn nhắn nhủ với các độc giả. Nhân vật Nhĩ có một hoàn cảnh thật đặc biệt. Lúc còn trẻ anh đã đi khắp nơi trên thế giới nhưng cuối đời lại bị cột chặt trên giường bệnh bởi một căn bệnh hiểm nghèo, đến nhích người về phía cửa sổ cũng phải có người đỡ. Và trong cái hoàn cảnh éo le ấy, anh chợt nhận ra vẻ đẹp bình dị của Bến quê, nhận ra cái quý nhất trong cuộc đời mình chính là gia đình.
Nổi bật ở nhân vật Nhĩ là tình yêu gia đình. Anh rất yêu vợ. Chẳng phải vì thế mà anh đã nghĩ: “Tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên vẹn những nét tần tảo và hy sinh từ bao đời xưa” và Nhĩ cũng rất yêu quí con. Anh muốn nhờ Tuấn sang bãi bồi bên kia sông không chỉ vì đó là ước mơ mà anh không thực hiện được mà còn vì anh không muốn Tuấn giống như mình: bỏ qua cái đẹp bình dị của quê hương để chạy theo cái hào nhoáng nhất thời để rồi đến khi hối hận cũng không kịp.
Nhĩ không muốn sau này con anh phải chịu cái ân hận đau đớn mà anh đang chịu. Nhưng cao hơn tình yêu gia đình chính là tình yêu quê hương xứ sở, cái Bến quê bình dị. Anh từng đi tới bất cứ nơi xó xỉnh nào trên Trái Đất nhưng lại chưa một lần đặt chân lên bãi bồi bên kia sông. Điều đó dày vò Nhĩ không thôi. Anh cảm thấy có lỗi với cái mảnh đất đã nuôi anh khôn lớn. Đó chẳng phải là tình yêu anh dành cho quê hương mình sao?
Và cũng chính cái tình cảm ấy đã thôi thúc Nhĩ đặt chân lên cái bãi bồi thân thương ấy đến nỗi trở thành một khao khát, cái khao khát mà anh đã tin cậy nhờ Tuấn thực hiện giúp nhưng anh chàng lại sa vào đám chơi cờ thế. Cái tình yêu, cái khao khát ấy như được đẩy lên cao nhất ở chi tiết cuối cùng: “Anh đang cố thu nhặt hết mọi chút sức lực cuối cùng còn sót lại để đu mình nhô người ra ngoài, giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát khoát y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó”.
Bến quê là một nốt lặng trầm tư về việc nhận ra giá trị đích thực của những thứ tưởng chừng đơn giản xung quanh ta. Đó là bài học mà nhà văn họ Nguyễn đã dùi mài suốt bao nhiêu năm sống thăng trầm của mình. Hãy biết trân trọng những gì gần gũi nhất nơi quê hương, xóm làng. Vì có nó cuộc đời mỗi người mới có ý nghĩa thực sự.
Cùng với phân tích truyện ngắn Bến quê, chia sẻ 🌼 Phân Tích Bài Thơ Mùa Xuân Nho Nhỏ 🌼 5 Bài Văn Hay Nhất
Phân Tích Nhân Vật Nhĩ Trong Truyện Bến Quê Ngắn Hay – Mẫu 12
Tham khảo bài văn phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện Bến quê ngắn hay dưới đây sẽ mang đến cho các em học sinh những gợi ý làm bài phong phú hơn.
Nhắc đến nhà văn Nguyễn Minh Châu (1930-1989) là nhắc đến một nhà văn có nhiều tìm tòi, đổi mới về tư tưởng và nghệ thuật trong văn học Việt Nam hiện đại. Ông luôn “khao khát đi tìm hạt ngọc ẩn sâu trong tâm hồn con người” để từ đó đề cao các giá trị nhân văn trong cuộc sống.
Truyện ngắn Bến quê của ông được viết và in vào năm 1985, đã thể hiện những chiêm nghiệm của nhà văn về cuộc sống con người và những giá trị đích thực quý giá nhất. Trong tác phẩm, nhân vật Nhĩ được ông đặt trong một hoàn cảnh thật nghịch lý, ngặt nghèo, từ đó Nguyễn Minh Châu để nhân vật bộc lộ những cảm nhận và suy nghĩ sâu sắc về gia đình, về cuộc đời và về quê hương.
Nhĩ vốn là người từng được đi đây đi đó khắp nơi trên trái đất “đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào”.Anh từng được ngắm nhìn nhiều vẻ đẹp mới lạ và lôi cuốn. Nếu nhận xét theo lẽ thường, ta thấy anh được coi như một người thành đạt, làm được nhiều việc lớn lao, và rất đáng khâm phục.
Thế rồi khi anh mắc phải chứng bệnh nan y đến nỗi phải nằm liệt giường, mọi sinh hoạt đều phải nhờ vào sự chăm sóc của vợ con, và cả những đứa trẻ hàng xóm tốt bụng. Nhĩ phải “thu hết tàn lực lết dần, lết dần trên chiếc phản gỗ. Nhấc mình ra được bên ngoài phiến nệm nằm, anh tưởng mình vừa bay được nửa vòng trái đất”. Đây quả thật là một tình huống ngặt nghèo mà nhà văn đã đặt nhân vật vào.Đó cũng là để nhân vật có dịp nhìn lại đoạn đời mình đã đi qua, và suy ngẫm về những điều được mất.
Trong văn học, có không ít nhà văn đặt nhân vật của mình vào trong hoàn cảnh hiểm nghèo, giáp ranh giữa sự sống cái chết, thường là để làm toát lên tình yêu cuộc sống và sự vươn lên với khát vọng cháy bỏng để vượt qua nghịch cảnh.
Nhà văn O Hen-ri với truyện “Chiếc lá cuối cùng”, hay nhà văn Giắc Lân-đơn với “Tình yêu cuộc sống” đều khai thác tình huống truyện theo hướng này. Nhưng với Nhĩ, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã chọn cách phát triển câu chuyện hoàn toàn khác: Nhĩ đối mặt với cái chết là để nhận ra những điều chiêm nghiệm về cuộc sống, mà con người khó nhận ra nếu chưa từng trải.
Khi tác giả miêu tả tâm trạng Nhĩ trong những ngày nằm trên giường bệnh, ta thấy anh vốn có một năng lực quan sát tinh tế và một tâm hồn nhạy cảm. Đầu tiên, Nguyễn Minh Châu thể hiện những cảm nhận mới mẻ về thiên nhiên lúc lập thu của Nhĩ. Cảnh tượng thiên nhiên mà Nhĩ ngắm nhìn không phải là xa lạ gì với anh. Bởi đó là cảnh tượng ngay trước ngôi nhà nhỏ bên sông của anh.Có lẽ anh đã nhiều lần nhìn thấy những cảnh tượng này, nhưng khi ấy, anh lại hững hờ mà không phát hiện ra vẻ đẹp của chúng.
Khi đau ốm, Nhĩ chẳng thể bị chi phối bởi những phù hoa của cuộc sống, hay những hào quang của thành đạt, thì cuộc đời lại cho anh cơ hội để cảm nhận phong cảnh: “Vòm trời như cao hơn. Những tia nắng sớm đang từ từ di chuyển từ mặt nước lên những khoảng bờ bãi bên kia sông, nơi một vùng phù sa lâu đời của sông Hồng đang phô ra trước khuôn cửa sổ gian gác nhà Nhĩ những màu sắc thân thuộc quá như da thịt…”.
Ngòi bút tả cảnh của Nguyễn Minh Châu được thể hiện qua cái nhìn của Nhĩ trong khoảnh khắc này sao mà da diết quá, nó chan chứa một niềm yêu mến thiết tha với những điều bình dị quanh anh. Thị giác của Nhĩ cảm nhận những sắc màu tuyệt đẹp của thiên nhiên quê hương, anh thấy “Hoa bằng lăng cuối mùa trở nên đậm sắc hơn” và “sông Hồng một màu đỏ nhạt”. Sắc tím, sắc đỏ ấy khiến cho bức tranh phong cảnh quanh nhân vật Nhĩ trở nên sinh động, đẹp thi vị, dù nó vô cùng bình dị trong cuộc sống.
Phải chăng qua tâm sự và xúc cảm của Nhĩ, nhà văn muốn nói với người đọc rằng: những gì giản dị nhất, đôi khi lại là những điều thiêng liêng, quý giá, là những vẻ đẹp không đâu sánh được. Nơi chốn quê hương hóa ra lại là nơi chốn đẹp hơn tất cả mọi nơi khác mà anh từng đặt chân đến. Ta phát hiện ra niềm yêu quê hương da diết trong cõi lòng của Nhĩ, người đàn ông từng trải, và đang đi đến những ngày cuối cùng của cuộc đời.
Bên cạnh việc Nhĩ khám phá ra vẻ đẹp quê hương, nhân vật này còn được tác giả đặt trong những nhận thức về gia đình, đặc biệt là về người vợ thân thương của anh. Có thể nói, Nguyễn Minh Châu để cho Nhĩ cảm nhận về Liên, vợ anh một cách hết sức giản dị. Những tình cảm đẹp nhất của anh đối với vợ được kể bằng một giọng văn chậm rãi, buồn buồn. Nó thể hiện ở cử chỉ của Liên “Chị đưa những ngón tay gầy guộc âu yếm vuốt ve chồng, rồi an ủi: – Anh cứ yên tâm. Vất vả, tốn kém đến bao nhiêu em với các con cũng chăm lo cho anh được”.
Nó cũng thể hiện ở việc anh phát hiện ra vợ mặc chiếc áo vá vai, niềm thương cảm có phần ân hận dâng trào trong lòng Nhĩ. Người đọc cảm nhận được rằng, Nhĩ cũng là người đàn ông giàu yêu thương, có tình có nghĩa, nhưng có lẽ, anh cũng đã từng hững hờ mà không nhận ra sự thầm lặng hi sinh của vợ trong những ngày anh còn “đi khắp đó đây”.
Đó phải chăng là sự chùng chình, vòng vèo trong cuộc sống của con người, họ phải đi một vòng rất dài để chạm đến những giá trị đích thực của đời sống, để rồi, khi nằm liệt vì bệnh tật, Nhĩ xót xa nghĩ rằng: “Nhĩ thấy thương Liên. Cả đời chị đã vì anh mà khổ. Anh thương chị lắm nhưng chẳng biết nói sao”.Điều an ủi nhất cho Nhĩ và cho người đọc, đó là trong những ngày tháng cuối đời, anh tìm thấy nơi nương tựa ở mái ấm gia đình, nơi mà vợ con anh ân cần săn sóc cho anh từng miếng ăn, giấc ngủ.
Đó cũng là nơi những đứa bé hàng xóm đáng yêu luôn sẵn sàng giúp đỡ anh khi anh cần: “cả bọn cùng giúp Nhĩ nằm ra ngoài tấm nệm. Chúng giúp anh đặt một bàn tay lên bậu cửa sổ và chèn một đống gối sau lưng. Anh thấy hạnh phúc và càng yêu hơn lũ trẻ”.Có lẽ đối với Nhĩ, những ân tình đó khiến cho anh thấm thía hơn về giá trị của gia đình, của mảnh đất quê hương. Anh nhận thức được những tình cảm thiêng liêng mà mình có được ở nơi này. Cũng như anh cảm nhận sâu sắc về vẻ đẹp của cái bãi bồi bên kia sông quê anh…
Nhờ đâu, Nhĩ có thể nhận thức sâu xa những điều đó? Ngòi bút miêu tả tâm lý tài hoa của Nguyễn Minh Châu đã lý giải thật sâu sắc.Bởi Nhĩ có một cảm nhận tinh tế, nhạy cảm của người sắp từ giã cõi đời. Anh đã thấm thía sự quý báu của những gì quen thuộc, gần gũi mà thiêng liêng ngay trước mặt mình, mà có thể trước đây, Nhĩ đã vô tình hờ hững, không để ý. Và khi ngộ ra điền này, thì điều ham muốn cuối cùng của anh là được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông.
Tại sao Nhĩ lại có khát khao đó? Điều này có ý nghĩa gì? Phải chăng nó chính là sự thể hiện những suy ngẫm về đời người, về cuộc sống. Ta có thể thấy ước muốn đó chính là sự thức tỉnh về những giá trị bền vững, bình thường mà sâu xa của cuộc sống, những giá trị thường bị người ta lãng quên, nhất là khi người ta còn trẻ tuổi.
Sự thức tỉnh này chỉ đến với con người có sự từng trải. Mà với Nhĩ thi đó là lúc anh nằm trên giường bệnh, sống những ngày cuối đời, nên sự thức tỉnh của anh có xen vào một niềm ân hận và xót xa, bởi anh khó mà nắm bắt được những điều đã trôi qua, cũng như việc anh khao khát nhưng không bao giờ đặt chân lên bãi bồi bên kia sông được nữa.
Nhà văn để cho Nhĩ trao cái khát khao ấy cho đứa con trai của anh thay cha mà thực hiện: “Bây giờ con sang bên kia sông hộ bố”, người con trai miễn cưỡng nhận lời vì không hiểu rõ ước muốn của cha mình, nhưng rồi cậu lại sa vào trò chơi phá cờ thế, để lỡ mất chuyến đò qua bên kia sông. Nhĩ khó mà trách con trai anh, vì bản thân anh cũng từng bị lôi cuốn bởi trò chơi ấy, những điều mà con anh đang làm, anh cũng từng trải qua.
Nhìn thấy việc ấy, Nhĩ nhận ra rằng: “con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái vòng vèo quanh co”, để rồi người ta có thể để vụt mất những điều ý nghĩa và đẹp đẽ,mà có thể không lấy lại được. Mà cuộc sống và số phận con người chứa đầy những nghịch lý ngẫu nhiên, vượt ra ngoài những dự định và ước muốn, để lại những nuối tiếc cho chúng ta.
Những ý nghĩa triết lý của câu chuyện thật cảm động và sâu sắc, nhưng không phải ai cũng hiểu hết được.Sự vòng vèo, chùng chình của mỗi một con người dường như là tất yếu, để rồi họ có thể bỏ lỡ những điều quý giá của mình, của cuộc sống. Khi cảm thấy được giá trị của cuộc đời, Nhĩ lại đang trải qua những phút giây ngắn ngủi còn lại của anh. Nên anh khẩn thiết muốn truyền đạt trải nghiệm của mình cho con trai, cho tất cả những người còn có cơ hội để sống và nắm bắt chân lý.
Khi nhìn thấy người con trai bỏ lỡ chuyến đò, “anh cố thu nhặt hết chút sức lực cuối cùng để đu mình nhô người ra ngoài,giơ một cánh tay làm ra vẻ ra hiệu cho một người nào ngoài đó”. Cái ra hiệu đó muốn nói nên rằng: Hãy trân trọng những gì thân thương bên ta, hãy biết rằng quê hương là đẹp nhất, và gia đình là nơi thân thương nhất của mỗi chúng ta, hãy trân trọng và vun đắp khi còn có thể…
Có thể nói Nguyễn Minh Châu đã bộc lộ một ngòi bút miêu tả tâm lý cực kỳ tinh tế khi thể hiện những nội dung trên đây. Đời sống nội tâm của nhân vật Nhĩ và diễn biến tâm trạng anh bộc lộ ra khá sâu sắc. Tác giả còn chọn lọc nhiều chi tiết hay, mang ý nghĩa biểu tượng như hình ảnh bãi bồi, hình ảnh những bông hoa bằng lăng, hay là tiếng những tảng đá đổ ụp vào trong giấc ngủ của Nhĩ… Từ đó, Bến quê xứng đáng trở thành thiên truyện ngắn xuất sắc của văn học hiện đại Việt Nam, đem lại rất nhiều ý nghĩa triết lý nhân văn về con người và cuộc đời.
Đọc xong truyện ngắn Bến quê, và nghĩ về nhân vật Nhĩ, người đọc không khỏi bâng khuâng, xót xa trước những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc về con người và về cuộc đời của anh. Truyện đã thức tỉnh chúng ta rằng phải biết trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình thường mà quý giá của gia đình, của quê hương.Bởi vì con người dù có đi khắp năm châu bốn bể, quê hương và gia đình vẫn là nơi nương tựa vững chắc nhất, là nơi giúp chúng ta hiểu rõ và hiểu sâu tình thương yêu, đức hi sinh, sự ấm áp của nơi chôn nhau cắt rốn.
Mời bạn khám phá thêm 💕 Cảm Nhận Của Em Về Bài Thơ Mùa Xuân Nho Nhỏ 💕 12 Bài Hay
Phân Tích Nhân Vật Nhĩ Trong Bến Quê Đơn Giản – Mẫu 13
Để dễ dàng hoàn thành bài viết phân tích tác phẩm Bến quê. Đón đọc bài văn mẫu phân tích nhân vật Nhĩ trong Bến quê đơn giản dưới đây với những ý văn ngắn gọn và luận điểm cơ bản.
Nhĩ thuộc kiểu nhân vật tư tưởng trong tác phẩm có tính chất luận đề nhưng nhân vật vẫn hiện ra một cách sống động vì nhà văn đã tạo ra được một tình huống truyện tự nhiên, éo le qua đó phân tích tiến trình tâm lý nhận thức.
Nguyễn Minh Châu không nói nhiều về quá khứ của Nhĩ nhưng người đọc vẫn có thể hình dung Nhĩ là người thành đạt trong công việc, anh được đi nhiều nơi, được mở mang tầm mắt. Tuy nhiên trong hiện tại này anh lại rơi vào hoàn cảnh trớ trêu: Căn bệnh quái ác đã buộc anh phải nằm liệt giường, mọi sinh hoạt đều phải trông cậy vào vợ con.
Được sống chậm lại, Nhĩ có thời gian để quan sát nhìn ngắm xung quanh. Anh bỗng nhận ra rằng ở cái Bến quê này có bao nhiêu điều đẹp đẽ quý giá mà bao nhiêu năm qua anh đã vô tình không nhận ra. Đầu tiên là những sắc hoa bằng lăng màu tím thẫm, rồi bầu trời, mặt sông… Tất cả đem đến cho anh một cảm giác bình yên.
Đặc biệt lần đầu tiên Nhĩ nhận ra vợ mình mặc áo vá. Một người vợ hiền thảo, chăm chút cho anh không một lời ca than. Những đứa trẻ hàng xóm vô tư giúp Nhĩ “đi nửa vòng trái đất”, lời trò chuyện của ông giáo Khuyến…Tất cả những điều tưởng như rất nhỏ bé, bình thường ấy đã làm cho Nhĩ xúc động. Anh như bừng tỉnh ra giữa một cơn mê dài. Lâu nay anh sống như một khách lạ ngay giữa gia đình và quê hương.
Hình ảnh những bông hoa bằng lăng cuối mùa màu sắc như đậm hơn, tiếng những tảng đất lở ở bờ sông khi con lũ đầu nguồn đổ về gợi cho Nhĩ linh cảm về sự sống mong manh, ngắn ngủi của mình.
Nhĩ đã muốn từ đó mà sửa chữa sai lầm. Anh muốn biết nhiều hơn về những khoảng không gian của quê hương mà nay bước chân anh không thể đặt tới. Nhĩ đã tìm ra được một giải pháp là nhờ cậu con trai. Khi nghe thấy lời đề nghị của bố, Tuấn tỏ ra ngạc nhiên. Nó không thể hiểu ra ý định sâu xa của người cha. Nhĩ không chỉ muốn nó giúp anh mà còn muốn tự nó sớm tránh khỏi những sai lầm mà anh mắc phải dẫn đến những ân hận tiếc nuối lâu nay.
Bi kịch của Nhĩ đã bị đẩy lên cao theo mỗi bước chân của cậu con trai. Tuấn không chỉ giống Nhĩ về ngoại hình, và thật đáng buồn cậu con trai ấy lại giống anh cả về những sai lầm. Nó đã quên mất lời cha dặn vì có một thứ quyến rũ hơn: đó là phá cờ thế. Rất có thể nó đã không về kịp chuyến đò ngang duy nhất trong ngày.
Hình như Nhĩ dự cảm được điều ấy, anh rút ra một triết lý vừa là cảm thông, vừa chứa đựng nỗi xót xa, chua chát: Con người ta trên đường đời khó tránh khỏi những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình, khó tránh khỏi những sai lầm. Để nhận ra và sửa chữa nó, người ta phải mất một quãng thời gian dài và phải trả những cái giá rất đắt.
Ở cuối câu chuyện, ta bắt gặp một cảnh tượng thật đáng thương và đáng suy ngẫm. Mặt Nhĩ đỏ rựng lên, anh thu tất cả sức lực giơ bàn tay lên khoát khoát như ra hiệu cho một ai đó, như đang khẩn thiết ra hiệu cho một ai. Người ấy có thể là con trai anh nhưng người đọc cũng có thể hiểu rằng đây chính là cái khoát tay giục giã của chính Nguyễn Minh Châu dành cho chúng ta: hãy biết tìm về với những giá trị đích thực của cuộc đời.
Xây dựng nhân vật Nhĩ, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện ngòi bút nghệ thuật đặc sắc của mình và một tình huống đầy nghịch lý, đi sâu vào khám phá đời sống nội tâm, lựa chọn được những chi tiết giàu ý nghĩa biểu tượng, trần thuật bằng giọng văn vừa mang màu sắc trữ tình, vừa giàu tính triết lý.
Qua nhân vật này Nguyễn Minh Châu gửi đến chúng ta thông điệp giàu giá trị nhân văn: hãy biết trân trọng và tìm ra ý nghĩa cuộc sống từ những điều bình dị nhất xung quanh mình, khi ấy gia đình và quê hương sẽ là cái “bến” bình yên với mỗi chúng ta trong hành trình làm người của mình.
Ngoài phân tích truyện ngắn Bến quê, giới thiệu 🍃 Phân Tích Bài Thơ Ánh Trăng Của Nguyễn Duy 🍃 Những Bài Văn Hay Nhất
Phân Tích Nghệ Thuật Miêu Tả Nhân Vật Nhĩ – Mẫu 14
Trong các đề tài phân tích tác phẩm Bến quê, bài văn mẫu phân tích nghệ thuật miêu tả nhân vật Nhĩ dưới đây sẽ là tư liệu hay để các em học sinh cùng tham khảo.
Nếu như trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, Nguyễn Minh Châu được biết đến qua tác phẩm “Mảnh trăng cuối rừng” với văn phong lãng mạn và đậm chất trữ tình thì sau cuộc chiến, trở về với cuộc sống thường nhật, ông vẫn không ngừng tìm tòi lặng lẽ và đem đến những khám phá mới mẻ, sâu sắc mang tính triết luận về cuộc sống con người.
Điều này đã được thể hiện rõ thông qua tác phẩm “Bến quê”. Trong tác phẩm, tác giả đã xây dựng thành công hình tượng nhân vật Nhĩ đã để gửi gắm những suy ngẫm mang tính trải nghiệm về con người, về quê hương.
Mở đầu thiên truyện ngắn, nhân vật Nhĩ hiện lên trong hoàn cảnh đáng thương khi chống chọi với bệnh tật. Là một con người từng trải, đã từng đi nhiều nơi, “Suốt đời Nhĩ đã từng đi sót một xó xỉnh nào trên trái đất”, nhưng hiện tại, anh lại bị căn bệnh liệt toàn thân quái ác hành hạ và giam cầm nơi giường bệnh.
Việc di chuyển trên chiếc giường chật hẹp đối với anh giờ đây hệt như bay nửa vòng trái đất và mọi sinh hoạt đều nhờ vào vợ. Điều này khiến cho nhân vật cảm thấy mình giống như đứa trẻ được chăm sóc bởi bàn tay người mẹ: “Nhĩ thấy hoàn cảnh của mình thật buồn cười, y như một đứa bé mới đẻ đang toe toét cười với tất cả, tận hưởng sự chăm sóc và chơi với”.
Như vậy, ngay từ đầu tác phẩm, nhân vật đã được đặt trong hoàn cảnh chứa đầy sự nghịch lí, nhưng đây cũng chính là bối cảnh để tác giả xây dựng thành công hình tượng nhân vật với những suy tư, chiêm nghiệm sâu sắc.
Qua khung cửa sổ của buồng bệnh, Nhĩ đã nhận ra vẻ đẹp của thiên nhiên “Cả một vùng phù sa lâu đời của bãi bồi bên kia sông Hồng, lúc này đang phô ra trước khuôn cửa sổ của gian gác nhà Nhĩ một thứ màu vàng thau xen lẫn với vàng non – những sắc màu quen thuộc quá như da thịt, hơi thở của đất màu mỡ”. Qua đôi mắt, tâm trạng mang chiều sâu nội tâm của nhân vật Nhĩ, cảnh sắc thiên nhiên trong buổi sáng đầu thu hiện lên như một bức tranh có hồn với những nét vẽ tinh tế, tài hoa.
Vòm trời mùa thu như xanh cao vời vợi hơn với những bông hoa bằng lăng đậm sắc cuối mùa và sắc đỏ nhạt của sông Hồng: “Ngoài cửa sổ bấy giờ những bông hoa bằng lăng đã thưa thớt – cái giống hoa ngay khi mới nở, màu sắc đã nhợt nhạt. Nắng soi lên dòng sông uốn lượn mềm mại, đỏ nhàn nhạt màu nước phù sa, soi lên cái chiều rộng, chiều sâu của bãi bồi ngay trước khung cửa sổ”. Dù đã từng đặt chân đến nhiều nơi nhưng đây là lần đầu tiên Nhĩ cảm nhận được vẻ đẹp thân thuộc, gần gũi của quê hương.
Những năm tháng cuối đời nằm trên giường bệnh còn là lúc Nhĩ nhận ra nét đẹp ẩn sâu trong tâm hồn của Liên. Khi thấy Liên mặc tấm áo vá, trong lòng anh xuất hiện nỗi buồn xen lẫn sự xót xa. Lần đầu tiên Nhĩ thấu cảm sự vất vả cùng những hi sinh thầm lặng của người vợ: “Suốt đời anh chỉ làm em khổ tâm… mà em vẫn nín thinh”.
Quãng ngắt mà anh bỏ lửng trong câu nói là biết bao khó khăn, vất vả mà Liên chịu đựng, gánh vác trên đôi vai bé nhỏ. Anh cũng nhận ra những phẩm chất tốt đẹp vẫn vẹn nguyên của người vợ thảo hiền: “Cũng như bãi bồi đang nằm phơi mình bên kia, tâm hồn Liên vẫn giữ vẹn nguyên những nét tần tảo và chịu đựng hi sinh từ bao đời xưa”, để rồi anh nhận thức được giá trị của tình cảm gia đình – chỗ dựa vững chắc và đầm ấm nhất của mỗi một con người.
Khi nhận ra vẻ đẹp của thiên nhiên cũng như những phẩm chất cao đẹp của vợ, trong lòng Nhĩ bỗng xuất hiện những cảm xúc và suy ngẫm về khát vọng bình dị cuối đời. Anh chợt thức tỉnh, xót xa khi mình chưa từng đặt chân lên mảnh đất của bãi bồi bên sông và khao khát đến đó để chiêm ngưỡng, tận hưởng vẻ đẹp bình dị, thân quen.
Đến cuối cùng, một con người từng ngao du nhiều mảnh đất xa lạ như Nhĩ lại gửi gắm mong ước đặt chân lên vùng đất ngay trước khung cửa sổ cho Tuấn- con trai của anh. Nhĩ háo hức chờ đợi giây phút con trai anh chậm rãi khoan thai bước đi trên cái bãi bồi như một nhà thám hiểm.
Nhưng đáng buồn thay, Tuấn vẫn chưa đủ từng trải để hiểu được khao khát mãnh liệt của Nhĩ, để rồi dễ dàng chú ý và bị thu hút bởi đám người chơi phá cờ thế trên hè phố như một điều tất yếu: “người ta khó tránh khỏi những điều vòng vèo và chùng chình”.
Khi nỗi niềm mong ước cuối đời không thực hiện được, anh đã cố gắng để thúc giục anh con trai thoát khỏi những “vòng vèo”, “chùng chình” của cuộc đời: “Anh đang cố thu hết mọi chút sức lực cuối cùng còn sót lại bấu chặt vào cái cửa sổ, những ngón tay vừa bấu chặt vừa run lẩy bẩy” để “giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát khoát y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó”.
Đó còn là hành động gửi gắm lời nhắn nhủ về sự thức tỉnh đối với những giá trị đích thực của cuộc sống. Như vậy, qua dòng diễn biến nội tâm của nhân vật, chúng ta có thể khẳng định Nhĩ là nhân vật tư tưởng, thể hiện rõ những suy ngẫm mang tính triết lí về con người, về cuộc đời mà nhà văn Nguyễn Minh Châu muốn truyền tải và gửi tới độc giả.
Qua hình tượng nhân vật Nhĩ, chúng ta có thể thấy được dòng suy ngẫm cũng như những trải nghiệm về cuộc đời. Những chiêm nghiệm, triết lí đã được chuyển hóa vào dòng nội tâm nhân vật, tạo nên khoảng lặng sâu lắng về ý nghĩa của cuộc sống nhân sinh.
Tiếp tục tham khảo 🌹 Cảm Nhận Bài Thơ Ánh Trăng 🌹 10 Bài Văn Mẫu Hay