Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ [21+ Mẫu Soạn Bài Ngắn]

Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ ❤️️ 21+ Mẫu Soạn Bài ✅ Bài Thơ Hay Và Ý Nghĩa Được Giảng Dạy Trong Chương Trình Giáo Dục Cấp I và Cấp II.

Khúc Hát Ru Những Em Bé Trên Lưng Mẹ Của Tác Giả Nào

Giải đáp thắc mắc của bạn đọc với câu hỏi Khúc Hát Ru Những Em Bé Trên Lưng Mẹ Của Tác Giả Nào?

Trong thơ ca Việt Nam hiện đại, có nhiều bài viết về chủ đề quê hương, đất nước. Lòng yêu nước thể hiện ở mỗi bài mỗi khác, tuỳ theo cảm hứng của tác giả, song mỗi bài là một nốt nhạc trong bản giao hưởng ngợi ca Tổ quốc và nhân dân anh hùng.

Bài thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Trên Lưng MẹKhúc Hát Ru Những Em Bé Trên Lưng Mẹ được tác giả Nguyễn Khoa Điềm sáng tác khi tác giả đang công tác ở chiến khu miền tây Thừa Thiên.

Nguyễn Khoa Điềm là một nhà thơ chiến sĩ trưởng thành trong chiến khu tây Thừa Thiên gian khổ và ác liệt thời chống Mĩ. Trong những ngày mưa bom bão đạn ấy, bài thơ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ đã ra đời.

❤️️ Ngoài Bài Thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ, mời bạn tiếp tục đón đọc 👉 Thơ Cuộc Đời Bất Công Hay 

Lời Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ

Lời Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ dầy đủ để bạn đọc thưởng thức trọng vẹn tác phẩm đặc sắc và ý nghĩa này.

Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Tác giả: Nguyễn Khoa Điềm

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ.
Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội,
Nhịp chày nghiêng, giấc ngủ em nghiêng.
Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi,
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối,
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:

– Ngủ ngoan a kay ơi, ngủ ngoan a kay hỡi,
Mẹ thương a kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần,
Mai sau con lớn vung chày lún sân…

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ.
Mẹ đang trỉa bắp trên núi Ka–lưi
Lưng núi thì to, mà lưng mẹ nhỏ,
Em ngủ ngoan em, đừng làm mẹ mỏi.
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi,
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng.

– Ngủ ngoan a kay ơi, ngủ ngoan a kay hỡi,
Mẹ thương a kay, mẹ thương làng đói.
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka–lưi…

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ.
Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng.
Thằng Mỹ đuổi ta phải rời con suối
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông,
Mẹ địu em đi để dành trận cuối.
Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường,
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn.

– Ngủ ngoan a kay ơi, ngủ ngoan a kay hỡi,
Mẹ thương a kay, mẹ thương đất nước.
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ,
Mai sau con lớn làm người Tự Do…

Tiếp theo Bài Thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ, mời bạn đọc nhiều hơn với trọn bộ 🔥 Thơ Lớp 7 Hay Nhất 🔥 đặc sắc và ý nghĩa.

Soạn Bài Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ

Soạn Bài Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ cung cấp những thông tin chính xác và đầy đủ nhất đến bạn đọc.

I. Tác giả:

• Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943, trong một gia đình trí thức cách mạng.
• Quê của ông ở làng An Cựu, thành phố Huế.
• Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964, Nguyễn Khoa Điềm về quê hương miền Nam tham gia chiến đấu.
• Ông thuốc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ của dân tộc.
• Nguyễn Khoa Điềm từng giữ nhiều chức vụ quan trọng: Tổng thư ký Hội Nhà văn Việt Nam (khóa V), nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khóa IX, Trưởng Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương.
• Năm 2000, ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

II. Tác phẩm:

1. Hoàn cảnh sáng tác:

Bài thơ được Nguyễn Khoa Điềm sáng tác năm 1971, khi đang công tác ở chiến khu miền tây Thừa Thiên.

2. Bố cục:

Gồm 3 phần:

• Phần 1. Từ đầu đến “Mai sau con lớn vung chày lún sân”: Lời ru khi mẹ cuộc sống sinh hoạt hằng ngày.
• Phần 2. Tiếp theo đến “Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi”. Lời ru trong lao động sản xuất.
• Phần 3. Còn lại. Lời ru trong chiến đấu.

3. Ý nghĩa nhan đề

• Khúc hát ru: gợi về những âm hưởng sâu lắng quen thuộc trong tâm hồn mỗi người.
• Những em bé: hình ảnh khái quát về một thế hệ những con người được nuôi dưỡng, lớn lên từ những lời ru của mẹ.

=> Ca ngợi người mẹ miền núi nói riêng, cũng như người mẹ Việt Nam nói chung. Đó là những người phụ nữ bình dị, tần tảo và giàu đức hy sinh.

Mời bạn khám phá thêm tuyển tập 💕 Thơ Về Gió Ngắn Hay 💕 đặc sắc.

Soạn Văn 9 Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ

Soạn Văn 9 Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ chi tiết phần đọc hiểu văn bản.

III. Đọc hiểu văn bản:

Câu 1 (trang 154 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Tác dụng cách lặp, cách ngắt nhịp :

• Tạo nhịp điệu dìu dặt, tha thiết, tạo tiết tấu nhẹ nhàng như lời hát ru.
• Thể hiện tình mẹ con thắm thiết, nhất là tình cảm của người mẹ cho con.

Câu 2 (trang 154 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Hình ảnh người mẹ Tà-ôi :

• Người mẹ tảo tần, lam lũ : những công việc quen thuộc hằng ngày (giã gạo, địu con, trỉa bắp) với bao vất vả, lo toan.
• Người mẹ kháng chiến : tham gia kháng chiến, tình cảm của người mẹ không chỉ dành cho A-kay mà còn dành cho anh bộ đội, cho làng, cho đất nước.

Câu 3 (trang 154 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

• Mặt trời của bắp : là mặt trời của thiên nhiên vĩnh hằng, đem lại ánh sáng và sự sống cho muôn loài.
• Mặt trời của mẹ : là em cu Tai, là niềm hạnh phúc của mẹ.
  → Đứa con bé bỏng chính là nguồn năng lượng, sự sống không thể thiếu của đời mẹ.

Câu 4 (trang 154 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

• Tình cảm của người mẹ với con : đằm thắm lớn lao. Mẹ yêu con, mong con khôn lớn trưởng thành, mong con được sống trong hòa bình.
• Lời ru với công việc của mẹ : theo sự trưởng thành khôn lớn của con và khát khao cho con được tự do.
  • Mẹ giã gạo : Mẹ mơ con sau này lớn lên sẽ “vung chày lún sân”.
  • Mẹ trỉa bắp trên nương : mong ước mai sau có thể phát nương cho mẹ.
  • Mẹ chiến đấu : Em cu Tai cũng vào Trường Sơn theo mẹ, “Em mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ”, mơ cho đất nước thống nhất.

Câu 5 (trang 155 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

• Tình yêu thương con của người mẹ gắn liền với tình thương anh bộ đội, buôn làng và cao hơn nữa là tình yêu quê hương đất nước.
• Ta thấy được tình yêu thương con dạt dào, nồng thắm, lòng yêu nước sâu sắc, ý chí chiến đấu mãnh liệt của những bà mẹ Việt Nam, dân tộc Việt Nam.

Luyện tập
(trang 155 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1): Nhận xét về ý nghĩa …

Ý nghĩa yếu tố miêu tả : thể hiện tâm hồn trong sáng của người mẹ Tà-ôi, phong cách của đồng bào miền núi, tăng thêm tính chân thực sâu lắng của nhân vật trữ tình.

Cùng với Bài Thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ, gửi đến bạn 🍃 Bài Thơ Yêu Mẹ 🍃 ý nghĩa.

Ý Nghĩa Bài Thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ

Chia sẻ cùng bạn đọc Ý Nghĩa Bài Thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ.

Bài thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ kể về người mẹ dân tộc Tà-ôi vừa địu con trên lưng vừa giã gạo để nuôi bộ đội; tỉa bắp trên nương góp phần sản xuất lương thực cho kháng chiến và mơ ước sau này sẽ được thấy Bác Hồ, ước mong con mình khôn lớn được sống trong đất nước tự do.

Qua đó, tác giả ca ngợi tình yêu con thiết tha, đằm thắm và tình yêu nước sâu nặng của bà mẹ Tà-ôi.

Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ được đánh giá là một trong những bài thơ hay của thơ ca giai đoạn chống Mĩ cứu nước.

Giờ đây, đọc lại bài thơ, người ta vẫn rưng rưng xúc động bởi tình cảm mộc mạc, chân thành cao đẹp của những người mẹ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ gian khổ và oanh liệt của dân tộc ta. Tự hào thay, người mẹ Việt Nam!

Bài thơ ra đời năm 1971, trong giai đoạn ác liệt nhất của cuộc chiến đấu chông Mĩ cứu nước nhưng đến nay nó vẫn còn giừ nguyên giá trị. Khúc hát ru đã được phổ nhạc, trở thành bài ca được nhiều người ưa thích.

Tình yêu thương con của bà mẹ nghèo miền núi gắn liền với tình thương bộ đội, tình yêu làng bản, lòng kính yêu Bác Hồ và tình yêu đất nước.

Sau cuộc chiến tranh chống Mĩ cứu nước, Tổ quốc ta, nhân dân ta đã xây dựng biết bao tượng đài để ghi nhớ công ơn và ngợi ca những người mẹ Việt Nam anh hùng, Với Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm cũng đã xây dựng thành công một tượng đài bằng ngôn ngữ về những người mẹ miền núi vô danh.

Xem nhiều hơn chùm 🍀 Thơ Về Người Lính Thời Bình 🍀 độc đáo và ý nghĩa.

Phân Tích Em Cu Tai Ngủ Trên Lưng Mẹ Ơi

Phân Tích Em Cu Tai Ngủ Trên Lưng Mẹ Ơi là điệp khúc được lặp đi lặp lại trong bài thơ.

Bài thơ có 3 khúc ru, mỗi khúc đều mở đầu bằng câu:
“Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ”

Kết thúc là lời ru của mẹ được lặp lại ở mỗi đoạn:
“Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi.
Mẹ thương a-kay, mẹ thương…
Con mơ cho mẹ…
Mai sau con lớn…”

Trong lời ru đứa con chứa chan niềm thương mến sâu xa đối với người mẹ. Câu thơ như lời ru êm ái chất chứa yêu thương. Tình cảm mẹ con vốn đã đẹp nay càng đẹp hơn bởi nó gắn liền với tình cảm lớn lao là tình thương bộ đội, tình yêu nước.

Sự lặp lại hai câu thơ “Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi, Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ” đã tạo nên âm điệu ngân nga, thấm dần vào người đọc một cảm xúc thân thương. Con cùng mẹ băng suối, vượt ngàn, đạp rừng xông tới. Cả nhà, cả làng, cả nước cùng đánh giặc cứu nước

Bên cạnh Bài Thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ còn có Chùm 💌 Thơ Phật Giáo 4 Câu Hay 💌 đặc biệt được chọn lọc dành cho bạn.

Phân Tích Bài Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ

Phân Tích Bài Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ làm rõ nội dung và những dụng ý nghệ thuật của tác giả.

Hai câu thơ sau miêu tả người mẹ trong công việc giã gạo nuôi quân:
“Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ dội
Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng”

Nếu câu thơ trên tả thực thì câu thơ dưới thể hiện tình cảm gắn bó sâu nặng giữa mẹ và con. Tác giả vừa miêu tá công việc giã gạo nặng nhọc của người mẹ, vừa miêu tả giấc ngủ chập chờn, giấc ngủ nghiêng của cu Tai trên lưng mẹ.

Dường như chú bé cũng thấy được nỗi vất vả và ý nghĩa đẹp đó trong việc làm của mẹ nên hơi thở em hoà cùng hơi thở mẹ và em cố ngủ ngoan cho mẹ yên lòng.

Nếu ai đà từng chứng kiến cảnh giã gạo bằng chày trong cối gỗ của đồng bào miền núi thì mới thấy hết sự vất vả khi biến hạt thóc thành hạt gạo trắng ngần. Nhà thơ đã chọn lựa những động tác tiêu biểu để miêu tả công việc giã gạo nặng nhọc và thế hiện tình mẹ con chân chất, sâu nặng của người mẹ miền núi. Cảnh tượng mộc mạc ấy đâ làm xúc động lòng người:

“Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời”

Khi mẹ giã gạo, cu Tai vẫn ngủ trên lưng. Trong giấc ngủ, em vẫn cảm nhận được mồ hôi của mẹ rơi trên má em nóng hổi, cảm nhận được sự vất vả và tình yêu con thiết tha của mẹ.

Tác giả đã sử dụng thành công nghệ thuật so sánh: đôi vai mẹ gầy làm gối cho con, lưng mẹ đung đưa làm nôi ru con ngủ và nhịp tim của mẹ hát thành lời yêu thương tha thiết. Trong giấc ngủ, lúc nào Cu Tai cũng được ấp ủ tròng hơi thở và tình thương của mẹ, được nghe mẹ hát ru.

Khổ thơ đã thể hiện được tình mẫu tử thắm thiết, thiêng liêng cùng công việc vất vả của người mẹ giã gạo để nuôi con, nuôi bộ đội Giải phóng.

Nếu khổ thơ đầu là lời ru của nhà thơ thì khổ thơ thứ hai là tiếng nói tâm tình của người mẹ:
“Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội”

Mẹ mong trong giấc ngủ, Cu Tai sẽ mơ giấc mơ của mẹ là có nhiều gạo thật ngon để nuôi bộ đội và Cu Tai sẽ lớn lẽn thật nhanh để giúp mẹ giã gạo nuôi quân:

“Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân…”

Từ ước mơ có hạt gạo trắng ngần đến ước mơ mai sau con lớn vung chày lún sân đều chứa đựng niềm hi vọng cháy bỏng của người mẹ về đứa con sau này sẽ trở thành một thanh niên cường tráng, có ích cho nước, cho dân.

Hình ảnh người mẹ trong cảnh tỉa bắp trên nương thật đẹp và cảm động:
“Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-Lưi
Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ”

Vẫn là lời vỗ về của trái tim chan chứa thương yêu của nhà thơ, mong em bé ngủ ngon để mẹ yên tâm làm việc, nhưng ở khổ thơ này, cảm xúc da diết hơn thể hiện qua hình ảnh tương phản độc đáo: Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ. Núi thì lớn, nương bắp thì rộng mà sức mẹ có hạn. Mẹ cắm cúi, lom khom tỉa bắp, trên lưng mẹ con vẫn ngủ say.

Câu thơ đã khắc sâu nổi vất vả khó nhọc của người mẹ vùng cao trong lao động sản xuất thời chống Mĩ.

Đối với những bà mẹ sớm hôm tần tảo nuôi con, dường như họ không biết mệt mỏi bởi đứa con là niềm hi vọng, là nguồn an ủi, động viên, tiếp thêm sức mạnh và nghị lực cho mẹ:

“Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng.”

Câu thơ lấp lánh nét đẹp cuộc đời và tình mẹ con. Biện pháp ẩn dụ trong những câu thơ này có nhiều ý nghĩa. Bắp trên nương tươi tốt nhờ ánh nắng mặt trời. Cu Tai cũng giống như mặt trời toả nắng sưởi ấm trái tim mẹ để mẹ sống tốt hơn, đẹp hơn cho đời. Em là mặt trời bé bỏng, thân yêu của mẹ.

Lời ru ở khúc ru này vẫn là tiếng nói tâm tình của người mẹ nhưng đã chứa đựng ước mơ lớn hơn:

“Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương làng đói
Con mơ cho mẹ hát bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi…”

Càng thương con, người mẹ lại càng thương bà con dân bản. Mẹ ước mơ về một ngày mai no ấm hạnh phúc, về sự trưởng thành và sức mạnh kì diệu của đứa con thân yêu.

Nếu ở hai đoạn thơ trước, tác giả miêu tả cảnh mẹ địu con trên lưng giã gạo nuôi bộ đội, địu con lên nương tỉa bắp thì ở đoạn thơ này là cảnh mẹ địu con cùng đi đánh giặc:

“Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng
Thằng Mĩ đuổi ta phải rời con suối
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông
Mẹ địu em đi để giành trận cuối”

Nhịp thơ sôi nổi, thôi thúc như một hành khúc lên đường. Câu kết vẽ lên hình ảnh thật xúc động:

“Từ trên lưng mẹ, em đến chiến trường
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn.”

Lời thơ khẳng định ý chí chiến đấu mãnh liệt của bà mẹ Tà-ôi nói riêng và đồng bào miền tây Thừa Thiên Huế nói chung. Lúc này, mẹ và em cùng lên đường vào Trường Sơn đánh giặc, nơi có biêt bao khó khăn vất vả, nơi cái chết và sự sống chỉ cách nhau gang tấc.

Kết thúc bài thơ vẫn là lời hát ru và ước nguyện của mẹ:

“Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương đất nước
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ
Mai sau con lớn làm người Tự do…”

Điệp khúc: Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi, Mẹ thương a-kay…, Con mơ cho mẹ…, Mai sau con lớn… đã thể hiện khát vọng cháy bỏng trong lòng người mẹ. Mẹ mong ước cho con những điều thật thiết thực và cũng thật lớn lao, kì diệu:

“Mai sau con lớn vung chày lún sân…,
Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi
Mai sau con lớn làm người Tự do…”

Khi giã gạo, mẹ mong con mơ cho mẹ hại gạo trắng ngần. Khi tỉa bắp trên nương, mẹ mong con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều. Khi chiến đấu, mẹ mong con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ trong ngày đất nước sạch bóng quận thù, Bắc-Nam thông nhất.

Chính tình thương, đức hi sinh, lòng vị tha và nhân hậu cao cả của những người mẹ nghèo yêu nước ấy đã góp phần làm nên chiến thắng hôm nay.

Ngoài Bài Thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ, đọc nhiều hơn 🌹 Thơ Về Trời Xanh Mây Trắng 🌹 dành cho bạn!

Cảm Thụ Bài Thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ

Cảm Thụ Bài Thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ với những cảm nhận chi tiết từng hình ảnh đẹp trong bài thơ.

Nguyễn Khoa Điềm được biết đến là một trong những gương mặt nổi bật trong các thế hệ nhà thơ chống Mĩ cứu nước. Thơ của ông không câu lệ về hình thức, về câu từ hoa mĩ mà rất nhẹ nhàng, đơn giản, tự nhiên, đời thường.

Với ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng vô cùng thấm thía ấy, ông đã sáng tác rất nhiều những tác phẩm tiêu biểu như Đất ngoại ô, Cửa thép, Mặt đường khát vọng… Nổi bật số đó là tập thơ “Đất và khát vọng”, trong đó, tiêu biểu là bài thơ “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”.

Bài thơ được viết vào năm 1971, đây là thời kì chiến tranh khốc liệt, gian khổ của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Cuộc sống của nhân dân gặp rất nhiều những khó khăn, gian khổ, bấp bênh, thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần.

Bài thơ có cấu trúc lặp lại ba phần tương ứng với ba lời hát ru. Đây cũng là một nét đặc trưng của những khúc hát ru, tạo nên âm điệu nhịp nhàng, tha thiết, sâu lắng và truyền tải được nhiều thông điệp ý nghĩa.

Hình ảnh của người mẹ Tà – ôi được khắc họa trong bài thơ thông qua lời ru của tác giả và trực tiếp qua lời ru của mẹ. Trước hết, qua lời ru của tác giả, người mẹ Tà – ôi có những công việc trong những hoàn cảnh nhất định như địu con để làm công việc của người dân ở chiến khu, làm việc nhà, việc nước, việc kháng chiến.

Hình ảnh người mẹ địu con giã gạo nuôi bộ đội trong kháng chiến được khắc họa rất cụ thể:

“Nhịp chày nghiêng, giấc ngủ em nghiêng.
Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi,
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối,
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời”

Mặc dù trong hoàn cảnh vất vả, mẹ phải địu em ở trên lưng để làm việc nhưng tình yêu của mẹ dành cho con vô cùng sâu sắc. Hai mẹ con đều cùng chung nhịp đập, cùng chung trái tim, cùng chung nhịp chày giã gạo của mẹ. Đôi vai gầy của mẹ “nhấp nhô làm gối”, “lưng làm nôi” và “tim hát thành lời”.

Nếu ở đoạn thơ thứ nhất là hình ảnh mẹ làm lụng chăm chỉ để nuôi bộ đội kháng chiến thì đến khổ thơ thứ hai, hình ảnh người mẹ địu con tỉa bắp trên núi Ka-lưi lại khắc họa người mẹ làm công việc lao động sản xuất của người dân ở nơi chiến khu.

Hình ảnh có sự đối lập “Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ” đã thể hiện sự gian khổ, khó khăn, chịu đựng của người mẹ với rừng núi bao la, mênh mông và sự kiên cường, mạnh mẽ của người mẹ. Hình ảnh đẹp nhất của bài thơ có lẽ là hình ảnh “mặt trời của bắp”. Đây là hình ảnh tả thực, là nguồn ánh sáng quý giá trong vũ trụ, đem lại sự sống cho muôn vật, muôn loài.

Ánh sáng đó giúp cây cối vạn vật phát triển, sinh trưởng tốt. Mặt trời tả thực là mặt trời của núi rừng, của thiên nhiên vĩnh hằng, bất biến. Và em Cu – Tai là mặt trời của mẹ. Hình ảnh mặt trời biểu trưng cho nguồn sống, lẽ sống, là nguồn hạnh phúc ấm êm của mẹ.

Đây chính là ánh sáng của người mẹ, là niềm động viên, là sức mạnh lớn lao nhất của mẹ trong cuộc sống, để mẹ vượt qua được những nguy hiểm, khó khăn trong cuộc đời.

Ở đoạn thơ thứ ba lại là hình ảnh người mẹ địu con để tham gia kháng chiến. Mẹ địu con để tham gia kháng chiến. Tưởng chừng đó là một điều không tưởng nhưng lại được thể hiện rất rõ qua những chi tiết :

“Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
………..
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn…”

Mẹ xông pha vào chiến trường, đấu tranh với giặc Mĩ. Người mẹ hiện lên với hình ảnh lớn lao, kì vĩ và anh dũng hơn bao giờ hết. Qua ba đoạn thơ, chúng ta hiểu được tấm lòng của người mẹ nơi chiến khu. Người mẹ lặng lẽ, bền bỉ, quyết tâm trong kháng chiến, trong lao động sản xuất.

Qua những lời ru trực tiếp của mẹ, ta lại càng cảm nhận được tình cảm thiêng liêng cao quý của người mẹ.

Điều này được thể hiện rất rõ qua những chi tiết “Mẹ thương a-kay”, “Con mơ cho mẹ”, “Mai sau con lớn” để nhấn mạnh tấm lòng tha thiết, yêu thương của người mẹ dành cho con. Mẹ mong cho con ngủ ngoan, và mong cho con mau lớn, mau trưởng thành.

Tình yêu của mẹ với người con còn được hòa chung trong những tình yêu bao la, rộng lớn, vĩ đại khác: “Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội”, “Mẹ thương a-kay, mẹ thương làng đói”, “Mẹ thương a-kay, mẹ thương đất nước”.

Với những tình cảm hòa nhập bao la, rộng lớn đã thể hiện hình ảnh cao đẹp của người mẹ.

Những ước mơ đẹp, giản dị của người mẹ được gắn liền với những lời nhắn gửi với con của mình “Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần – Mai sau con lớn vung chày lún sân”. Mẹ mong em có sức khỏe tốt, sau này trở thành một chàng trai khỏe mạnh, dũng cảm. “Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều – Mai sau con lớn phát mười Ka- lưi”.

Người mẹ mong con sau này sẽ thành một chàng trai dũng mãnh, đem lại lợi ích làm giàu cho quê hương xứ sở. “Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ – Mai sau con lớn làm người tự do”. Mẹ ước mong em trong giấc mơ thấy được Bác Hồ. Đó cũng chính là mơ ước cao đẹp nhất, vĩ đại nhất của người mẹ.

Qua bài thơ, chúng ta cảm nhận được tình cảm bao la của người mẹ dành cho đứa con của mình qua những việc làm, cử chỉ, lời nói, ước mong tha thiết. Với những điều tuyệt vời nhất, mẹ muốn gửi gắm đến đứa con thân yêu những điều lớn lao mà hết sức giản dị.

Hình ảnh người mẹ mạnh mẽ, yêu dân tộc, yêu đất nước, sẵn sàng phục vụ kháng chiến cũng được thể hiện rõ nét trong bài thơ. Nguyễn Khoa Điềm đã tạo nên những trang thơ, những khúc hát ru còn mãi trong lòng độc giả.

Gợi ý cho bạn những nội dung thú vị có trong bài viết chọn lọc 🌹 Thơ Buồn Mùa Thu 🌹

Ôn Thi Vào 10 Bài Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ

Ôn Thi Vào 10 Bài Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ tóm gọn những nội dung cơ bản và trọng tâm nhất của bài thơ.

Lời ru trong lao động sản xuất

• Đoạn thơ đầu tiên:

Hình ảnh mẹ vừa địu con vừa giã gạo góp phần nuôi bộ đội kháng chiến.

• Cách gọi: “Em cu Tai” – đầy thân thương, tình cảm. Công việc giã gạo tuy vất vả nhưng tình yêu mẹ dành cho con lại vô cùng sâu sắc.
• Hai mẹ con như chung cùng một nhịp đập: “nhịp chày nghiêng – giấc ngủ em nghiêng”, “mồ hôi mẹ rơi” – “má em nóng hổi”.
• Tấm thân của mẹ chở che cho con: “vai gầy” – làm gối, “lưng” – đưa nôi còn “trái tim” – hát thành lời.
• Đoạn thơ thứ hai:
• Tình cảm của mẹ: không chỉ yêu thương con sâu sắc mà con yêu thương bộ đội ngày đêm chiến đấu vì đất nước.
• Hai câu cuối: “Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần…” – gửi gắm một ước mơ, về con trong tương lai sẽ trở thành một chàng trai khỏe mạnh, cường tráng.

Lời ru trong lao động sản xuất

• Đoạn thơ đầu tiên:

Hình ảnh mẹ vừa địu con, vừa tham gia lao động sản xuất.

• Điệp cấu trúc: “Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi/Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ” mang âm hưởng lời ru ngọt ngào.
• Hình ảnh đối lập: “lưng núi to mà lưng mẹ nhỏ” làm nổi bật sự gian khổ, vất vả của mẹ trong công việc lao động.
• Đặc biệt là hình ảnh ẩn dụ “mặt trời”: nếu mặt trời của thiên nhiên đem lại ánh sáng, sự sống cho vạn vật thì “mặt trời của mẹ” chính là lẽ sống, niềm tin trong cuộc sống của mẹ.
• Đoạn thơ thứ hai:
• Tình yêu thương của mẹ không chỉ dành cho con mà còn cả dân làng phải chịu đói khổ trong những năm chiến tranh.
• Hai câu cuối: “Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều…” gửi gắm về ước tương lai con sẽ trở thành một dũng sĩ “phát mười Ka-lưi” đem lại cuộc sống no đủ cho dân làng.

Lời ru trong chiến đấu

• Đoạn thơ đầu tiên:

Hình ảnh mẹ vừa địu con vừa tham gia chiến đấu.

• Khi giặc đến, mẹ phải “chuyển lán, đạp rừng”, cùng với mọi người bảo vệ căn cứ chiến đấu của bộ đội.
• “Mẹ địu em đi để giành trận cuối”: mẹ xông pha vào nơi chiến trường Trường Sơn ác liệt, hai chữ “trận cuối” thể hiện một niềm tin chiến thắng.
• Hình ảnh em vẫn ngủ trên lưng mẹ gợi sự yên bình trong chiến tranh.
• Đoạn thơ sau:
• Tình thương của mẹ mở rộng ra dành cho đất nước.
• Hai câu cuối: “Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ…” gợi ước mơ con trưởng thành được gặp Bác Hồ – vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc, khi đó đất nước sẽ tự do, độc lập.

Tổng kết:

• Nội dung: Bài thơ “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” đã thể hiện tình yêu thương con gắn với lòng yêu nước, với tinh thần chiến đấu của người mẹ miền tây Thừa Thiên.
• Nghệ thuật: giọng điệu ngọt ngào, trìu mến; sử dụng các biện pháp tu từ nhân hóa, điệp ngữ, ẩn dụ…

Mời bạn đọc nhiều hơn với trọn bộ 🔥 Thơ Về Tuổi Thơ 🔥 đặc sắc và ý nghĩa.

Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ Giáo Án

Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ Giáo Án được biên soạn kỹ lưỡng để có những tiết dạy hiệu quả.

I. Mục tiêu bài học

Thông qua bài học giúp học sinh hiểu đuợc:

1. Kiến thức

• Hs có những hiểu biết bước đầu về t/g Nguyễn Khoa Điềm và hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
• Giúp Hs cảm nhận được tình cảm bà mẹ Tà Ôi dành cho con gắn chặt với t/y quê hương đất nước và niềm tin vào sự tất thắng của C/M.
• Nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại, h/ả thơ mang tính biểu tượng âm hưởng của những khúc hát ru thiết tha trìu mến.

2. Kĩ năng

• Hs nhận diện các y/t ng ngữ , h/ả mang màu sắc dân gian trongbài thơ.
• Phân tích đc mạch cảm xúc trữ tình của bài thơ qua các khúc hát của bà mẹ, của t/g.

• Cảm nhận đc tinh thần k/c của nd ta trong thời kì chống Mĩ cứu nước.

3. Thái độ

• Kính trong và biết ơn những ng mẹ VN có công với đất nước/cm,Yêu thương những ng thân trong g/đ, yêu gia đình, quê hương, đất nước.

II. Chuẩn bị tài liệu

1. Giáo viên

• Soạn bài, đọc tài liệu chuẩn KTKN, tài liệu tham khảo, nghiên cứu, soạn bài.

2. Học sinh

• Đọc trước bài, chuẩn bị bài (trả lời câu hỏi đọc hiểu, làm bài tập SGK)

III. Tiến trình tổ chức dạy học

1. Ổn định tổ chức

• Kiểm diện: Sĩ số

2. Kiểm tra

• GV kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh
• Đọc thuộc lòng bài thơ “ Bếp lửa” Phân tích ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh ngọn lửa trong bài thơ ?

3. Bài mới

Hoạt động của GV và HS	Kiến thức cần đạt
HĐ1. HDHS đọc và tìm hiểu chú thích:- GV hướng dẫn hs cách đọc: giọng tha thiết ngọt ngào chú ý các đoạn điệp khúc, các câu thơ đối xứngGv đọc mẫu 1 đoạn – HS đọc bàiH: Em hãy nêu vài nét về tác giả NKĐ?	I. Đọc và tìm hiểu chú thích1. Đọc:2. Chú thícha) Tác giả: Nguyễn Khoa Điềm (1943) huyện Phong Điền- Tỉnh Thừa Thiên Huế, trong một gia đình trí thức cách mạng- Ông thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong K/C chống Mĩ- Từng là Tổng thư kí hội nhà văn VN Từ năm 2000 giữ cương vị là uỷ viên bộ chính trị, trưởng ban tư tưởng văn hoá T/Ư- Chất chính luận làm cho thơ NKĐ vừa dạt dào cảm xúc, vừa lắng đọng suy nghĩ.
H: Hoàn cảnh ra đời bài thơ: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ?H: Tìm hiểu nghĩa của 1 số chú thích khó SGK?	b) Tác phẩm- Bài thơ được sáng tác năm 1971 khi ông đang công tác ở chiến khu miền tây Thừa Thiên.- Bài thơ là lời hát ru có 3 khúc(mỗi khúc có 2 khổ) ý thơ phát triển, xác thực và giàu tính biểu tượng.c) Chú thích khác(SGK)
HĐ2. HDHS đọc – hiểu văn bảnH: Xác định thể loại và bố cục của bài thơ? (mỗi đoạn lại gồm 2 lời ru :lời ru của nhà thơ và lời ru của mẹ)	II. Đọc – hiểu văn bản1. Thể loại* Thể loại:Thơ 8 chữ2. Bố cục: 3 đoạn   + 2 khổ đầu: khúc hát ru thứ nhất , khúc hát ru của người mẹ thương con, thương bộ đội   + 2 khổ tiếp: khúc hát ru thứ 2: người mẹ ru con và thương dân làng   + Còn lại: khúc hát ru thứ 3: khúc hát ru của người mẹ thươngcon, thương đất nước.
H: Nhận xét về cấu trúc lặp lại của các khúc hát du ?tác dụng của cách ngắt nhịp thơ trong mỗi lời du ?	– Ở từng lời ru trực tiếp, nhịp thơ lại được ngắt đều đặn ở giữa dòng-> cách lặp lại ấy đã tạo âm điệu dìu dặt, vấn vương của lời ru.- Giọng điệu trữ tình thể hiện đặc sắc tình cảm thiết tha, trìu mến của người mẹ Tà Ôi.
H: Người mẹ Tà Ôi đc m/t làm những công việc gì?H: Mẹ làm việc trong h/c ntn?H: Em nx ntn về công việc mẹ làm?H: Công việc mẹ làm có ý nghĩa ntn?H: T/g đã sử dụng biện pháp nt nào trong những câu thơ nói vè công việc của mẹ? T/d của những biện pháp nt ấy?H: Từ đó h/ả ng mẹ Tà Ôi hiện lên ntn?- Mỗi công việc của mẹ Tà Ôi gắn với một ước mơ và niềm tin của mẹ.	3. Phân tícha. H/ả người mẹ Tà Ôi:- Mẹ giã gạo nuôi bộ đội .- Mẹ tỉa bắp góp lương thực cho k/c.- Mẹ chuyển lán bảo vệ căn cứ.- Mẹ tham gia chiến dịch.→ Mẹ vừa địu con vừa làm việc.→ Công việc nặng nhọc vất vả.→ Mẹ làm việc để phục vụ bộ đội , k/c.- Nghệ thật: Điệp khúc, so sánh, h/ả tương phản- “ Lưng núi…to… lưng mẹ… nhỏ”…⇒Gây ấn tượng về t/c công việc vất vả, nhọc nhằn và ý nghĩa công việc mẹ làm vì bộ đội vì buôn làng, vì cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc.⇒ Người mẹ quyết tâm làm việc hết mình vì k/c, yêu con thương bộ đội và buôn làng.
H: Vậy trong khi làm việc mẹ thể hiện niềm tin và ước mơ gì?	b. Mong ước của ng mẹ Tà Ôi:- Mẹ giã gạo → mơ gạo trắng.→ con lớn khoẻ mạnh “ vung chày lún sân”- Mẹ tỉa bắp → mơ bắp lên đều.→ con lớn giỏi giang (phát mười Ka – lưi)- Chuyển lán – giành trận cuối → mơ thấy BH → mơ con đc làm ng tự do (đất nước thống nhất).
H: Mẹ gửi gắm ước mơ của mình vào đâu?H: Mẹ thể hiện niềm tin vào điều gì trong mỗi ước mơ?	– Mẹ gửi ước mơ vào lời hát ru, vào giấc mơ của con.- Mẹ tin tưởng vào tương lai đất nc, mẹ tin con mẹ lớn lên sẽ mạnh giỏi, trở thành người lính chiến đấu vì nền độc lập và trở thành người dân của môt đất nước hoà bình( là ng tự do).
H: Để thể hiện niềm tin và ước mơ của mẹ nhà thơ đã thể hiện giọng điệu lời thơ ntn?H: Em hiểu ntn về nd câu thơ:“ Mặt trời của bắp thì nằm trên đồiMặt trời của mẹ em nằm trên lưng”?H: Qua các khúc hát ru t/c và khát vọng của ng mẹ có sự p/tr ntn?H: Từ đó em thấy t/y thương con của ng mẹ Tà Ôi gắn với những t/c nào?H: Qua đó em thấy t/g thể hiện thái độ t/c gì của nd ta từ ước mơ của ng mẹ Tà Ôi?H: Em đcbồi dưỡng t/c gì sau khi học b/thơ?	– Giọng điệu: ngọt ngào, vang xa- thiết tha, trìu mến.- H/ảnh mặt trời ở câu thơ thứ hai là h/ả ẩn dụ về em bé ⇒ con là mặt trời soi sáng sưởi ấm niềm tin, ước mơ và ý chí của mẹ trong c/s.⇒ T/c và khát vọng của mẹ ngày càng lớn rộng hoà cùng với cuộc k/c gian khổ- hào hùng của d/t.-T/y con của mẹ luôn gắn với t/y quê hương, đất nc.⇒ Qua hình ảnh người mẹ Tà Ôi nhà thơ thể hiện tình yêu quê hương đất nước, ý chí chiến đấu cho độc lập tự do và khát vọng thống nhất đất nước của nhân dân ta.⇒ Bồi dưỡng t/y quê hương đất nước,niềm tự hào d/t.Có thể hi sinh h/p riêng tư vì độc lập tự do.
HĐ3. HDHS tổng kết:H: Nêu nhưng cảm nhận của em về nd và nghệ thuật bài thơ sau khi học?- Gọi hs đọc ghi nhớ SGK	III. Tổng kết:1. Nghệ thuật:- Sáng tạo trong kết cấu khúc hát ru, tạo nên sự lặp lại giống như những giai điệu của lời ru, âm hưởng của lời ru- NT ẩn dụ, tương phản., phóng đại.- Liên tưởng độc đáo, diễn tưởng bằng những h/ả thơ có ý nghĩa biểu tượng.2. Nội dung:- Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ ngợi ca tình cảm thiết tha và cao đẹp của bà mẹ Tà Ôi dành cho con, cho quê hương, đất nước trong cuộc k/c chống Mĩ cứu nước→ khát vọng thống nhất đất nước của nhân dân ta.* Ghi nhớ SGK/T155

4. Củng cố – luyện tập

• GV nhắc laị những kiến thức bài học

5. Hướng dẫn học sinh về nhà:

• Học bài theo câu hỏi và đọc thuộc lòng bài thơ
• Chuẩn bị bài tiếp theo: Tổng kết về từ vựng – làm các bài tập sgk.

Cùng với Bài Thơ Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ, SCR.VN tặng bạn tuyển tập 💧 Thơ Về Mùa Thu Lá Vàng Rơi 💧 giàu cảm xúc!